Συνδεόμενοι με ανθρωποκτονίες, τη σκηνοθεσία ενός θανάτου και έχοντας διασυνδέσεις με τον ελίτ κόσμο της τεχνολογίας, οι «Zizians», μία ομάδα «μαχητικών βίγκαν», όπως ξεκίνησαν, έχουν σοκάρει τις ΗΠΑ.
Στη Σίλικον Βάλεϊ έναν τόπο γεμάτο με ευφυείς επιστήμονες υπολογιστών, ξεπήδησε το κίνημα των «ορθολογιστών» θέτοντας υπαρξιακά ζητήματα. Σε αυτή την κοινότητα των nerds, ξεχώρισε μία νέα άφιξη από την Αλάσκα. Ήταν μία προγραμματίστρια ονόματι Τζακ ΛαΣότα.
Έντονη, ντυμένη πάντα στα μαύρα, υιοθετώντας το όνομα «Ziz» από έναν σκοτεινό χαρακτήρα κόμικ και υποστηρίζοντας τη βία κατά των κρεατοφάγων, η ΛαΣότα, τρανς γυναίκα, αναστάτωσε τόσο τους ορθολογιστές που τελικά απεβλήθη από την ομάδα. Οι υποψίες των ορθολογιστών αποδείχθηκαν προφητικές. Οι Zizians μια αποσχισθείσα ομάδα υπό την ηγεσία της ΛαΣότα, έχουν συνδεθεί με έξι θανάτους, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών ενός ηλικιωμένου ζευγαριού στην Πενσυλβάνια, ενός ιδιοκτήτη γης στην Καλιφόρνια και ενός συνοριοφύλακα στο Βερμόντ.
”The “Zizians” are known for ties to the tech world and militant veganism—and now a violent nationwide rampage” https://t.co/3ulBmkHU8M
— Hans Brun (@stellapolaris10) February 22, 2025
Οι ορθολογιστές φοβούνται για την ασφάλειά τους. Το εξέχον Κέντρο Εφαρμοσμένου Ορθολογισμού με έδρα το Μπέρκλι, όπου η ΛαΣότα κάποτε παρακολουθούσε συναντήσεις, έχει αυξήσει τα μέτρα ασφαλείας σε όλες τις εκδηλώσεις. «Η Ziz είχε σαφώς πολλές ακραίες ιδέες πριν έρθει σε επαφή με την κοινότητα των ορθολογιστών», δήλωσε στη WSJ ο Ζβι Μόουσοβιτς, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του κέντρου. «Πολλές από αυτές τις ιδέες σαφώς δεν προήλθαν από εμάς».
Συζητήσεις για τους Zizians διατρέχουν τα φόρουμ των ορθολογιστών, καθώς οι οπαδοί αναρωτιούνται αν η nerdy, καλοπροαίρετη υποκουλτούρα τους ακούσια δημιούργησε μια βίαιη φατρία. Η ενδοσκόπηση αυτή θυμίζει τις αντιδράσεις στην καταδίκη του Σαμ Μπάνκμαν-Φριντ για τη μεγάλη απάτη του FTX. Ο Φριντ προωθούσε τον λεγόμενο αποτελεσματικό αλτρουισμό, ένα ρεύμα που χρησιμοποιεί τη λογική για τη μεγιστοποίηση της ανθρώπινης ευημερίας.
Την περασμένη Κυριακή, η αστυνομία του Μέριλαντ συνέλαβε τη ΛαΣότα, 34 ετών, με κατηγορίες για παράνομη είσοδο, παρεμπόδιση και οπλοκατοχή, μαζί με δύο φίλους της. Η ίδια αρνήθηκε οποιαδήποτε παρανομία. Δεν της έχει ασκηθεί προς το παρόν δίωξη για καμία από τις δολοφονίες. Ο Ντάνιελ Μπλανκ, 26 ετών, ένας ντροπαλός ειδήμονας υπολογιστών που συνελήφθη μαζί με τη ΛαΣότα, δεν έχει επικοινωνήσει με τους γονείς του από τότε που εντάχθηκε στους Zizians πριν από περίπου δύο χρόνια, σύμφωνα με τον πατέρα του. «Νομίζω ότι του έχουν κάνει πλύση εγκεφάλου», είπε στη WSJ ο Αλεξάντερ Μπλανκ.
«Πολλοί έξυπνοι άνθρωποι»
Ο Ελιέζερ Γιουντκόφσκι, ένας αυτοδίδακτος φιλόσοφος γνωστός για το «Χάρι Πότερ και οι Μέθοδοι του Ορθολογισμού», ηγείται του κινήματος των ορθολογιστών. Δύο ιδρύματα στο Μπέρκλι το υποστηρίζουν: το Κέντρο Εφαρμοσμένου Ορθολογισμού, που διοργανώνει εργαστήρια και χορηγεί το δημοφιλές διαδικτυακό φόρουμ «Less Wrong»· και το Ινστιτούτο Έρευνας Μηχανικής Νοημοσύνης.
