Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι μπορεί να ήταν στην Τζέντα, αλλά δεν έλαβε μέρος στις διαπραγματεύσεις με την αμερικανική αντιπροσωπεία. Ένα πρόσωπο, ελάχιστα γνωστό στο ευρύ κοινό, ο 53χρονος Αντρίι Γέρμακ, ο επιτελάρχης του Ουκρανού προέδρου, ηγήθηκε της Ουκρανικής αντιπροσωπείας στην οποία μετείχαν ο υπουργός Εξωτερικών Αντρίι Σουμπίνα και ο υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ουμιέροφ.
Το βιογραφικό του Γέρμακ είναι «περίεργο»: Πρώην δικηγόρος σε θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας και παραγωγός ταινιών, συνάντησε τον Ζελένσκι όταν ήταν τηλεοπτικός αστέρας, στα παρασκήνια του κόσμου της ψυχαγωγίας.
Μετά την εκλογή του στην Ουκρανική προεδρία, ο Ζελένσκι διόρισε τον Γέρμακ ως προσωπάρχη του, το 2020.
Από την έκρηξη του πολέμου με τη Ρωσία, ο Γέρμακ εξελίχθηκε σε «δεξί χέρι» του προέδρου και έγινε ο δεύτερος ισχυρότερος άνδρας στην Ουκρανία, διαδραματίζοντας βασικό ρόλο στις διεθνείς διαπραγματεύσεις και στις διπλωματικές πρωτοβουλίες. Ο Γέρμακ απέκτησε διεθνή εμπειρία, έχοντας διαπραγματευτεί ανταλλαγές κρατουμένων και μπόρεσε να ενισχύσει τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία. Θεωρήθηκε πάντως αμφιλεγόμενη προσωπικότητα καθώς ο ρόλος του στο σκάνδαλο του γιου του τέως προέδρου Μπάιντεν, Χάντερ, που κατηγορήθηκε για παράνομες δοσοληψίες εκατομμυρίων δολαρίων στο Κίεβο περιέπλεξε τις σχέσεις του Γέρμακ με ορισμένους διεθνείς εταίρους.
Η στρατηγική Γέρμακ
Μέχρι στιγμής, η προσέγγιση του Γέρμακ ήταν να χρησιμοποιήσει τόσο την στρατιωτική ισχύ, όσο και διπλωματικά όπλα. Τόνισε ιδιαίτερα την ανάγκη να αποκτήσει η Ουκρανία πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης για να αναγκάσει τη Ρωσία να διαπραγματευτεί. Ταυτόχρονα, προσπάθησε να συσπειρώσει τους δυτικούς συμμάχους γύρω από το περιβόητο «Σχέδιο Νίκης», το οποίο όμως κατέρρευσε, καθώς η Μόσχα επικράτησε στο πεδίο των μαχών.
Ο Γέρμακ κατόρθωσε πάντως με τιςπρωτοβουλίες του: να εξαπλασιάσει η Ουκρανία την παραγωγή όπλων από το 2022, να επιβληθούν αυστηρότερες διεθνείς κυρώσεις κατά της Ρωσίας και να πραγματοποιηθούν με επιτυχία, ανταλλαγές αιχμαλώτων.
«Χειρίζεται» τον Ζελένσκι
Είναι άλλωστε αυτός που κινεί τα νήματα στο παρασκήνιο, με τον Ζελένσκι να είναι απλά ο «πρόεδρος».
Ο Γέρμακ ήταν αυτός που διοργάνωσε τη σύνοδο κορυφής του Μπέργκενστοκ, τον Ιούνιο του 2024, με συμμετοχή 80 χωρών. Αν και ορισμένες χώρες δίστασαν να υπογράψουν την τελική δήλωση, το γεγονός σηματοδότησε ένα σημείο καμπής στην ουκρανική διπλωματία .κινητοποιώντας μια πρωτοφανή παγκόσμια υποστήριξη κατά της ρωσικής επιθετικότητας.
Είναι άλλωστε αυτός που κινεί τα νήματα στο παρασκήνιο, με τον Ζελένσκι να είναι απλά ο «πρόεδρος».
Ο Γέρμακ προσπαθεί τώρα να ενώσει και να κινητοποιήσει τους Ευρωπαίους γύρω από την ανάγκη ενίσχυσης της Ουκρανίας, για να είναι σε πιο ισχυρή θέση στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη.
Ο προσωπάρχης του Ζελένσκι αγωνίστηκε χθες να αποκαταστήσει τον διάλογο με τους Αμερικανούς, γύρω από δύο άξονες: μια μερική κατάπαυση του πυρός στον αέρα και τη θάλασσα και την παραχώρηση της εκμετάλλευσης τμήματος των σπάνιων γαιών που επιθυμεί ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Το Κίεβο εξέφρασε την ετοιμότητά του να αποδεχθεί την πρόταση των ΗΠΑ να υπάρξει μια άμεση, ενδιάμεση εκεχειρία 30 ημερών, η οποία μπορεί να παραταθεί με κοινή συμφωνία των δύο μερών και η οποία υπόκειται σε αποδοχή και ταυτόχρονη εφαρμογή από τη Ρωσική Ομοσπονδία», όπως ανέφερε η ανακοίνωση μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών.
Μένει να φανεί πάντως, αν οι Ουκρανο-αμερικανικές συνομιλίες θα μπορούσαν να θέσουν τις βάσεις για μια ευρύτερη συμφωνία. Αν φυσικά το Κίεβο καταφέρει να εξασφαλίσει τα στρατηγικά του συμφέροντα, ανταποκρινόμενο στις αμερικανικές προσδοκίες.
Μεγάλη επίθεση
Την ώρα πάντως που οι δύο αντιπροσωπείες συζητούσαν στη Τζέντα, η Ουκρανία εξαπέλυσε μεγάλη επίθεση με εκατοντάδες drones, στη Μόσχα και άλλες πόλεις, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τρία άτομα και να τραυματιστούν είκοσι . Σύμφωνα με τους Ρώσους, «αναχαιτίστηκαν 337 ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη-μεταξύ των οποίων 91 πάνω από την περιοχή της Μόσχας και 126 πάνω στο Κουρσκ».
Η Ουκρανία υποστήριξε ότι η επίθεση είχε σκοπό να ασκήσει πίεση στον Βλαντιμίρ Πούτιν να συμφωνήσει σε μια εκεχειρία στις αεροπορικές επιδρομές. Μένει να δούμε όμως τώρα πόσο σκληρά θα αντιδράσει η Μόσχα.
