Με άρθρο του στον Guardian, ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας Τούρκος συγγραφέας Ορχάν Παμούκ, περιγράφει το ζοφερό κλίμα στην πατρίδα του μετά τις διαδηλώσεις και την καταστολή που πυροδότησε η σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου.
«Ποτέ δεν έχω ξαναδεί τέτοια καταστολή. Ό,τι είχε απομείνει από την δημοκρατία στην Τουρκία, χαροπαλεύει», γράφει μεταξύ άλλων ο Ορχάν Παμούκ.
Ακολουθεί το μεγαλύτερο τμήμα του άρθρου όπως δημοσιεύθηκε στη βρετανική εφημερίδα:
«Μετά τη σύλληψη, στις αρχές του μήνα, του κύριου πολιτικού αντιπάλου του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, με προφανώς κατασκευασμένες κατηγορίες για διαφθορά και τρομοκρατία, η πλατεία Ταξίμ, το μεγαλύτερο τουριστικό αξιοθέατο της πόλης και κέντρο πολιτικών διαμαρτυριών, παραμένει άδεια, περιφραγμένη από την αστυνομία.
Στα 50 χρόνια που ζω στην Κωνσταντινούπολη, δεν έχω δει τόσα πολλά μέτρα ασφαλείας στους δρόμους όσο τις τελευταίες ημέρες.
Ο σταθμός του μετρό του Ταξίμ και πολλοί από τους άλλους πιο πολυσύχναστους σταθμούς της πόλης έχουν κλείσει. Η τοπική διοίκηση έχει περιορίσει την πρόσβαση των αυτοκινήτων και των λεωφορείων στην Κωνσταντινούπολη.
Η αστυνομία ελέγχει τα εισερχόμενα οχήματα και όποιος κριθεί ύποπτος ότι φθάνει στην πόλη για να διαμαρτυρηθεί, απομακρύνεται.
Με ανοιχτές τις τηλεοράσεις
Εδώ και σε όλη τη χώρα, οι τηλεοράσεις είναι μόνιμα ανοιχτές, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να παρακολουθούν τις τελευταίες ανησυχητικές πολιτικές εξελίξεις.
Την τελευταία εβδομάδα, το γραφείο του κυβερνήτη της Κωνσταντινούπολης απαγόρευσε τις δημόσιες διαμαρτυρίες και τις πολιτικές διαδηλώσεις, δικαιώματα κατοχυρωμένα από το Σύνταγμα.
Ωστόσο, οι αυθόρμητες, απαγορευμένες διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις με την αστυνομία συνεχίζονται αμείωτες, παρόλο που η πρόσβαση στο διαδίκτυο έχει περιοριστεί σε μια προσπάθεια να αποτραπούν. Η αστυνομία χρησιμοποιεί αδίστακτα δακρυγόνα και έχει συλλάβει αμέτρητους ανθρώπους.
Αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν να συμβαίνουν τέτοια εξωφρενικά πράγματα σε μια χώρα που είναι μέλος του ΝΑΤΟ και διεκδικεί την ένταξή της στην ΕΕ.
Ετοιμοθάνατη
Καθώς ο κόσμος ασχολείται με τον Ντόναλντ Τραμπ, με τους πολέμους μεταξύ Παλαιστίνης και Ισραήλ, Ουκρανίας και Ρωσίας, ό,τι έχει απομείνει από την τουρκική δημοκρατία παλεύει τώρα για τη ζωή του.
Η φυλάκιση του κυριότερου αντιπάλου του προέδρου, ενός πολιτικού ικανού να κερδίσει μαζική υποστήριξη, οδηγεί την σκληρή, αυταρχική διακυβέρνηση του Ερντογάν σε ένα επίπεδο που δεν έχουμε ξαναδεί.
Η σύλληψη Ιμάμογλου ήρθε λίγες μόλις ημέρες προτού η μείζων αντιπολίτευση της Τουρκίας τον προτείνει ως υποψήφιο πρόεδρό της.
Είτε υπέρ ή κατά της κυβέρνησης, οι περισσότεροι συμφωνούν τώρα σε μεγάλο βαθμό σε ένα πράγμα: ο Ερντογάν βλέπει τον Ιμάμογλου ως πολιτική απειλή και θέλει να τον ξεφορτωθεί.
(…)
Με το ίδιο εγχειρίδιο
Το εκλογικό ιστορικό του Ιμάμογλου και η αυξανόμενη δημοτικότητά του τον κατέστησαν τον βασικό υποψήφιο της αντιπολίτευσης που θα μπορούσε να αμφισβητήσει με επιτυχία τον Ερντογάν στις επόμενες προεδρικές εκλογές.
Η άλλη όψη όλων αυτών είναι ότι ο Ερντογάν φαίνεται να χρησιμοποιεί το ίδιο «εγχειρίδιο» για τον αντίπαλό του με αυτό που χρησιμοποιήθηκε εναντίον του ιδίου πριν από 27 χρόνια.
