Σήμερα, Πέμπτη, αναμένεται να προσγειωθεί στη Μόσχα ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ για να παρουσιάσει την αμερικανική πρόταση για άμεση κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, διάρκειας 30 ημερών, την οποία έχει αποδεχθεί το Κίεβο στις συζητήσεις που έλαβαν χώρα νωρίτερα αυτή την εβδομάδα στη Σαουδική Αραβία.
Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει ακόμη δημόσια απάντηση από το Κρεμλίνο για την προσωρινή κατάπαυση του πυρός που συμφώνησαν Ουκρανία και ΗΠΑ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πάντως αισιόδοξος. Παράλληλα φρόντισε να στείλει το μήνυμα ότι θα μπορούσε να κάνει «πολύ άσχημα» και «καταστροφικά» πράγματα για την οικονομία της Ρωσίας εάν η Μόσχα δεν συμφωνήσει στην κατάπαυση του πυρός που προτείνεται.
Το μεγάλο ερωτήμα επομένως είναι εάν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αποδεχθεί την αμερικανική πρόταση, και κατ’ επέκταση τι θα κάνει ο Τραμπ στην περίπτωση που απορρίψει την πρόταση, κάτι που αναμένει μεγάλη μερίδα αναλυτών.
Στις μέχρι στιγμής διαπραγματεύσεις, η ομάδα του Ντόναλντ Τραμπ ακολούθησε μια προσέγγιση τύπου «χαϊδεύω τα αφτιά» στις ρωσικές απαιτήσεις, υποχωρώντας σε αρκετές προτού καν αρχίσουν οι δύσκολες συζητήσεις για την εξασφάλιση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.
Ο Πούτιν ως τώρα έχει δείξει ελάχιστα σημάδια ότι είναι διατεθειμένος να συμφωνήσει σε μια κατάπαυση του πυρός, καθώς τα στρατεύματά του έχουν το πάνω χέρι στην Ουκρανία και «καθαρίζουν» την ρωσική περιοχή ττου Κουρσκ από τις ουκρανικές δυνάμεις που είχαν εισβάλει τον Αύγουστο του 2024.
Παρά την θέση ισχύος, ο Ρώσος πρόεδρος βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλημμα. Όπως το έθεσε και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, εάν η Ρωσία δεν συμφωνήσει σε μια συμφωνία, «θα ξέρουμε ποιος είναι το εμπόδιο για την ειρήνη». Ή όπως το λένε στο σκάκι, ο Πούτιν θα αντιμετωπίσει μια κατάσταση που είναι γνωστή ως Τσούγκτσβανγκ, όταν δηλαδή αναγκάζεσαι να κάνεις μια κίνηση που δεν θέλεις να κάνεις. Αυτό μένει να το δούμε στην πράξη, όπως και την αντίδραση του γενικά απρόβλεπτου και αυθόρμητου Τραμπ.
Τι θα μπορούσε όμως να κάνει στην πραγματικότητα ο Τραμπ;
Διπλωματικές σχέσεις
Το πιο σημαντικό, εξηγεί σε δημοσίευμά της η Telegraph, είναι ότι θα μπορούσε να εμφανιστεί απρόθυμος να βγάλει τη Μόσχα από τον διπλωματικό «πάγο», όπου βρισκόταν μέχρι τώρα, και τελικά να μην συμμετάσχει σε μια σειρά κοινών οικονομικών σχεδίων.
Ο Πούτιν θεωρεί την παρουσία στρατευμάτων του ΝΑΤΟ κοντά στα σύνορα της Ρωσίας ως κάτι που δεν μπορεί να ανεχθεί. Υπάρχουν αναφορές ότι, σε μια ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία, ο Τραμπ θα μπορούσε να αποσύρει μερικούς από τους 30.000 στρατιώτες των ΗΠΑ στην Ευρώπη, δίνοντας στη Μόσχα μεγαλύτερο «χώρο» σε μια περιοχή που θεωρεί αυλή της.
Ο Τραμπ θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να κάνει ένα τόσο αμφιλεγόμενο βήμα είναι εάν ο Πούτιν αποδείξει αμέσως την προθυμία του για ειρήνη. Σε σχέση με αυτό, ο Αμερικανός θα μπορούσε να συνδέσει την ενδεχόμενη εκ νέου αποδοχή της Ρωσίας στην ομάδα της G7 και σε άλλα διπλωματικά φόρουμ, υπό τον όρο της ταχείας κατάπαυσης του πυρός.
