Το πρώτο τηλεφώνημα του Ντόναλντ Τραμπ προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν επιβεβαίωσε τους χειρότερους φόβους των Ευρωπαίων: τον κίνδυνο να βρεθεί η Ευρώπη στη γωνία κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την ειρήνη στην Ουκρανία.
Νέα εδάφη για τη Μόσχα, σπάνιες γαίες για την Ουάσιγκτον και η Ευρώπη στο περιθώριο». Αυτό είναι το συμπέρασμα της «μερκαντιλιστικής λογικής του προέδρου Τραμπ: «dout des»-«σου δίνω για να μου δώσεις», λένε στη «Ναυτεμπορική» Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντιμίρ Πούτιν συμφώνησαν να ξεκινήσουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία για να κλείσουν γρήγορα μια σκοτεινή σελίδα, τρία χρόνια μετά την εισβολή της Μόσχας.
Τα «λάφυρα» της Μόσχας είναι τα νέα εδάφη τεσσάρων ουκρανικών περιοχών -περίπου το 30% της επικράτειας της χώρας. Όσο για την Ουάσιγκτον; Διεκδικεί και μάλλον θα πάρει από την Ουκρανία τα πολύτιμα «κοσμήματα» της τεχνολογίας του μέλλοντος: Λίθιο, βηρύλλιο, λανθάνιο, δημήτριο, νεοδύμιο και άλλες σπάνιες γαίες.
Η διχοτόμηση της Ουκρανίας
Η διχοτόμηση της Ουκρανίας σε δύο ζώνες μέσω της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός -όπως συνέβη το 1953 στην Κορέα στον 38ο παράλληλο- θα είναι η νέα κατάσταση που θα προκύψει. Όχι μόνο επειδή τα νέα σύνορα θα έχουν μήκος πάνω από 1.000 χιλιόμετρα, αλλά θα απαιτούνται και «ουδέτερες» στρατιωτικές δυνάμεις για την επίβλεψη της εκεχειρίας. Μια μεγάλη συζήτηση θα ακολουθήσει φυσικά, από ποιες χώρες θα προέρχονται οι «κυανόκρανοι», με την Τουρκία ήδη να δηλώνει παρούσα. Σε κάθε περίπτωση, μεγάλος νικητής είναι αναμφίβολα ο Βλαντιμίρ Πούτιν, έχοντας ήδη κερδίσει την αναγνώριση, για την οποία ίσως νοιαζόταν περισσότερο. Ο αποκλειστικός διάλογος με τον πιο ισχυρό ηγέτη είναι από μόνος του για τον Ρώσο πρόεδρο μια επίδειξη δύναμης στα μάτια του κόσμου.
«Η αίσθηση της νίκης για το Κρεμλίνο δεν έγκειται μόνο στην έναρξη των διαπραγματεύσεων, αλλά στο γεγονός ότι η Ρωσία, μετά την απομόνωση τριών χρόνων, θα μπορέσει να συντάξει μια συνθήκη ειρήνης για τον πόλεμο που η ίδια ξεκίνησε», τονίζουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε μάλιστα ότι εξετάζεται τώρα η πρώτη συνάντηση με τον Πούτιν στη Σαουδική Αραβία την άνοιξη, χωρίς φυσικά την παρουσία «παρείσακτων», όπως η Ευρώπη και η Ουκρανία. Διαμαρτυρία των ΥΠΕΞ Ο αποκλεισμός της Ε.Ε. από την ειρηνευτική διαδικασία πυροδότησε αντιδράσεις. Το πρώτο προειδοποιητικό σήμα ήρθε σε κοινή δήλωση που εξέδωσαν οι υπουργοί Εξωτερικών των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών -Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας, Ιταλίας, Πολωνίας, Βρετανίας- μετά τη συνάντηση που είχαν στο Παρίσι με τον Ουκρανό ομόλογό τους. Ήταν μια συνάντηση που είχε ανακοινωθεί πριν από εβδομάδες, αλλά απέκτησε μεγάλη σημασία διότι συνέπεσε με το τηλεφώνημα Τραμπ-Πούτιν. «Η Ουκρανία και η Ευρώπη πρέπει να συμμετέχουν σε οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις», αναφέρεται στην ανακοίνωση, επιμένοντας ότι η ουκρανική κρίση δεν πρέπει να διευθετηθεί μόνο μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας.
Η Ευρώπη επωμίζεται το βάρος
Ένώ ο Τραμπ υποδύεται τον διαμεσολαβητή της ειρήνης και ελπίζει να κερδίσει χρήματα με τις σπάνιες γαίες, έβαλε τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, να ξεκαθαρίσει σε συνάντηση με τους ομολόγους του στο ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ότι η Ευρώπη θα πρέπει να επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας -στρατιωτικά και οικονομικά. O υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ έδειξε πάντως ότι είναι ανοιχτός σε μια σταδιακή λύση. «Η τρέχουσα ποσόστωση του 2% του ΑΕΠ για τις χώρες-μέλη του ΝΑ ΤΟ θα μπορούσε αρχικά να αυξηθεί στο 3% και στη συνέχεια στο 4%, με προοπτική το 5%», όπως είπε στο περιθώριο διαβουλεύσεων με τους ομολόγους του της Συμμαχίας.
Ο πρόεδρος Τραμπ έχει απειλήσει τους Ευρωπαίους με τερματισμό του συμφώνου αμοιβαίας βοήθειας του ΝΑΤΟ εάν δεν πληρώσουν περισσότερα για την ασφάλειά τους. Ωστόσο, η Γερμανία και οι περισσότερες άλλες χώρες της Συμμαχίας θεωρούν ότι η απαίτησή του για αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ δεν είναι ρεαλιστική. Ως εκ τούτου, ένας ενδιάμεσος στόχος συζητείται πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, τον Ιούνιο. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg, οι μεγάλες δυνάμεις της γηραιάς ηπείρου θα πρέπει να δαπανήσουν επιπλέον 3,1 τρισ. δολάρια τα επόμενα 10 χρόνια για να προστατεύσουν την Ουκρανία και να ενισχύσουν την αμυντική θωράκιση της Ε.Ε. Η μερίδα του λέοντος του τεράστιου αυτού ποσού θα δαπανηθεί για τον επανεξοπλισμό των ευρωπαϊκών στρατών, προκειμένου να οικοδομηθεί ένας αξιόπιστος αποτρεπτικός παράγοντας κατά της Ρωσίας.
Οι κατασκευαστές όπλων
Ωστόσο, είναι ακόμα ασαφές ποιος θα ωφεληθεί από αυτόν τον επανεξοπλισμό: Οι Ευρωπαίοι ή οι ΗΠΑ. Οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές όπλων δεν είναι επί του παρόντος σε θέση να παράγουν επαρκείς ποσότητες γρήγορα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, αντίθετα, είναι παγκόσμιος ηγέτης στα σύγχρονα οπλικά συστήματα και είναι σε θέση να τα παράγουν σε μεγαλύτερες ποσότητες. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. διαφωνούν για το εάν τα νέα οπλικά συστήματα θα πρέπει να αγοράζονται μόνο από ευρωπαϊκές εταιρείες ή από τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς. Η Ε.Ε. αγωνίζεται για μια κοινή γραμμή, αλλά μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών δεν υπάρχει συμφωνία για την έκδοση κο νού χρέους για τη χρηματοδότηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Μύλος δηλαδή…