Το 1998, ο Ερντογάν ήταν εκλεγμένος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης και δημοφιλής. Το κοσμικό και στρατιωτικό κατεστημένο θεωρούσε επικίνδυνο το μήνυμα ενός πολιτικού Ισλάμ που εξέπεμπε.
Φυλακίστηκε και εκείνος και του απαγγέλθηκαν κατηγορίες (στην περίπτωσή του για υποκίνηση θρησκευτικού μίσους μετά την απαγγελία ενός πολιτικού ποιήματος σε συγκέντρωση). Ο Ερντογάν καθαιρέθηκε από δήμαρχος και πέρασε τέσσερις μήνες στη φυλακή.
Όμως η φυλάκισή του και η προκλητική άρνησή του να συνεργαστεί με το κατεστημένο και να υποκύψει στις καταπιεστικές απαιτήσεις του στρατού συνέβαλαν στην περαιτέρω αύξηση του πολιτικού του προφίλ.
(…)
Ο χαρακτηρισμός των πολιτικών αντιπάλων ως τρομοκρατών είναι μια τάση που απέκτησε η κυβέρνηση Ερντογάν μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του 2016, όταν μια φράξια των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων προσπάθησε να αναλάβει την εξουσία.
Το 2019, όταν απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Αυστριακό συγγραφέα Πέτερ Χάντκε, ο οποίος είχε επικριθεί επειδή υποστήριζε τον εκλιπόντα Σέρβο ηγέτη Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ο Ερντογάν αντιτάχθηκε σθεναρά στην απόφαση.
Μια αποκαλυπτική αντίδραση Ερντογάν από το παρελθόν
Αιφνιδιασμένος και απροετοίμαστος, ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι κάποτε έδωσαν το ίδιο βραβείο σε «έναν τρομοκράτη από την Τουρκία!», κάνοντας μια προφανή αναφορά στη δική μου βράβευση με Νόμπελ το 2006.
Εκείνη την ημέρα επρόκειτο να επιστρέψω αεροπορικώς από τη Νέα Υόρκη στην Κωνσταντινούπολη και ήμουν έτοιμος να ακυρώσω την επιστροφή μου, όταν ένας εκπρόσωπος του προέδρου μού ανακοίνωσε ότι ο πρόεδρος (Ερντογάν) δεν αναφερόταν σε εμένα…
Τώρα, δικαστήριο υπό την καθοδήγηση του Ερντογάν φυλάκισε τον Ιμάμογλου με κατηγορίες για διαφθορά, αλλά δεν του απήγγειλε κατηγορίες για «τρομοκρατία».
Μια τέτοια κατηγορία θα επέτρεπε στον πρόεδρο Ερντογάν να τοποθετήσει τον υποψήφιο της προτίμησής του στο ρόλο του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης –μια θέση που το κόμμα του δεν έχει καταφέρει να κερδίσει για τρεις συνεχόμενες εκλογές- και έτσι, όπως φοβούνται ορισμένοι, θα μπορούσε να ανακατευθύνει μέρος της ατελείωτης ροής φορολογικών εσόδων της πόλης σε δραστηριότητες δημοσιότητας και προπαγάνδας για το κόμμα του.
Με τη φυλάκιση του Ιμάμογλου, ο Ερντογάν δεν θέτει απλώς στο περιθώριο έναν δημοφιλή πολιτικό αντίπαλο, επιδιώκει επίσης να ξαναπάρει στα χέρια του έναν πλούτο πόρων που δεν μπόρεσε να αγγίξει για επτά χρόνια.
Εάν τα καταφέρει, στις επόμενες προεδρικές εκλογές θα υπάρχουν μόνο τα πρόσωπα του Ερντογάν και των υποψηφίων του κολλημένα στους τοίχους της πόλης και στις φωτεινές δημοτικές πινακίδες.
«Εκλογική δημοκρατία» που φτάανει στο τέλος της
Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη για όποιον παρακολουθεί στενά την τουρκική πολιτική.
Την τελευταία δεκαετία, η Τουρκία δεν ήταν μια πραγματική δημοκρατία, απλώς μια εκλογική δημοκρατία, όπου μπορείς να ψηφίσεις τον υποψήφιο της προτίμησής σου, αλλά δεν έχεις καμία ελευθερία λόγου ή σκέψης.
Πράγματι, το τουρκικό κράτος προσπάθησε να εξαναγκάσει τον λαό του σε ομοιογένεια. Κανείς δεν μιλάει καν για τους πολλούς δημοσιογράφους και δημόσιους υπαλλήλους που φυλακίστηκαν αυθαίρετα τις τελευταίες ημέρες (…)
Τώρα, με τη σύλληψη του πλέον δημοφιλούς πολιτικού της χώρας –του υποψηφίου που θα κέρδιζε την πλειοψηφία των ψήφων στις επόμενες εκλογές– ακόμη και αυτή η περιορισμένη μορφή δημοκρατίας φτάνει στο τέλος της.
Αυτό είναι απαράδεκτο και ανησυχητικό, και για αυτό όλο και περισσότερος κόσμος συμμετέχει στις διαδηλώσεις. Προς το παρόν, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί στη συνέχεια».
