Όταν ένα ναυπηγείο στο Γουισκόνσιν κέρδισε το συμβόλαιο για την κατασκευή μιας νέας κλάσης φρεγατών του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού το 2020, το έργο είχε σκοπό να αντιμετωπίσει μια ενοχλητική πραγματικότητα: οι ΗΠΑ είναι πλέον οι τελευταίες στον κόσμο στην κατασκευή πολεμικών πλοίων.
Εξοπλισμένο με προηγμένα όπλα για την προστασία από εχθρικά υποβρύχια, πυραύλους και drones, το USS Constellation αναμενόταν να είναι έτοιμο για χρήση το 2026. Αυτό συνέβη επειδή οι ΗΠΑ επέλεξαν ένα δοκιμασμένο σχέδιο από την ιταλική Fincantieri, σε μια προσπάθεια να επιταχύνουν τη διαδικασία. Αλλά όπως εξηγεί σε αναλυτικό ρεπορτάζ η Wall Street Journal, το Πολεμικό Ναυτικό αποφάσισε να κάνει αλλαγές.
Η γάστρα επιμηκύνθηκε κατά 7,3 μέτρα για να φιλοξενήσει μεγαλύτερες γεννήτριες και αναδιαμορφώθηκε εν μέρει επειδή το αρχικό σχέδιο βασιζόταν στις σχετικά ήπιες συνθήκες της Μεσογείου. Ο έλικας άλλαξε για καλύτερη απόδοση, μαζί με άλλες χρονοβόρες προσαρμογές. Το αποτέλεσμα; Όπως σχεδόν όλα τα άλλα αμερικανικά ναυτικά πλοία, το Constellation έχει ήδη καθυστερήσει χρόνια και υπερβεί τον προϋπολογισμό κατά πολλά εκατομμύρια.
Η φυσική κατασκευή ξεκίνησε στα μέσα του 2022, και μετά από περισσότερα από δυόμισι χρόνια, το έργο έχει ολοκληρωθεί μόλις κατά 10%, σύμφωνα με πληροφορίες της WSJ. Με αυτόν τον ρυθμό, συμπεριλαμβανομένων των δύο ετών σχεδιασμού πριν από την κατασκευή, το πλοίο θα ολοκληρωθεί σε συνολικά εννέα χρόνια – θα απαιτήσει δηλαδή περίπου διπλάσιο χρόνο από αυτόν που χρειάστηκε ένα ιταλικό ναυπηγείο για να κατασκευάσει τα πλοία στα οποία βασίζεται. Το Constellation, το πρώτο από τα περίπου 20 που αναμένεται να κατασκευαστούν, προβλέπεται να κοστίσει τουλάχιστον 600 εκατομμύρια δολάρια περισσότερα από την αρχική εκτίμηση του 1,3 δισεκατομμυρίου δολαρίων.
Η αργή παραγωγή του Constellation και τα επιπλέον κόστη εξηγούν γιατί σχεδόν κανείς δεν θέλει να αγοράσει νέα αμερικανικά πολεμικά πλοία – την ώρα που οι σύμμαχοι των ΗΠΑ διεκδικούν μαχητικά αεροσκάφη και άλλα όπλα. Ένα διαρκές πρόβλημα για τις ΗΠΑ έχει γίνει πλέον οξύ, καθώς η παγκόσμια τάξη αλλάζει ραγδαία και το Πεντάγωνο προετοιμάζεται για μια πιθανή σύγκρουση στην Ασία, που οι ειδικοί πιστεύουν ότι θα διεξαχθεί σε μεγάλο βαθμό στη θάλασσα.
Κοιτάζοντας την πλάτη της Κίνας
Το ζήτημα είναι ψηλά στην ατζέντα του προέδρου Τραμπ, ο οποίος προσπαθεί να το αντιμετωπίσει, παρά το γεγονός ότι οι δασμοί του στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου πιθανώς θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο το κόστος των εγχώριων μετάλλων που χρησιμοποιούν τα ναυπηγεία. Ο Τραμπ δήλωσε στην ομιλία του στο Κογκρέσο αυτόν τον μήνα ότι η κυβέρνησή του θέλει να δημιουργήσει ένα νέο Γραφείο Ναυπηγικής, με στόχο την παραγωγή περισσότερων εμπορικών και στρατιωτικών πλοίων. Παράλληλα, ετοιμάζεται ένα εκτελεστικό διάταγμα για την αναβίωση της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας και τον περιορισμό της κυριαρχίας της Κίνας στον κλάδο.
