Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο θα δικαστεί για την φερόμενη ενορχήστρωση βίαιου σχεδίου κατάληψης της εξουσίας μέσω στρατιωτικού πραξικοπήματος, αφού το ανώτατο δικαστήριο της χώρας αποφάσισε ότι πρέπει να αντιμετωπίσει ποινική δίωξη.
Η απόφαση αφήνει τον ακροδεξιό λαϊκιστή, ο οποίος κυβέρνησε τη Βραζιλία από το 2019 έως το τέλος του 2022, αντιμέτωπο με την πολιτική λήθη και μια πιθανή ποινή φυλάκισης άνω των 40 ετών.
Κατηγορίες για άλλους επτά
Το ανώτατο δικαστήριο αποφάσισε ότι επτά άλλοι στενοί σύμμαχοι του πρώην προέδρου θα πρέπει επίσης να δικαστούν για εγκλήματα που περιλαμβάνουν συμμετοχή σε ένοπλη εγκληματική οργάνωση, πραξικόπημα και βίαιη απόπειρα κατάργησης της βραζιλιάνικης δημοκρατίας.
Πρόκειται για τους εξής: Οι πρώην υπουργοί Άμυνας του Μπολσονάρου, στρατηγός Walter Braga Netto και στρατηγός Paulo Sérgio Nogueira de Oliveira, ο πρώην διοικητής του Πολεμικού Ναυτικού του, ναύαρχος Almir Garnier Santos, ο πρώην υπουργός Ασφαλείας του, Anderson Torres, ο πρώην επικεφαλής των κατασκόπων του, Alexandre Ramagem, ο πρώην υπουργός θεσμικής ασφάλειας του, στρατηγός Augusto Heleno και ο πρώην βοηθός του, αντισυνταγματάρχης Mauro Cid, ο οποίος, αν καταδικαστεί, θα λάβει ελαφρύτερη ποινή μετά από συμφωνία με τους εισαγγελείς.
Οι άνδρες κατηγορούνται ότι αποτέλεσαν τον πυρήνα μιας εκτεταμένης συνωμοσίας για να διατηρήσουν τον Μπολσονάρου στην εξουσία μετά την οριακή ήττα του στις προεδρικές εκλογές του 2022 από τον αριστερό αντίπαλό του, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα.
Την Τετάρτη πέντε δικαστές του ανώτατου δικαστηρίου – ο Κριστιάνο Ζανίν, ο Αλεξάντερ ντε Μοράις, ο Λουίς Φουξ, ο Φλάβιο Ντίνο και ο Κάρμεν Λουσία – αποφάνθηκαν ομόφωνα ότι υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία ώστε όλοι αυτοί οι άνδρες να αντιμετωπίσουν ποινική δίωξη και τους κήρυξαν επισήμως κατηγορούμενους.
Οι κατηγορίες αφορούν ένα φερόμενο σχέδιο για τη διοργάνωση πραξικοπήματος υπέρ του Μπολσονάρου κατά τους μήνες που μεσολάβησαν μεταξύ των εκλογών του Οκτωβρίου 2022 και των ακροδεξιών ταραχών που ξέσπασαν στη Μπραζίλια στις 8 Ιανουαρίου 2023 – μία εβδομάδα μετά την ορκωμοσία του Λούλα.
Οι επιθέσεις αυτές – που πολλοί πιστεύουν ότι εμπνεύστηκαν από την έφοδο στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου 2021 – φέρονται να υποκινήθηκαν στο πλαίσιο μιας ύστατης προσπάθειας να επιστρέψει ο Μπολσονάρου στην προεδρία, ενάντια στη θέληση του κοινού, δημιουργώντας αναταραχή που θα δικαιολογούσε μια στρατιωτική επέμβαση.
«Ήταν μια αληθινή μάχη… Ήταν μια εξαιρετικά βίαιη απόπειρα πραξικοπήματος», δήλωσε στο δικαστήριο ο ανώτατος δικαστής Alexandre de Moraes, καθώς έδειξε βίντεο με χούλιγκαν Μπολσονάριστας να βανδαλίζουν το ανώτατο δικαστήριο και να επιτίθενται στην αστυνομία στην πρωτεύουσα.
«Αχαλίνωτη βία»
«Αχαλίνωτη βία – απόλυτο θράσος… Αυτές οι εικόνες δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για την ουσία και τη σοβαρότητα των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν», πρόσθεσε ο Μοράες. Τις εβδομάδες και τους μήνες που προηγήθηκαν του ακροδεξιού αμόκ στη Μπραζίλια, μια σειρά από άλλες μηχανορραφίες φέρεται να είχαν ξεκινήσει με την ελπίδα να εμποδίσουν τον Λούλα να αναλάβει την εξουσία – μερικές από αυτές θανατηφόρες. Η αστυνομία ισχυρίζεται ότι μια υποπλοκή – με την κωδική ονομασία «Πράσινο και Κίτρινο Στιλέτο» – περιελάμβανε σχέδια για την πρόκληση κοινωνικού και πολιτικού χάους με τη δολοφονία του Λούλα με δηλητήριο και τον πυροβολισμό του ανώτατου δικαστή Μοράες.
Ο γενικός εισαγγελέας της Βραζιλίας, Πάουλο Γκονέτ, δήλωσε στο δικαστήριο ότι οι ερευνητές της αστυνομίας «αποκάλυψαν μια τρομακτική επιχείρηση για την πραγματοποίηση του πραξικοπήματος, η οποία περιελάμβανε ακόμη και τη δολοφονία του προέδρου και του εκλεγμένου αντιπροέδρου, καθώς και ενός μέλους του ανώτατου δικαστηρίου».
Ένα σχέδιο δολοφονίας «προέβλεπε τη χρήση εκρηκτικών υλών, στρατιωτικών πυρομαχικών και δηλητηρίου … [και] οι χειριστές μόνο που δεν έκαναν πράξη τα συμφωνηθέντα, επειδή δεν κατάφεραν να … συνδιοικήσουν τον διοικητή του στρατού», πρόσθεσε ο Γκονέτ, καλώντας τους δικαστές να παραπέμψουν σε δίκη τον Μπολσονάρου και τους φερόμενους ως συνεργούς του.
Για «παρεκτροπή» μιλά ο Μπολσονάρο
Ο Μπολσονάρο απέρριψε τις κατηγορίες σε μια μακροσκελή δήλωση στο WhatsApp που έστειλε στους συμμάχους του όταν άρχισε η ακροαματική διαδικασία την Τρίτη, χαρακτηρίζοντας την υπόθεση εναντίον του «μια παρεκτροπή, που όμοιά της δεν έχει ξαναγίνει». «Με κατηγορούν για ένα έγκλημα που δεν διέπραξα ποτέ – μια υποτιθέμενη απόπειρα πραξικοπήματος», υποστήριξε ο Μπολσονάρο, επιμένοντας ότι ποτέ δεν επιθυμούσε ή δεν πρότεινε «δημοκρατική ρήξη».
Ωστόσο, ο πρώην πρόεδρος παραδέχθηκε ότι συζήτησε με τους βοηθούς του αυτό που αποκάλεσε «πολιτικές εναλλακτικές λύσεις για το έθνος».
Στο δικαστήριο, οι δικηγόροι των κατηγορουμένων αρνήθηκαν επίσης ότι οι πελάτες τους είχαν παραβιάσει τον νόμο, αν και πολλοί δεν απέφυγαν να αρνηθούν ότι υπήρξε απόπειρα πραξικοπήματος.
