Ο αριθμός των ανθρώπων που αγνοούνται στο πλαίσιο ένοπλων συρράξεων σε παγκόσμια κλίμακα έχει φθάσει σε επίπεδο «χωρίς προηγούμενο», με πάνω από 56.000 νέες υποθέσεις αυτής της φύσης να καταγράφονται το 2024, προειδοποίησε την Τετάρτη η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ).
«Η ΔΕΕΣ καταγράφει αριθμούς αγνοουμένων χωρίς προηγούμενο», συνόψισε ο Φερνάντο Φορνάρις, σύμβουλος της Επιτροπής για τις ανθρωπιστικές υποθέσεις, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ αφιερωμένης στις λεγόμενες εξαναγκαστικές εξαφανίσεις.
Περίπου 56.559 νέοι αγνοούμενοι καταγράφηκαν το 2024, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των υποθέσεων που παρακολουθεί επί του παρόντος η ΔΕΕΣ σε σχεδόν 255.000, σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα την Τετάρτη.
Αυτές οι 56.559 νέες υποθέσεις είναι «η μεγαλύτερη αύξηση» που καταγράφτηκε «εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια», στηλίτευσε από την πλευρά του κατά τη διάρκεια της ίδιας συνεδρίασης ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο Φόλκερ Τουρκ.
Είναι το αποτέλεσμα «αριθμού ένοπλων συγκρούσεων μεγάλης κλίμακας δίχως προηγούμενο» και της «περιφρόνησης για το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο», σχολίασε.
When someone goes missing, the pain never fades. It deepens. Today @UN General Assembly I addressed Member States on the devastating impact of ppl going missing in conflict. We must do more for truth & justice, in solidarity with victims. pic.twitter.com/GuA1C0fxrK
— Volker Türk (@volker_turk) April 2, 2025
Σε κάθε περίπτωση, «ο πόνος του να μην ξέρεις τι απέγινε κάποιος δικός σου άνθρωπος είναι από τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να συμβούν σε οποιονδήποτε», επέμεινε ο Ύπατος Αρμοστής. «Δεν μαλακώνει ποτέ, όσος χρόνος κι αν περάσει».
Κατά τη διάρκεια πολέμων ή ένοπλων συγκρούσεων, κόσμος εξαφανίζεται διότι «δολοφονείται, βασανίζεται κι υφίσταται κακομεταχείριση, απαγάγεται, φυλακίζεται αυθαίρετα» ή τρέπεται σε φυγή, απαρίθμησε.
Τους αριθμούς των αγνοουμένων κάνουν ογκωδέστερους οι «στρατιωτικές δικτατορίες», οι οποίες «για δεκαετίες εξαφάνιζαν κόσμο χωρίς η τύχη του να είναι ακόμη γνωστή» σήμερα, η καταστολή που συνεχίζεται σε κάποια κράτη, «συμπεριλαμβανομένων» υποθέσεων που «σχετίζονται με αντιτρομοκρατικά μέτρα», καθώς κι όσοι εξαφανίζονται σε μεταναστευτικές οδούς.
«Το εύρος είναι τεράστιο. Οι αριθμοί κυμαίνονται από δεκάδες χιλιάδες αγνοούμενους σε κάποιες χώρες ως πολύ πάνω από 100.000 σε άλλες», επισήμανε.
Τα τελευταία 45 χρόνια, υπό την αιγίδα του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, ομάδα εργασίας για τις εξαναγκαστικές εξαφανίσεις έχει χειριστεί «πάω από 62.000 υποθέσεις» αυτής της φύσης σε «115 χώρες», όμως «αυτό δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου», επισήμανε.
Ο Ύπατος Αρμοστής ανέφερε τρεις βασικούς τομείς δράσης, ξεκινώντας από την ανάγκη ενίσχυσης και εφαρμογής διεθνών πλαισίων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Προέτρεψε τις χώρες να επικυρώσουν και να εφαρμόσουν τη Διεθνή Σύμβαση για την Προστασία όλων των Προσώπων από Αναγκαστική Εξαφάνιση, που εγκρίθηκε το 2006 και χαρακτηρίστηκε ως η «βασική παγκόσμια συμφωνία» για το θέμα. Μόνο 77 χώρες το έχουν επικυρώσει μέχρι στιγμής.
Η Σύμβαση εγγυάται το δικαίωμα να γνωρίζουμε την αλήθεια για την τύχη και το πού βρίσκονται τα εξαφανισμένα άτομα και την πρόοδο των ερευνών, «ακριβώς αυτό που χρειάζονται και απαιτούν τα μέλη της οικογένειας», όπως είπε.
«Πρέπει να επιδιώξουμε τη δικαιοσύνη και άλλες μορφές λογοδοσίας», συνέχισε, επισημαίνοντας την ατιμωρησία ως σημαντικό εμπόδιο για τις αποζημιώσεις των θυμάτων.
«Για τις οικογένειες, η λογοδοσία ξεκινά με τη γνώση της αλήθειας για την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων, ανεξάρτητα από το πώς χάθηκαν», πρόσθεσε καλώντας τα κράτη να διερευνούν διεξοδικά τις υποθέσεις, να προσάγουν τους δράστες στη δικαιοσύνη και να δημιουργήσουν ιατροδικαστικά, δικαστικά και όργανα επιβολής του νόμου για να διασφαλίσουν την κατάλληλη ταυτοποίηση.
