Το Ιράν δήλωσε την Παρασκευή ότι δίνει στις υψηλού επιπέδου συνομιλίες για τα πυρηνικά με τις ΗΠΑ το Σάββατο «μια πραγματική ευκαιρία», αφού ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απείλησε με βομβαρδισμό εάν οι συζητήσεις αποτύχουν.
Ο Τραμπ έκανε μια αιφνιδιαστική ανακοίνωση τη Δευτέρα ότι η Ουάσιγκτον και η Τεχεράνη θα ξεκινήσουν συνομιλίες στο Ομάν, ένα κράτος του Κόλπου που έχει μεσολαβήσει μεταξύ της Δύσης και της Ισλαμικής Δημοκρατίας στο παρελθόν.
Η επιστροφή του Ιανουαρίου στον Λευκό Οίκο του Τραμπ, ο οποίος στην πρώτη του θητεία απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία μεγάλης δύναμης του 2015 με την Τεχεράνη, έφερε και πάλι μια σκληρότερη προσέγγιση σε μια δύναμη της Μέσης Ανατολής, της οποίας το πυρηνικό πρόγραμμα ο σύμμαχος της Ουάσιγκτον το Ισραήλ θεωρεί ως υπαρξιακή απειλή.
Ταυτόχρονα, το Ιράν και οι συμμαχικές ομάδες έχουν αποδυναμωθεί από τις στρατιωτικές επιθέσεις που έχει εξαπολύσει το Ισραήλ σε όλη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένων αεροπορικών επιδρομών στο Ιράν, μετά την επίθεση από τη Γάζα από την παλαιστινιακή μαχητική οργάνωση Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023.
Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν ανέφεραν ότι οι συνομιλίες θα πραγματοποιηθούν από τον υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί και τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ με ενδιάμεσο τον υπουργό Εξωτερικών του Ομάν Μπαντρ αλ-Μπουσάιντι.
Τι αναφέρει το ιρανικό ΥΠΕΞ
Το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε την Παρασκευή ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να εκτιμήσουν την απόφαση της Ισλαμικής Δημοκρατίας να συμμετάσχει σε συνομιλίες παρά την «επικρατούσα αντιπαράθεση» της Ουάσιγκτον.
«Σκοπεύουμε να αξιολογήσουμε την πρόθεση της άλλης πλευράς και να αποφασίσουμε αυτό το Σάββατο», δημοσίευσε ο εκπρόσωπος Ισμαήλ Μπαγκαΐ στο X. «Με σοβαρότητα και με ειλικρινή επαγρύπνηση, δίνουμε στη διπλωματία μια πραγματική ευκαιρία».
Ο Ιρανός υφυπουργός Εξωτερικών Ματζίντ Τάχτε Ραβάντσι φέρεται να είπε από το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων ISNA: «Χωρίς απειλές και εκφοβισμούς από την αμερικανική πλευρά, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να επιτευχθεί συμφωνία». Και πρόσθεσε: «Απορρίπτουμε κάθε εκφοβισμό και εξαναγκασμό».
Οι αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ στους Χούτι της Υεμένης, οι οποίοι ευθυγραμμίζονται με το Ιράν και έχουν χτυπήσει διεθνείς ναυτιλιακές λωρίδες στην Ερυθρά Θάλασσα για να υποστηρίξουν τη Χαμάς, έχουν πυροδοτήσει εικασίες ότι η Ουάσιγκτον μπορεί να ετοιμάζεται να επιτεθεί στο Ιράν.
Εν τω μεταξύ, το Ισραήλ επανέλαβε την καταστροφική στρατιωτική του εκστρατεία κατά της Χαμάς, η οποία έχει λάβει επίσης υποστήριξη από το Ιράν, μετά από αρκετές εβδομάδες εκεχειρίας, και η κατάπαυση του πυρός του με την υποστηριζόμενη από το Ιράν λιβανική πολιτοφυλακή Χεζμπολάχ παραμένει εύθραυστη.
