Το αιγυπτιακό σχέδιο για την ανοικοδόμηση της Γάζας υιοθέτησαν σήμερα οι ηγέτες των αραβικών χωρών στο Κάιρο, όπως ανακοίνωσε ο Αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι.
Το σχέδιο, που είναι μια απάντηση στην πρόταση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη δημιουργία μιας «Ριβιέρας της Μέσης Ανατολής» στον παλαιστινιακό θύλακα, στοχεύει στην ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας χωρίς την εκτόπιση των κατοίκων της. Ο Σίσι είπε ότι η πρότασή του έγινε δεκτή κατά την ολοκλήρωση της συνόδου. Νωρίτερα, είχε δηλώσει ότι είναι βέβαιος πως ο Τραμπ θα μπορούσε να φέρει την ειρήνη.
Τα βασικά ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν για το μέλλον της Γάζας είναι το ποιος θα κυβερνά τον θύλακα και ποιες χώρες θα χορηγήσουν τα δισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται για την ανοικοδόμησή του. Ο Σίσι είπε ότι η Αίγυπτος συνεργάζεται με τους Παλαιστίνιους για τη συγκρότηση μιας επιτροπής αποτελούμενης από ανεξάρτητους, Παλαιστίνιους τεχνοκράτες, που θα αναλάβουν τη διοίκηση της Γάζας. Η επιτροπή αυτή θα επιβλέπει τη διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας και θα διαχειρίζεται τις υποθέσεις του θύλακα προσωρινά, μέχρι να περάσει υπό τον έλεγχο της Παλαιστινιακής Αρχής, πρόσθεσε.
Ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα είναι τι θα απογίνει η Χαμάς, η οργάνωση που προκάλεσε στον πόλεμο της Γάζας με την επίθεση που εξαπέλυσε στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς χαιρέτισε την αιγυπτιακή πρόταση και προέτρεψε τον Τραμπ να στηρίξει το σχέδιο που δεν περιλαμβάνει την εκτόπιση των Παλαιστινίων κατοίκων. Ο Αμπάς είπε επίσης ότι είναι έτοιμος να προκηρύξει προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, υπογραμμίζοντας ότι η Παλαιστινιακή Αρχή είναι η μοναδική νόμιμη κυβερνητική και στρατιωτική δύναμη στα Παλαιστινιακά Εδάφη. Ο Αμπάς, ένας από τους αρχιτέκτονες των ειρηνευτικών συμφωνιών του Όσλο (1993) με το Ισραήλ, που δημιούργησαν ελπίδες για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, βλέπει τη νομιμότητά του να υπονομεύεται σταθερά από τον ισραηλινό εποικισμό στη Δυτική Όχθη. Πολλοί Παλαιστίνιοι θεωρούν εξάλλου την κυβέρνησή του διεφθαρμένη, αντιδημοκρατική και εκτός πραγματικότητας.
Για οποιαδήποτε προσπάθεια ανοικοδόμησης πάντως θα χρειαστεί η στήριξη των πλούσιων χωρών του Κόλπου, όπως των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Σαουδικής Αραβίας, που διαθέτουν τα απαιτούμενα δισεκατομμύρια δολάρια. Τα ΗΑΕ, που βλέπουν τη Χαμάς και άλλες ισλαμιστικές οργανώσεις ως υπαρξιακή απειλή, θέλουν τον άμεσο και πλήρη αφοπλισμό της, ωστόσο άλλες αραβικές χώρες προκρίνουν μια πιο σταδιακή προσέγγιση, ανέφεραν πηγές με γνώση του θέματος. Μια πηγή προσκείμενη στην αυλή της Σαουδικής Αραβίας είπε ότι η συνεχιζόμενη παρουσία ενόπλων της Χαμάς στη Γάζα αποτελεί εμπόδιο, λόγω των ισχυρών αντιρρήσεων που θα προβάλουν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, οι χώρες που θα πρέπει να εγκρίνουν οποιοδήποτε σχέδιο. Στην ομιλία του στη σύνοδο, ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας πρίγκιπας Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν, είπε ότι απαιτούνται διεθνείς εγγυήσεις ότι η τρέχουσα εκεχειρία θα διατηρηθεί. Οι ηγέτες των ΗΑΕ και του Κατάρ δεν πήραν τον λόγο κατά τις ανοιχτές συνεδριάσεις της συνόδου.
Σχέδιο δύο φάσεων
53 δισεκ. δολάρια κοστίζει το σχέδιο που παρουσίασε η Αίγυπτος για την ανάπλαση της Γάζας σε βάθος 5ετίας. Το σχέδιο στοχεύει στην ανοικοδόμηση και τη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη της Γάζας, σύμφωνα με ένα κείμενο που περιήλθε σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου.