Η κοινότητα εξετάζει ερωτήματα, όπως: «Πώς μπορούμε να παίρνουμε καλύτερες αποφάσεις; Πώς γνωρίζουμε τι είναι αληθινό;» Οι ορθολογιστές εφαρμόζουν τη λογική και την πιθανότητα σε έντονα debates. Το κίνημα προσελκύει λαμπρούς, συχνά αυτοχαρακτηριζόμενους ως περιθωριακούς – άθεους, αυτιστικούς ή τρανς άτομα – και ενθαρρύνει την αξιολόγηση όλων των ιδεών με βάση την αξία τους, συμπεριλαμβανομένων σεναρίων όπως μια επίθεση των μηχανών στους ανθρώπους.
«Αυτή η ανοιχτότητα σε παράξενες ιδέες και αντισυμβατικούς τρόπους ζωής έχει επιτρέψει σε πολλούς έξυπνους ανθρώπους να δημιουργήσουν καινοτόμες και εμπνευσμένες κοινότητες που
«Αυτό το άνοιγμα σε περίεργες ιδέες και αντισυμβατικό τρόπο ζωής επέτρεψε σε πολλούς έξυπνους ανθρώπους να δημιουργήσουν καινοτόμες και εμπνευσμένες κοινότητες που δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν αλλού», υποστηρίζει ο Μπεν Πέις, συνιδρυτής του φόρουμ Less Wrong.
Αλλά αυτό είχε μειονεκτήματα. Η ανοιχτή πόρτα θα μπορούσε να δώσει σε όσους δεν είναι ευπρόσδεκτοι αλλού – για καλούς λόγους – «ένα χώρο να συμπεριφέρονται άσχημα μαζί και να σχηματίζουν πιο ανθυγιεινές κοινότητες», είπε. «Κάποιος σαν τη ΛαΣότα δεν θα ήταν ευπρόσδεκτος εδώ σήμερα».
«Σκοτεινή πλευρά»
Οι ορθολογιστές έχουν προσελκύσει και δισεκατομμυριούχους επιχειρηματίες. Ο Πίτερ Τιλ χρηματοδότησε από νωρίς το έργο του Ινστιτούτου Έρευνας Μηχανικής Ευφυΐας. Ο πρώην ερευνητής της OpenAI, Πολ Κριστιάνο, τώρα επικεφαλής στο Ινστιτούτο Ασφάλειας AI της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, έκανε συχνά αναρτήσεις στο Less Wrong.
Η ΛαΣότα ταίριαζε στο προφίλ. Ως επιστήμονας υπολογιστών από το Πανεπιστήμιο της Αλάσκας στο Fairbanks, βρήκε πολύ εύκολα δουλειά στη Σίλικον Βάλεϊ. Παρακολούθησε εργαστήρια του Κέντρου Εφαρμοσμένης Ορθολογικότητας και επαινούσε τις διαλέξεις των ιδρυτών του.
Εμφανίστηκε ως τρανς, αγκάλιασε τον βιγκανισμό και συγκέντρωσε συνομηλίκους για να ζήσει σε ένα ρυμουλκό κοντά στο Half Moon Bay. Αλλά ως «Ziz», είχε ιδέες που φαίνονταν όλο και πιο βίαιες σε άλλους ορθολογιστές, Μεταξύ άλλων είχε ταχθεί υπέρ του να γίνουν «δίκες της Νυρεμβέργης» για τους κρεατοφάγους. Καλλιέργησε οπαδούς – τους Zizians – και εξιστόρησε το «ταξίδι της στη σκοτεινή πλευρά» καθώς απογοητευόταν από το κίνημα. Κάποιοι από το Κέντρο Εφαρμοσμένης Ορθολογικότητας «παρασύρθηκαν».
Οι εντάσεις κορυφώθηκαν το 2019 όταν το κέντρο απέρριψε μια υποτιθέμενη έρευνα των Zizians για το πώς να μπλοκάρεις τον μισό εγκέφαλο. Οι Zizians διαμαρτυρήθηκαν φορώντας μάσκες Guy Fawkes και κατηγορώντας το κέντρο για διαφθορά και τρανσφοβία. Μεταξύ των ακολούθων της Ziz και ο Ντάνιελ Μπλανκ. Ένα παιδί πολύ ευγενικό, αλλά και πολύ ντροπαλό, όπως το περιγράφει η οικογένειά του. Παρά το γεγονός ότι εμφάνιζε συμπτώματα του συνδρόμου Άσπεργκερ, έκανε διπλή ειδίκευση στη βιομηχανική και την επιστήμη των υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ, προτού βρει θέσεις εργασίας στον τομέα της τεχνολογίας. Αλλά πριν από περίπου δύο χρόνια, ο Μπλανκ έκοψε κάθε επικοινωνία με την οικογένειά του. Η οικογένειά του υπέβαλε αναφορά αγνοούμενου.
Ένας ψευδής θάνατος και πώς άρχισαν οι φόνοι
Το 2022 εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης όταν η ΛαΣότα δεν εμφανίστηκε σε ακρόαση του δικαστηρίου, που σχετιζόταν με τη διαμαρτυρία έξω από τη συνάντηση της ορθολογιστικής οργάνωσης. Όμως ο δικηγόρος της δήλωσε τότε ότι «πέθανε μετά από ένα ατύχημα με πλοίο στην περιοχή του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο». Μάλιστα εφημερίδα της Αλάσκας δημοσίευσε νεκρολογία: «Αγαπούσε την περιπέτεια, τους φίλους και την οικογένεια, τη μουσική, τα βατόμουρα, την ποδηλασία, τα παιχνίδια στον υπολογιστή και τα ζώα».
Αλλά η ΛαΣότα δεν είχε πνιγεί. Εκείνο τον Νοέμβριο, η αστυνομία την εντόπισε στο Βαγέχιο της Καλιφόρνια, όπου τρεις Zizians επιτέθηκαν στον ηλικιωμένο Κέρτις Λιντ με μαχαίρια και σπαθί.
Πολλοί Zizians ζούσαν σε φορτηγά και τροχόσπιτα σε γη που ανήκε στον Κέρτις Λιντ. Κάποια στιγμή οι Zizians φέρεται να σταμάτησαν να πληρώνουν ενοίκιο και ο Λιντ κινήθηκε νομικά για να τους διώξει. Τον Νοέμβριο του 2022 ο Λιντ δέχτηκε επίθεση, με 50 μαχαιριές, ενώ τυφλώθηκε στο ένα μάτι. Ενώ ήταν σε αυτοάμυνα, σύμφωνα με την αστυνομία, πυροβόλησε και σκότωσε την Έμα Μπορχάνιαν, μια πρώην υπάλληλο της Google που ανήκε στους Zizians.
Δύο άλλα μέλη, η Σούρι Ντάο και η Σόμνι Λογκένσια, συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για απόπειρα δολοφονίας του Λιντ. Παραμένουν στη φυλακή εν αναμονή της δίκης. Η ΛαΣότα βρισκόταν επίσης στον τόπο της επίθεσης.
Τον επόμενο μήνα, ο 71χρονος Ρίτσαρντ Ζάικο και η 69χρονη σύζυγός του Ρίτα, εκτελέστηκαν με σφαίρα στο κεφάλι, σε μια μικρή πόλη της Πενσυλβάνια. Η κόρη τους Μισέλ μέλος των Zizians, κρατήθηκε για λίγο από την αστυνομία, αλλά δεν κατηγορήθηκε για to έγκλημα. Η ΛαΣότα συνελήφθη και κατηγορήθηκε για παρεμπόδιση της επιβολής του νόμου και διατάραξη της δημόσιας τάξης σε σχέση με το περιστατικό.
Ξετυλίγοντας το νήμα της υπόθεσης
Στις 17 Ιανουαρίου ο Λιντ βρέθηκε νεκρός. Μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου από έναν δράστη που φορούσε μάσκα και μαύρη κουκούλα. Αργότερα, η αστυνομία κατηγόρησε τον Μαξιμίλιαν Σνάιντερ για φόνο και ισχυρίστηκε ότι σκότωσε τον Λιντ για να τον εμποδίσει να καταθέσει στη δίκη απόπειρας φόνου.
Λίγες μέρες μετά δολοφονήθηκε ένας μέλος της συνοριακής περιπολίας των ΗΠΑ, ο Ντέιβιντ Μάλαντ. Είχε σταματήσει δύο μέλη των Zizians την Τερέσα Γιανγκμπλουτ και τον Φέλιξ Μπάουκχολτ, κοντά στα καναδικά σύνορα στο Βερμόντ. Ακολούθησε ανταλλαγή πυροβολισμών.
Το περιστατικό οδήγησε σε μία ευρύτερη έρευνα για τα μέλη της ομάδας, αφού η αστυνομία είπε ότι το όπλο που χρησιμοποιήθηκε εναντίον του Μάλαντ αγοράστηκε από τη Μισέλ Ζάικο. Την Κυριακή το ζευγάρι συνελήφθη μαζί με τον Ντάνιελ Μπλανκ στο Μέριλαντ.