Η Κίνα έχει ξεπεράσει τις ΗΠΑ εδώ και χρόνια στην κατασκευή ναυτικών σκαφών ταχύτερα και με χαμηλότερο κόστος. Από το 2014 έως το 2023, το κινεζικό ναυτικό καθελκύσε 157 πλοία, ενώ το αμερικανικό μόλις 67, σύμφωνα με τον ανεξάρτητο αναλυτή άμυνας Τομ Σούγκαρτ. Ο κινεζικός στόλος είναι πλέον ο μεγαλύτερος στον κόσμο, αν και το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ υποστηρίζει ότι τα πλοία του παραμένουν ποιοτικά ανώτερα.
Οι περισσότερες χώρες ναυπηγούν ταχύτερα από τις ΗΠΑ. Από 20 διαφορετικές φρεγάτες που έχουν κατασκευαστεί πρόσφατα ή πρόκειται να ολοκληρωθούν σύντομα σε 10 διαφορετικές χώρες, όλες εκτός από μία έχουν κατασκευαστεί σε λιγότερο χρόνο από το Constellation, σύμφωνα με ανάλυση της Wall Street Journal.
Γιατί καθυστερούν τα αμερικανικά πλοία
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η διαρκής παρέμβαση του Πενταγώνου στον σχεδιασμό. Το Πολεμικό Ναυτικό έκανε τόσες πολλές αλλαγές στο Constellation, ώστε ένα πλοίο που αρχικά επρόκειτο να μοιράζεται το 85% του σχεδιασμού του με το ιταλικό πρωτότυπο, πλέον έχει μόλις 15% κοινά χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τον Έρικ Λαμπς, ανώτερο αναλυτή του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου. «Έχουμε μια ακατάπαυστη απαίτηση για νέες δυνατότητες… και δυσκολευόμαστε να πούμε “σταματήστε”», δήλωσε ο Μπρετ Σάιντλ, αξιωματούχος του Πολεμικού Ναυτικού, σε πρόσφατη ακρόαση στο Κογκρέσο.
Ο ίδιος ο Τραμπ έχει εκφράσει γνώμη για το πώς θέλει να είναι τα πλοία, ειδικά ως προς την εμφάνισή τους. Κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, κάλεσε τον τότε Υπουργό Ναυτικού, Ρίτσαρντ Σπένσερ, στο Οβάλ Γραφείο. Ο Σπένσερ του έδειξε φωτογραφίες από διάφορα ναυτικά πλοία, αλλά ο Τραμπ δυσανασχέτησε με την αισθητική τους. Όταν του έδειξαν εικόνες παλαιών αμερικανικών θωρηκτών, στάθηκε σε μία φωτογραφία του USS New Jersey, ενός πλοίου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και αναρωτήθηκε: «Γιατί δεν μπορούμε να κατασκευάσουμε πλοία που να μοιάζουν έτσι;».
Το μέλλον της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας
Ο στόχος του Πολεμικού Ναυτικού είναι να αυξήσει τον στόλο των πολεμικών πλοίων από 295 σήμερα σε 390 έως το 2054. Με δεδομένες τις προγραμματισμένες αποσύρσεις πλοίων, τα αμερικανικά ναυπηγεία θα πρέπει να αυξήσουν σημαντικά την παραγωγή τους, σύμφωνα με την CBO.
Οι αμερικανικές φρεγάτες είναι ακριβότερες και χρειάζονται περισσότερα χρόνια για να κατασκευαστούν από εκείνες της Ευρώπης ή της Νότιας Κορέας. Το ίδιο ισχύει και για τα καταστροφέα (destroyers), τα μεγαλύτερα και βαρύτερα εξοπλισμένα πολεμικά πλοία.
Παρότι τα μαχητικά αεροσκάφη και οι πύραυλοι των ΗΠΑ είναι περιζήτητα στις διεθνείς αγορές, τα αμερικανικά πλοία πολύ σπάνια κερδίζουν συμβόλαια έναντι των ευρωπαϊκών ή των νοτιοκορεατικών ανταγωνιστών.
Η καθυστέρηση στην κατασκευή πολεμικών πλοίων είναι ένα ανοιχτό παράθυρο για τους αντιπάλους των ΗΠΑ να αμφισβητήσουν την κυριαρχία του αμερικανικού ναυτικού, προειδοποιούν οι ειδικοί.