Η Αίγυπτος προκρίνει ανοικοδόμηση σε δύο φάσεις και προτείνει την ίδρυση ενός ταμείου υπό διεθνή επίβλεψη, το οποίο θα εγγυηθεί «την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα της χρηματοδότησης» καθώς και «τη διαφάνεια».
Κατά το πρώτο βήμα, που θα διαρκέσει έξι μήνες, θα πρέπει να εκκαθαριστούν τα χαλάσματα, να γίνει αποναρκοθέτηση και να απομακρυνθούν όσα βλήματα δεν έχουν εκραγεί ενώ παράλληλα θα στηθούν προσωρινά καταλύματα για τους κατοίκους.
Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης θα επιλεγούν επτά τοποθεσίες όπου θα φιλοξενηθούν περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι σε προκατασκευασμένα σπίτια, το καθένα εκ των οποίων μπορεί να στεγάσει έξι ενοίκους, κατά μέσο όρο. Προβλέπεται επίσης ότι θα επιδιορθωθούν 60.000 κατοικίες που έχουν υποστεί ζημίες και μπορούν να φιλοξενήσουν 360.000 ανθρώπους.
Το πρώτο στάδιο θα διαρκέσει μέχρι το 2027 και ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 20 δισεκ. δολάρια. Σε αυτό το διάστημα θα πρέπει να κατασκευαστούν οι αναγκαίες υποδομές, όπως δρόμοι και εγκαταστάσεις των δημόσιων υπηρεσιών. Θα χτιστούν επίσης 200.000 μόνιμα καταλύματα για 1,6 εκατ. ανθρώπους και θα κατανεμηθούν 8.100.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης.
Το δεύτερο στάδιο
Στο δεύτερο στάδιο, που διαρκέσει μέχρι το 2030 και θα κοστίσει 30 δισεκ. δολάρια, ο στόχος είναι να ολοκληρωθούν οι υποδομές και να δημιουργηθούν βιομηχανικές ζώνες, ένα αλιευτικό λιμάνι, ένα εμπορικό λιμάνι και ένα αεροδρόμιο.
Το Κάιρο σκοπεύει να συγκαλέσει μια υπουργική σύνοδο στην οποία θα συμμετάσχουν οι χώρες-δωρητές, διεθνείς και περιφερειακοί οικονομικοί θεσμοί, ο ιδιωτικός τομέας αλλά και η κοινωνία των πολιτών, προκειμένου να συγκεντρωθούν οι αναγκαίοι πόροι.
Διοίκηση της Γάζας από τεχνοκράτες
Με βάση το σχέδιο, θα συγκροτηθεί, υπό την αιγίδα της παλαιστινιακής κυβέρνησης, μια επιτροπή διοίκησης της Γάζας, αποτελούμενη από ανεξάρτητους τεχνοκράτες και προσωπικότητες. Η επιτροπή θα διαχειρίζεται τον θύλακα κατά τη μεταβατική περίοδο των έξι μηνών. Το μέτρο αυτό περιγράφεται ως ένα στάδιο μέχρι την ανάληψη του πλήρους ελέγχου της Γάζας από την Παλαιστινιακή Αρχή, που εδρεύει στη Δυτική Όχθη.
Η Αίγυπτος και η Ιορδανία θα εκπαιδεύσουν τις παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας και θα τις προετοιμάσουν ώστε να αναλάβουν την ευθύνη της διατήρησης της τάξης στον θύλακα.
Παρουσία διεθνούς δύναμης
Το σχέδιο αναφέρεται επίσης στην πιθανότητα της παρουσίας μιας «διεθνούς δύναμης» στα παλαιστινιακά εδάφη, η οποία θα αναπτυχθεί με βάση ένα ενδεχόμενο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και θα είναι αρμόδια για τη διατήρηση της ειρήνης ή την προστασία της Γάζας και τη Δυτική Όχθη. Η ανάπτυξη κυανοκράνων εντάσσεται σε ένα ευρύτερο χρονοδιάγραμμα με απώτερο στόχο την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους και την ενίσχυση των θεσμών του.
Το έγγραφο αναγνωρίζει ότι θα είναι πρόκληση να αντιμετωπιστούν οι ένοπλες οργανώσεις της Γάζας, σημειώνοντας ότι το πρόβλημα θα μπορούσε να λυθεί εάν εφαρμοστεί μια «αξιόπιστη πολιτική διαδικασία» για την αποκατάσταση των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων και τους προσφερθεί μια «προοπτική» για το μέλλον.
Πηγές: ΑΜΠΕ, Reuters