«Σημαντικές και πρακτικές» οι προτάσεις του Ιράν
Το Ιράν είχε απορρίψει τις άμεσες διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον προτού ο Τραμπ ανακοινώσει στις 30 Μαρτίου: «Εάν δεν κάνουν συμφωνία, θα υπάρξουν βομβαρδισμοί και θα είναι βομβαρδισμοί όπως αυτοί που δεν έχουν ξαναδεί».
«Σημαντικές και πρακτικές» ιρανικές προτάσεις έχουν προετοιμαστεί για την επιδίωξη μιας «πραγματικής και δίκαιης» συμφωνίας, δήλωσε ο Αλί Σαμχανί, σύμβουλος του Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, σε ανάρτησή του στο X.
«Εάν η Ουάσιγκτον έρθει στις συνομιλίες με ειλικρινείς προθέσεις και γνήσια βούληση για επίτευξη συμφωνίας, ο δρόμος προς μια συμφωνία θα είναι σαφής και ομαλή», πρόσθεσε ο Σαμχανί.
Από τότε που ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του 2015 που περιόριζε τη δραστηριότητα εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν, θεωρώντας τη συμφωνία βαθιά ελαττωματική, η Τεχεράνη έχει συσσωρεύσει ένα απόθεμα ουρανίου εξευγενισμένου σε επίπεδα κοντά σε αυτά που θα ήταν κατάλληλα για καύσιμα πυρηνικής βόμβας.
Το Ιράν είχε συμφωνήσει στη συμφωνία, που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, να περιορίσει αυστηρά τη δραστηριότητα εμπλουτισμού του με αντάλλαγμα την άρση των παγκόσμιων οικονομικών κυρώσεων.
Η Τεχεράνη λέει ότι το πρόγραμμά της είναι καθαρά για ειρηνικούς ενεργειακούς σκοπούς, αλλά η Δύση λέει ότι υπερβαίνει κατά πολύ οποιεσδήποτε πολιτικές απαιτήσεις και υποπτεύεται ότι η Τεχεράνη κρυφά επιδιώκει να αναπτύξει ικανότητα πυρηνικών όπλων.
Από τότε που ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του 2015 που περιόριζε τη δραστηριότητα εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν, θεωρώντας τη συμφωνία βαθιά ελαττωματική, η Τεχεράνη έχει συσσωρεύσει ένα απόθεμα ουρανίου εξευγενισμένου σε επίπεδα κοντά σε αυτά που θα ήταν κατάλληλα για καύσιμα πυρηνικής βόμβας.
Το Ιράν είχε συμφωνήσει στη συμφωνία, που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, να περιορίσει αυστηρά τη δραστηριότητα εμπλουτισμού του με αντάλλαγμα την άρση των παγκόσμιων οικονομικών κυρώσεων.
Η Τεχεράνη λέει ότι το πρόγραμμά της είναι καθαρά για ειρηνικούς ενεργειακούς σκοπούς, αλλά η Δύση λέει ότι υπερβαίνει κατά πολύ οποιεσδήποτε πολιτικές απαιτήσεις και υποπτεύεται ότι η Τεχεράνη κρυφά επιδιώκει να αναπτύξει ικανότητα πυρηνικών όπλων.
Άμεσες ή έμμεσες συνομιλίες
Σύγχυση προέκυψε αφότου ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι συνομιλίες μεταξύ των μακροχρόνιων γεωπολιτικών αντιπάλων θα ήταν άμεσες, ενώ το Ιράν επέμεινε ότι θα ήταν έμμεσες, με τους Ομανούς να ενεργούν ως μεσολαβητές.
Ο Σαχμανί είπε ότι ο Αραγτσί κατευθύνεται προς το γειτονικό Ομάν με «πλήρη εξουσία» για έμμεσες συνομιλίες.
Οι ΗΠΑ και το Ιράν είχαν έμμεσες συνομιλίες κατά τη διάρκεια της θητείας του προέδρου Τζο Μπάιντεν που έληξε τον Ιανουάριο αλλά σημείωσε ελάχιστη έως καθόλου πρόοδο. Οι τελευταίες γνωστές απευθείας διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων ήταν υπό τον Ομπάμα.
Πηγή: Reuters
