«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει έναν σαφή κίνδυνο και πρέπει να είναι σε θέση να αμυνθεί», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προσερχόμενη στη σύνοδο κορυφής των 27, στις Βρυξέλλες.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρουσίασε στους 27 ηγέτες των χωρών μελών την ιδέα της “ReArm Europe”-Επανεξοπλισμός της Ευρώπης-συνολικού ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αναλυτικά, 650 δισεκατομμύρια ευρώ θα επωμιστούν τα κράτη μέλη για επενδύσεις στην άμυνα σε τέσσερα χρόνια, με παρεκκλίσεις από τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας.
Άλλα 150 δισ. ευρώ θα προέλθουν από δάνεια που χορηγούν οι Βρυξέλλες στα κράτη με ευρωομόλογα που θα εκδίδονται από την Κομισιόν και εγγυημένα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Δεν θα υπάρχουν δωρεάν επιχορηγήσεις, αλλά μόνο δάνεια.
Η φον ντερ Λάιεν θέλει μάλιστα να υιοθετηθεί γρήγορα η πρότασή της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα τέλη Μαρτίου και ως εκ τούτου επέλεξε τη διαδικασία έκτακτης ανάγκης για τη δημιουργία του νέου χρηματοδοτικού μέσου, βάσει του άρθρου 122 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να παρακάμψει την ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το άρθρο 122 επιτρέπει τη συντόμευση των διαδικασιών, χωρίς την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το γεγονός αυτό έχει πυροδοτήσει ήδη μεγάλες αντιδράσεις μεταξύ των ευρωβουλευτών, καθώς πρόκειται για τεράστιους πόρους, που αντικειμενικά θα κοπούν από άλλες, σημαντικές ανάγκες για τους ευρωπαίους πολίτες. «Καμία πολιτική συζήτηση. Το Κοινοβούλιο παραμερίζεται, ταπεινώνεται, παραγκωνίζεται», τονίζουν στη Ναυτεμπορική, ευρωκοινοβουλευτικές πηγές. «Είναι δυνατόν να ζητήσουμε από τις 27 ευρωπαϊκές χώρες να χρεωθούν για τα επόμενα χρόνια – αυξάνοντας το δημόσιο χρέος – χωρίς ούτε ένα ίχνος συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; Τι είδους δημοκρατία είναι αυτή; Και ποια θα ήταν η έκτακτη ανάγκη, αφού πρόκειται για ένα έργο που θα υλοποιηθεί τα επόμενα χρόνια;», διερωτώνται οι ίδιες πηγές.
Η παράκαμψη της ευρωκοινοβουλευτικής ψηφοφορίας δεν είναι απλώς μια διαδικαστική συντόμευση. Είναι σκόπιμη ταπείνωση ενός θεσμού που, παρά τα ελαττώματα του, αντιπροσωπεύει ένα δημοκρατικό αντίβαρο στην ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Δεν πείθει το σχέδιο φον ντερ Λάιεν
Πρόκειται άλλωστε για ένα σχέδιο, που δεν πείθει τους περισσότερους παρατηρητές. «Είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν αλλάζει το παιχνίδι», λέει ο Γκούντραμ Βολφ, αναλυτής στο Ινστιτούτο Bruegel των Βρυξελλών και συγγραφέας μιας πρόσφατης έκθεσης σχετικά με το τι χρειάζεται για να αντικαταστήσει την αμερικανική υποστήριξη στην Ευρώπη. «Το κύριο ζήτημα – τονίζει ο Βολφ – είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα σοβαρό για τα κοινοτικά κονδύλια και τα κίνητρα για κοινές προμήθειες: η χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας μπορεί να βοηθήσει, αλλά στο τέλος οι περιορισμοί για τις χώρες υψηλού χρέους θα παραμείνουν».
Τα τελευταία προσχέδια της συνόδου κορυφής των 27 εθνών την Πέμπτη αναφέρουν ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία «τακτική και προβλέψιμη οικονομική στήριξη» και θα «παρέχει 30,6 δισεκατομμύρια ευρώ» το 2025.
Φορο-επιδρομή παντού
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε περίοδο σοβαρής οικονομικής στασιμότητας, προοπτικά αυτό σημαίνει ότι πολλές χώρες μέλη θα αναγκαστούν να αυξήσουν περαιτέρω τη φορολογική επιβάρυνση στους πολίτες, αν όχι και να μειώσουν το κράτος πρόνοιας. «Γιατί αργά ή γρήγορα κάποιος πρέπει να πληρώσει τον λογαριασμό», όπως λέει ο Ιταλός υπουργός Οικονομίας Τζιανκάρλο Τζορτζέτι «Θυμάμαι ότι για να αγοράσεις ένα drone ή έναν υπερηχητικό πύραυλο, δεν πας στο σούπερ μάρκετ, χρειάζεσαι πολυετείς επενδύσεις», τόνισε ο Τζορτζέτι . Καλεί μάλιστα τους Ευρωπαίους ηγέτες «να μην πέσουν στο σύνδρομο ,που σε άλλες στιγμές μας οδήγησε να αγοράσουμε βουνά από εμβόλια σε απίστευτες τιμές και μετά να πετάξουμε τα περισσότερα».
Ο Τζορτζέτι τονίζει ότι χρειάζονται «σοβαρές, σημαντικές και συνειδητές επενδύσεις» και ότι αν και η Ευρώπη θέλει «να παίξει έναν ρόλο, χωρίς τις ΗΠΑ γίνεται πολύ, πολύ περίπλοκο να φανταστούμε ότι υπάρχει λύση».
Σήμερα η Ευρώπη είναι ανίκανη να δώσει πραγματική απάντηση στις πρωτοβουλίες του Τραμπ. Στα τρία χρόνια που διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, αλλά και όλα τα προηγούμενα, η ΕΕ αποκήρυξε εντελώς τον αυτόνομο πολιτικό ρόλο. Και σήμερα πληρώνει αυτό το λάθος και κινδυνεύει να καταστραφεί πλήρως από μια «πολεμική φρενίτιδα», βοηθώντας δυστυχώς και στην άνοδο της εθνικιστικής δεξιάς. Και χωρίς να καταφέρει, σε καμία περίπτωση, να «συγκρατήσει» τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