Ωστόσο, ηια τον Πούτιν, μια 30ήμερη παύση των μαχών –μια περίοδος κατά την οποία είναι απίθανο να αναδιαμορφώσει θεμελιωδώς το πεδίο της μάχης– δεν θα ήταν αρκετή. Για να γίνει πιο δελεαστική η πρόταση, ο Τραμπ θα μπορούσε να παρουσιάσει στον Ρώσο ηγέτη μια λίστα πιθανών διπλωματικών και οικονομικών σχεδίων, όπως η κοινή ανάπτυξη στην Αρκτική, υποστηρίζοντας ότι κάθε μέρα που ο Πούτιν καθυστερεί αυτή την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, θα αποσύρονται περισσότερες από αυτές τις επιλογές.
Κυρώσεις
Το δεύτερο βασικό πεδίο πίεσης σχετίζεται με τα υπάρχοντα μέτρα που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ στη Ρωσία, και ειδκιά τις κυρώσεις.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Τραμπ εξέφρασε ένα βαθμό απογοήτευσης σχετικά με τη Μόσχα, προειδοποιώντας ότι είναι έτοιμος να επιβάλει νέες κυρώσεις, εάν συνεχίσει να «χτυπά» την Ουκρανία. Βέβαια το κλίμα άλλαξε και πάλι γρήγορα.
Η Ουάσιγκτον δεν θα μπορούσε να κάνει πολλά όσον αφορά την ενίσχυση των μέτρων για τη ρωσική βιομηχανία – το εμπορικό της πλεόνασμα μειώθηκε πάνω από το μισό (από 337 δισ. δολάρια σε 151 δισ. δολάρια) χάρη στους υφιστάμενους περιορισμούς στις βιομηχανίες ενέργειας, εξόρυξης και ειδών πολυτελείας. Αλλά οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιβάλουν κυρώσεις σε χώρες που βοήθησαν τη Ρωσία να αποφύγει τις κυρώσεις μέχρι στιγμής – για παράδειγμα, την Ινδία, στην οποία καταλήγει το ρωσικό πετρέλαιο.
Αν πάλι δει θετική διάθεση από τον Πούτιν, ο Αμερικανός πρόεδρος θα μπορούσε να συνδέσει την άρση των κυρέσων με την προσωρινή κατάπαυση του πυρός. Ο Τραμπ θα μπορούσε να ρίξει και άλλο «τυράκι» στον Ρώσο ηγέτη, βάζοντας στο τραπέζι την αγορά του έργου Nord Stream 2 από τις ΗΠΑ και την επίβλεψη της λειτουργίας αγωγών που θα μεταφέρουν και πάλι ρωσικό αέριο στην Ευρώπη.
Στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία
Το τελευταίο σημαντικό χαρτί των ΗΠΑ αφορά τα όπλα και την στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία.
Τα στρατεύματα του Πούτιν έχουν προχωρήσει σημαντικά στο Κουρσκ μετά την απόφαση του Τραμπ να αναστείλει την ανταλλαγή πληροφοριών (αν και μετά τις συνομιλίες της Τρίτης στη Τζέντα συνεχίζεται η ροή των πληροφοριών).
Ο Ρώσος πρόεδρος είναι βέβαιο ότι θα προσπαθήσει να αποσπάσει κάποια δέσμευση από τις ΗΠΑ, ως μέρος της συμφωνίας για την αρχική κατάπαυση του πυρός. Κάτι τέτοιο δεν θα ευχαριστούσε το Κίεβο ή τους Ευρωπαίους συμμάχους του, αλλά ο Τραμπ θα μπορούσε για άλλη μια φορά να αναστείλει τη βοήθεια στο Κίεβο, θεωρώντας την ως σύμφωνη με την επιθυμία του να ενεργήσει ως «ουδέτερος» διαπραγματευτής της ειρήνης.
Αν αυτό είναι το καρότο. Όσο για το μαστίγιο; Είναι προφανες: πολύ αυξημένες προμήθειες αρμάτων μάχης, πυραύλων και τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης.
Με πληροφορίες από Telegraph
Διαβάστε ακόμα:
→ Γιατί θέλουν να φορέσουν «κράνος» πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες
