Η τακτική της μέγιστης πίεσης στο Κίεβο και των αλλεπάλληλων επιθέσεων στον Ζελένσκι φαίνεται ότι αποδίδει για τον Ντόναλντ Τραμπ. Είναι κοντά στο να εξασφαλίσει αυτό που θέλει: την προνομιακή πρόσβαση σε ορυκτά της Ουκρανίας.
Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία βρίσκονται κοντά σε συμφωνία που θα παραχωρήσει στις ΗΠΑ πολύτιμα δικαιώματα εξόρυξης, όπως μεταδίδει η Wall Street journal, επικαλούμενη καλά πληροφορημένες πηγές.
Η Ουκρανία είχε αρνηθεί να υπογράψει τη συμφωνία νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, γεγονός που οδήγησε σε φραστική αντιπαράθεση μεταξύ του Προέδρου Τραμπ και του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και πυροδότησε φόβους για πλήρη ρήξη στις σχέσεις Ουάσιγκτον – Κιέβου.
Σε μια ένδειξη ότι η συμφωνία πλησιάζει, ο Ζελένσκι δήλωσε σε νυχτερινό του διάγγελμα την Παρασκευή ότι ομάδες διαπραγματευτών από τις ΗΠΑ και την Ουκρανία εργάζονται πάνω σε προσχέδιο. «Πρόκειται για μια συμφωνία που μπορεί να ενισχύσει τις σχέσεις μας και το κλειδί είναι να επεξεργαστούμε τις λεπτομέρειες ώστε να διασφαλίσουμε την αποτελεσματικότητά της», είπε. «Ανυπομονώ για το αποτέλεσμα—ένα δίκαιο αποτέλεσμα.»
Ο Ζελένσκι είχε λάβει την πρόταση από τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ στο Κίεβο την περασμένη εβδομάδα, αλλά αρνήθηκε να την υπογράψει, δηλώνοντας ότι η ουκρανική πλευρά χρειαζόταν περισσότερο χρόνο για μελέτη και ότι η συμφωνία θα έπρεπε να περιλαμβάνει κάποιου είδους εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία. Ουκρανοί αξιωματούχοι σημείωσαν ότι τους δόθηκαν μόνο λίγες ώρες για να την εξετάσουν.
Σύμφωνα με άτομα που παρακολουθούν τις συνομιλίες, η συμφωνία θα μπορούσε να υπογραφεί ήδη από το Σάββατο, αν και δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. Οι ακριβείς όροι της παραμένουν άγνωστοι.
«Νομίζω ότι το θέλουν»
Οι απαιτήσεις του Τραμπ για δικαιώματα εξόρυξης πυροδότησαν φόβους ότι ενδέχεται να διακόψει τη βοήθεια προς την Ουκρανία, την ώρα που η χώρα προσπαθεί να αποκρούσει τη ρωσική εισβολή. Όταν ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο συμφωνίας για τα ορυκτά με την Ουκρανία, ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο την Παρασκευή: «Νομίζω ότι το θέλουν. Νιώθουν καλά με αυτό.»
Η αρχική απόρριψη της συμφωνίας από τον Ζελένσκι είχε πυροδοτήσει σφοδρές επιθέσεις από τον Τραμπ κατά του Ουκρανού προέδρου. Ο Τραμπ αποκάλεσε τον Ζελένσκι «δικτάτορα» όταν εκείνος τον κατηγόρησε ότι ζει σε «φούσκα» ρωσικής παραπληροφόρησης.
Κρίσιμος ο ρόλος του Κιθ Κέλογκ
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για την Ουκρανία, απόστρατος αντιστράτηγος Κιθ Κέλογκ, συναντήθηκε με τον Ζελένσκι την Πέμπτη στο Κίεβο, με τον Ουκρανό πρόεδρο να δηλώνει ότι η συνάντηση «αναπτερώνει την ελπίδα». «Έδωσα οδηγίες για γρήγορη και προσεκτική εργασία», πρόσθεσε.
Άτομο προσκείμενο στην ουκρανική κυβέρνηση ανέφερε ότι ο Κέλογκ έπαιξε «μεγάλο ρόλο» στην οριστικοποίηση των όρων, χτίζοντας εμπιστοσύνη με τον Ζελένσκι και άλλους Ουκρανούς αξιωματούχους κατά την τριήμερη παραμονή του στο Κίεβο.
Η αντιπαράθεση είχε προκαλέσει ανησυχία στους συμμάχους των ΗΠΑ για το ενδεχόμενο διακοπής της στήριξης προς την Ουκρανία, η οποία βασίζεται στη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια της Ουάσιγκτον εδώ και τρία χρόνια για να αμυνθεί έναντι της Ρωσίας. Ανώτεροι Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι συναντήθηκαν την Τρίτη στη Σαουδική Αραβία και συμφώνησαν να συγκροτήσουν ομάδες για τη διαπραγμάτευση ειρηνευτικής συμφωνίας.
Ο Ζελένσκι εξέφρασε ενόχληση επειδή δεν είχε προσκληθεί στις συνομιλίες, τονίζοντας ότι η Ουκρανία δεν θα δεχτεί συμφωνία στην οποία δεν συμμετείχε.
Τα μεγαλύτερα αποθέματα τιτανίου στην Ευρώπη
Η κυβέρνηση Ζελένσκι είχε πρώτη παρουσιάσει την ιδέα παραχώρησης προνομιακής πρόσβασης στις ορυκτές πηγές της Ουκρανίας, ελπίζοντας ότι αυτό θα παρακινούσε τον Τραμπ να συνεχίσει τη στρατιωτική υποστήριξη προσφέροντας οικονομικά οφέλη στις ΗΠΑ. Κατά την προεκλογική του εκστρατεία, ο Τραμπ είχε επανειλημμένα επικρίνει τη στρατιωτική βοήθεια ως «σπατάλη χρημάτων».
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Μάικ Γουόλτς, χαρακτήρισε αυτή την εβδομάδα την προτεινόμενη συμφωνία «οικονομική συνεργασία» και «ιστορική ευκαιρία για τις ΗΠΑ να συνεπενδύσουν με την Ουκρανία στην οικονομία και τους φυσικούς της πόρους».
Η Ουκρανία διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα τιτανίου στην Ευρώπη, που είναι καθοριστικής σημασίας για την αεροναυπηγική, καθώς και σημαντικά αποθέματα λιθίου. Διαθέτει επίσης σπάνιες γαίες, που είναι ζωτικής σημασίας για υψηλή τεχνολογία, την άμυνα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αν και δυνητικά πλούσια, αυτά τα κοιτάσματα απαιτούν τεράστιες επενδύσεις, ακόμη και σε ειρηνικές περιόδους, ενώ πολλά βρίσκονται σε περιοχές που κατέχει η Ρωσία.
«Ασαφής» η αρχική πρόταση
Οι ΗΠΑ θεωρούν αυτά τα ορυκτά εξαιρετικά πολύτιμα λόγω της αυξανόμενης έντασης με την Κίνα και τη Ρωσία, που ελέγχουν μεγάλο μέρος των παγκόσμιων αποθεμάτων.
Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε την αρχική πρόταση «ασαφή», λέγοντας ότι απαιτούσε το 50% μιας λίστας κοιτασμάτων, ενώ θεώρησε υπερβολική την απαίτηση του Τραμπ για ορυκτά αξίας 500 δισ. δολαρίων, τη στιγμή που η αμερικανική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια του πολέμου έφτασε περίπου τα 100 δισ. δολάρια.
