Ανώτατοι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών στην Αφρική προειδοποίησαν σε έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ την Τετάρτη ότι η επίθεση των ανταρτών της ένοπλης οργάνωσης M23 που υποστηρίζονται από τη Ρουάντα στην πλούσια σε ορυκτά ανατολική περιφέρεια της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό απειλεί την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή.
Η οργάνωση αφού έθεσε υπό τον έλεγχό της τις μεγάλες πόλεις Γκόμα και Μπουκάβου, συνεχίζει την προέλασή του προς «άλλες ζώνες στρατηγικής σημασίας» στην ανατολική ΛΔ Κονγκό, τόνισε με ανησυχία στέλεχος του ΟΗΕ, υπογραμμίζοντας τον «πιο αληθινό παρά ποτέ» κίνδυνο περιφερειακής ανάφλεξης.
Στα τέλη του Ιανουαρίου, το M23, που υποστηρίζεται από στρατεύματα της Ρουάντας, κατέλαβε εξαπολύοντας αστραπιαία επίθεση την Γκόμα, την πρωτεύουσα της επαρχίας του Βόρειου Κίβου. Συνέχισε την προέλασή του προς την Μπουκάβου, πρωτεύουσα της επαρχίας του Νότιου Κίβου, που έπεσε στα χέρια του την Κυριακή.
«Και, αν οι πληροφορίες μας είναι σωστές», το M23 «συνεχίζει να προελαύνει προς άλλες ζώνες στρατηγικής σημασίας στο Βόρειο και στο Νότιου Κίβου», τόνισε στο Συμβούλιο Ασφαλείας ο ειδικός εντεταλμένος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την περιφέρεια των Μεγάλων Λιμνών, Χουάνγκ Σια.
«Σε αυτό το στάδιο, δεν γνωρίζουμε τις προθέσεις του M23 και του υποστηρικτή του, πού θα πάει και γιατί», όμως «ο κίνδυνος περιφερειακής ανάφλεξης είναι πιο αληθινός παρά ποτέ», πρόσθεσε, συμπληρώνοντας: «Η Ιστορία επαναλαμβάνεται».
Οι μάχες των τελευταίων εβδομάδων εγείρουν φόβους πως θα επαναληφθεί αυτός που αποκαλείται ο Δεύτερος Πόλεμος του Κονγκό (1998-2003), στον οποίο ενεπλάκησαν διάφορες αφρικανικές χώρες κι ο οποίος άφησε πίσω εκατομμύρια νεκρούς, εξαιτίας των εχθροπραξιών, των ασθενειών και του λιμού.
Η κατάσταση ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα έχει επιδεινωθεί
Η επικεφαλής της ειρηνευτικής αποστολής του ΟΗΕ στη ΛΔ Κονγκό (MONUSCO), Μπιντού Κεϊτά, εξέφρασε επίσης ανησυχία μπροστά στην προέλαση του M23, που πλέον πλησιάζει «τα τριεθνή σύνορα της ΛΔ Κονγκό, της Ρουάντας και του Μπουρούντι».
«Η κατάσταση ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα στις επαρχίες Βόρειο και Νότιου Κίβου έχει επιδεινωθεί σημαντικά», σημείωσε η ίδια.
Η υπουργός Εξωτερικών της ΛΔ Κονγκό, η Τερέζ Καγικουαμπά Βάγκνερ, κατηγόρησε για ακόμη μια φορά τη Ρουάντα πως ετοιμάζει «μακελειό» και θέλει να «ανατρέψει» την κυβέρνησή της «διά της βίας», καταγγέλλοντας ταυτόχρονα την απραξία του Συμβουλίου Ασφαλείας προκειμένου να εμποδιστεί.
Το ΣΑ «πρέπει να δράσει, δεν μπορεί πλέον να περιορίζεται να είναι σιωπηλός μάρτυρας της εξελισσόμενης τραγωδίας», πρόσθεσε.
«Είναι καιρός να αντιδράσουν σθεναρά»
Η Κινσάσα ζητεί ιδίως να επιβληθούν κυρώσεις σε μέλη της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της Ρουάντας, εμπάργκο στις εξαγωγές φυσικών πόρων από τη Ρουάντα και οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας να αποκλειστούν από τις ειρηνευτικές αποστολές του διεθνούς οργανισμού.
Η Αμερικανίδα μεταβατική πρεσβεύτρια στα Ηνωμένα Έθνη Ντόροθι Σέι εν μέρει τάχθηκε υπέρ, καλώντας τον ΟΗΕ να «επανεκτιμήσει» το εάν και κατά πόσον η Ρουάντα μπορεί να συνεισφέρει κυανόκρανους αν δεν αλλάξει συμπεριφορά.
«Είναι καιρός πια αυτό το Συμβούλιο, ο ΟΗΕ και η διεθνής κοινότητα να αντιδράσουν σθεναρά και χωρίς επαμφοτερισμούς στις ενέργειες του M23 και της Ρουάντας που (…) οδηγούν την περιφέρεια στα πρόθυρα γενικευμένου πολέμου», επέμεινε.
Στα τέλη Ιανουαρίου, η Γαλλία άρχισε να διεξάγει διαβουλεύσεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας επί σχεδίου απόφασης· αλλά οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν καταλήξει πουθενά μέχρι τώρα, ιδίως εξαιτίας δισταγμών των αφρικανικών κρατών μελών του, που δεν μοιάζουν να θέλουν να εναντιωθούν στη Ρουάντα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Η πιο πρόσφατη εκδοχή του κειμένου, που περιήλθε χθες σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου, καλεί να τερματιστεί η επίθεση του M23 και να αποχωρήσουν τα στρατεύματα της Ρουάντας «χωρίς προϋποθέσεις». Αναφέρεται ακόμη στο ενδεχόμενο νέων στοχευμένων κυρώσεων εναντίον ηγετών του M23 και αυτών που το υποστηρίζουν από το «εξωτερικό».
Επικοινωνία με ΗΠΑ
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Μάρκο Ρούμπιο συζήτησε την Τετάρτη με τον ομόλογό του της Ανγκόλας Τέτε Αντόνιο για την ανάγκη να υπάρξει «ειρηνική διευθέτηση» του πολέμου στην ανατολική ΛΔ Κονγκό, ανακοίνωσαν οι υπηρεσίες του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Οι δυο υπουργοί «συζήτησαν για τη διαδικασία της Λουάντας και τον ηγετικό ρόλο της Ανγκόλας» στην προσπάθεια «να εξευρεθεί ειρηνική διευθέτηση της σύρραξης στην ανατολική ΛΔ Κονγκό», σημειώνεται στο λακωνικό ενημερωτικό δελτίο του υπουργείου Εξωτερικών που δόθηκε στη δημοσιότητα από την εκπρόσωπό του Τάμι Μπρους.
Η Ουάσιγκτον προειδοποίησε πρόσφατα πως εξετάζει το ενδεχόμενο να προχωρήσει στην επιβολή κυρώσεων σε αξιωματούχους τόσο της Ρουάντας, όσο και της ΛΔ Κονγκό εξαιτίας της συνεχιζόμενης σύρραξης. Σε διπλωματικό έγγραφο που περιήλθε σε γνώση του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η κυβέρνηση Τραμπ επισήμανε πως για την αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή, απαιτείται ο στρατός της Ρουάντας να «αποσύρει τις δυνάμεις του και προηγμένα όπλα» από την κονγκολέζικη επικράτεια.
