Από το καλοκαίρι του 2024, η Ουκρανία διαθέτει κάπου 20 μαχητικά αεροσκάφη F-16 , από τα αποθέματα του ΝΑΤΟ, για να αντιμετωπίσει τη Ρωσική υπεροπλία στον αέρα.
Μόνο που ο ρόλος αυτών των F-16 στον πόλεμο, είναι πολύ περιορισμένος, προς μεγάλη ικανοποίηση των Ρώσων που κυριαρχούν στον αέρα. Γιατί απλά, τα ουκρανικά F-16 είναι παμπάλαια και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα ρωσικά αεροσκάφη.
Οπως γράφει το γερμανικό περιοδικό Flug Revue που ασχολείται με θέματα της αεροπορίας, τα μαχητικά αεροσκάφη που παραδόθηκαν στην Ουκρανία είναι κυρίως παλαιότερα μοντέλα F-16A/B, τα οποία κατασκευάστηκαν αρχικά τις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Μερικά από αυτά τα αεροσκάφη έλαβαν τη λεγόμενη «Αναβάθμιση μέσης ζωής (Mid-Life Upgrade -MLU) τη δεκαετία του 1990.
Παρά τον εκσυγχρονισμό αυτόν , δεν πληρούν τεχνολογικά τα πρότυπα των τελευταίων εκδόσεων F-16 που χρησιμοποιούνται στις αεροπορικές δυνάμεις των κρατών μελών του ΝΑΤΟ.
«Οι ΗΠΑ παρέδωσαν 16 μαχητικά αεροσκάφη F-16 στην Ουκρανία, αλλά αντί να είναι ένα θαυματουργό όπλο, το αμερικανικό μαχητικό αποδείχθηκε μια …απογοήτευση». Όπως αναφέρει η εξειδικευμένη ιστοσελίδα Bulgarian Military , η Ουκρανία έλαβε επίσης ορισμένα τέτοια F-16 από την Ολλανδία, τη Δανία, το Βέλγιο και τη Νορβηγία.
Η σύγκριση με τα ρωσικά Sukhoi
Για παράδειγμα, η σύγκριση μεταξύ του ουκρανικού F-16 και του ρωσικού Su-35S αποκαλύπτει μεγάλες τεχνικές διαφορές που επηρεάζουν την ικανότητα μάχης. Το Su-35S, μια περαιτέρω εξέλιξη του σοβιετικού Su-27 από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, έχει μεγάλα πλεονεκτήματα σε αρκετούς βασικούς τομείς.
Η διαφορά στα συστήματα ραντάρ είναι εντυπωσιακή. Το ραντάρ Westinghouse AN/APG-66 με μηχανική σάρωση δέσμης που είναι εγκατεστημένο στα F-16 που διαθέτει η Ουκρανία, έχει βεληνεκές περίπου 150 χιλιομέτρων. Αντίθετα, το ραντάρ Irbis-E του Su-35S, το οποίο είναι εξοπλισμένο με μια ηλεκτρονικά κατευθυνόμενη κεραία, λέγεται ότι μπορεί να ανιχνεύσει στόχους έως και 400 χιλιόμετρα μακριά, όπως αναφέρει το Flug Revue.
Το γερμανικό περιοδικό τονίζει επίσης την έλλειψη ικανότητας δικτύου των F-16 της Ουκρανίας. «Τα ουκρανικά F-16 δεν έχουν πρόσβαση στην υπηρεσία δεδομένων του ΝΑΤΟ Link-16, γεγονός που περιορίζει τη δικτύωσή τους. Οι ΗΠΑ αρνούνται να δώσουν αυτή την τεχνολογική δικτύωση, από φόβο μήπως η τεχνολογία αυτή πέσει στα χέρια των Ρώσων».
Μια ιδιαίτερα κρίσιμη πτυχή των F-16 που δόθηκαν στην Ουκρανία αφορά τον ηλεκτρονικό πόλεμο. Χωρίς ενημερώσεις από τις ΗΠΑ, οι παρεμβολές AN/ALQ-131 του F-16 φέρεται να είναι άχρηστες , έναντι των ρωσικών συστημάτων ραντάρ. Η υποστήριξη ανεστάλη προσωρινά τον Μάρτιο του 2025, γεγονός που επηρεάζει την επιχειρησιακή ικανότητα των ουκρανικών αεροσκαφών , αναφέρει το ειδικό blog 19fortyfive .
Απογοήτευση των Ουκρανών
Ο Γιούρι Ιγκνατ, εκπρόσωπος της ουκρανικής Πολεμικής Αεροπορίας, εξέφρασε την απογοήτευσή του: «Τα F-16 των εταίρων μας δεν είναι αρκετά εξελιγμένα ώστε να ανταγωνίζονται άμεσα τα Su-35.
Αυτή η δήλωση σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή από την προηγούμενη θέση που είχε εκφράσει τον Μάιο του 2023, όταν δήλωνε με σιγουριά: «Αν έχουμε το F-16, θα κερδίσουμε αυτόν τον πόλεμο».
Σύμφωνα με την ουκρανική ιστοσελίδα Defense Express, η εξάρτηση από την τεχνολογική υποστήριξη των ΗΠΑ είναι σημαντική. Αλλά δεν υπάρχει κανένα μαγικό κουμπί που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος για να αναβαθμίσει εξ αποστάσεως το F-16 από την Ουάσιγκτον.
Παρά τους τεχνικούς περιορισμούς και τις εξαρτήσεις, τα ουκρανικά F-16 συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται κυρίως για αεράμυνα βαθιά μέσα στο ουκρανικό έδαφος. Ωστόσο, αποφεύγεται σε μεγάλο βαθμό οι αερομαχίες με ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη ή οι επιθέσεις σε καλά αμυνόμενους επίγειους στόχους, κοντά στην πρώτη γραμμή.
Γαλλική βόηθεια
Ως εναλλακτική λύση στα F-16, η Ουκρανία βασίζεται όλο και περισσότερο στα γαλλικά μαχητικά Mirage 2000. Τα γαλλικά αεροσκάφη έχουν πλεονέκτημα ότι τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου τους, λειτουργούν ανεξάρτητα από την υποστήριξη των ΗΠΑ. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν έξι Mirage 2000 σε υπηρεσία στην Ουκρανία.
