Κάθε άνοιξη, περίπου 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι αναγκάζονται να αλλάξουν την ώρα τους καθώς μπαίνουν στη Θερινή Ώρα.
Για πολλούς, μεταξύ αυτών και οι Ευρωπαίοι αυτή την εβδομάδα, οι «χαρές» της εποχής περιλαμβάνουν μερικές μέρες στέρησης ύπνου μετά την αλλαγή της ώρας και την προσπάθεια να εξηγήσουν στα παιδιά που πηδάνε πάνω κάτω στους τοίχους ότι, παρά το λαμπρό φως της ημέρας έξω, είναι στην πραγματικότητα ώρα για ύπνο.
Η προέλευση της θερινής ώρας βρίσκεται στην προσπάθεια εξοικονόμησης ενέργειας σε περίοδο πολέμου, μέσω της παράτασης της ηλιοφάνειας τα απογεύματα. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι το κόστος της είναι εντυπωσιακά υψηλό — όχι μόνο λόγω της άμεσης αναστάτωσης στην καθημερινότητα των ανθρώπων, αλλά και εξαιτίας των μακροπρόθεσμων βιολογικών συνεπειών του να χάνεται ο συγχρονισμός με τον Ήλιο.
Τον Δεκέμβριο, ο Ντόναλντ Τραμπ, τότε εκλεγμένος πρόεδρος, φάνηκε να συμφωνεί, λέγοντας πως η θερινή ώρα είναι ενοχλητική και κοστοβόρα, και υποσχόμενος να την καταργήσει όταν επιστρέψει στην εξουσία. Τώρα ταλαντεύεται, αλλά δεν θα έπρεπε, σχολιάζει ο Economist. Γιατί αυτό είναι κάτι στο οποίο είχε πραγματικά δίκαιο. Η θερινή ώρα πρέπει να καταργηθεί.
Οι αρνητικές επιδράσεις στη ζωή μας
Η αναστάτωση που προκαλεί στη ζωή των ανθρώπων συσσωρεύεται. Αμέσως μετά την αλλαγή της ώρας, η στέρηση ύπνου που ακολουθεί συνδέεται με αύξηση των καρδιακών προσβολών, των εγκεφαλικών επεισοδίων και των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων. Οι υπερβολικές δόσεις και τα ιατρικά λάθη αυξάνονται. Ακόμα και οι επιδόσεις των χρηματιστηρίων επηρεάζονται αρνητικά τη Δευτέρα μετά την εισαγωγή της θερινής ώρας.
Κάποιοι Αμερικανοί νομοθέτες, λοιπόν, προτείνουν να «κλειδώσει το ρολόι» και να παραμείνει η θερινή ώρα όλο τον χρόνο. Η Φλόριντα πέρασε τέτοια νομοθεσία το 2018. Όμως αυτές οι κινήσεις προκαλούν ακόμα περισσότερες αϋπνίες στους ειδικούς του ύπνου, καθώς τα στοιχεία συσσωρεύονται ότι είναι η θερινή ώρα που δημιουργεί πιο μακροχρόνια προβλήματα.
Γιατί είναι η θερινή ώρα το πρόβλημα
Οι άνθρωποι έχουν εξελιχθεί επί χιλιετίες ώστε να είναι συγχρονισμένοι με τον Ήλιο. Το φως ρυθμίζει τους ανθρώπινους ρυθμούς.
Τα εσωτερικά βιολογικά ρολόγια βασίζονται στο έντονο φως το πρωί και στην απουσία του το βράδυ. Η θερινή ώρα, που επιμηκύνει τα απογεύματα, απομακρύνει τους ανθρώπους από αυτόν τον φυσικό κύκλο, εξηγεί ο Economist.
Σημαίνει ότι χάνουν το έντονο μπλε φως το πρωί, το οποίο επανεκκινεί το βιολογικό ρολόι και, με τη σειρά του, ενεργοποιεί τη ρύθμιση πραγμάτων όπως η θερμοκρασία του σώματος, οι καρδιακοί παλμοί και τα επίπεδα της κορτιζόλης — μιας ορμόνης που βοηθά τους ανθρώπους να νιώθουν ξύπνιοι. Αυτό επίσης προετοιμάζει τον οργανισμό για έναν καλό νυχτερινό ύπνο και ρυθμίζει την όρεξη μέσω ορμονών που προκαλούν το αίσθημα της πείνας ή του κορεσμού.
Οργανισμοί σε…απορρύθμιση
Η επιπλέον ώρα φωτός το απόγευμα δεν αντισταθμίζει αυτή την απώλεια πρωινού φωτός — και μάλιστα επιδεινώνει το πρόβλημα. Η περισσότερη ηλιοφάνεια τα απογεύματα απορρυθμίζει ακόμη περισσότερο την ώρα έναρξης του ύπνου. Ως αποτέλεσμα, η Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου προειδοποίησε το 2024 ότι αυτός ο αποσυγχρονισμός μεταξύ των ανθρώπινων κιρκαδικών ρυθμών και του φυσικού φωτός σχετίζεται με μεταβολικό σύνδρομο, καρδιαγγειακά νοσήματα και χαμηλότερες σχολικές επιδόσεις.
Όσοι εργάζονται νωρίς ή ζουν στα δυτικότερα σημεία μιας ζώνης ώρας, βιώνουν πιο έντονα αυτές τις επιπτώσεις. Μια μελέτη ανθρώπων που ζουν στα δύο άκρα της ίδιας χρονικής ζώνης εκτιμά ότι η θερινή ώρα στερεί από τους δυτικούς περίπου 19 λεπτά ύπνου τη νύχτα. Είναι πιο πιθανό να είναι υπέρβαροι και να κερδίζουν λιγότερα χρήματα από εκείνους στα ανατολικά. Και μια μικρή μελέτη δείχνει ότι οι έφηβοι, οι οποίοι ήδη έχουν μια φυσική καθυστέρηση στον κιρκαδικό τους ρυθμό λόγω εφηβείας, χάνουν 32 λεπτά ύπνου εξαιτίας της θερινής ώρας. Δεν είναι παράξενο που είναι τόσο κακόκεφοι.
Ορισμένοι λένε ότι προτιμούν τα μεγάλα απογεύματα της θερινής ώρας. Όμως τα απογεύματα μεγαλώνουν έτσι κι αλλιώς, ανεξάρτητα από την αλλαγή της ώρας, χάρη στην κλίση του άξονα της Γης και την τροχιά της γύρω από τον Ήλιο. Όσοι θέλουν πραγματικά μια επιπλέον ώρα φωτός μέσα στη μέρα τους, μπορούν απλώς να ξυπνήσουν νωρίτερα, αντί να επιβάλλουν το κόστος στους υπόλοιπους. Ορισμένα μέρη έχουν ήδη εγκαταλείψει τη θερινή ώρα. Ο κ. Τραμπ θα έπρεπε να ενταχθεί στο παράδειγμα μεγάλου μέρους του Μεξικού — και του καλού του φίλου Βλαντίμιρ Πούτιν.
