Πρώτα διέλυσε με συνοπτικές διαδικασίες τις όποιες ελπίδες είχαν απομείνει στους Παλαιστινίους για κράτος, με ένα σχέδιο «ανάπλασης και real estate» της Γάζας, το οποίο προβλέπει τον εκτοπισμό όλων των κατοίκων της για «το καλό τους», για να «φύγουν από την κόλαση». Και χθες «πάτησε το κουμπί» στο άλλο μεγάλο πολεμικό μέτωπο, το οποίο επιδιώκει να κλείσει: το ουκρανικό.
Η έναρξη διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία για τερματισμό ενός πολέμου που έχει προκαλέσει την απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων ζωών σε Ουκρανία και Ρωσία, μία ενεργειακή και πληθωριστική κρίση και πολιτικές αναταράξεις στην Ευρώπη, είναι επί της αρχής θετική εξέλιξη. Έχουν περάσει σχεδόν τρία χρόνια και φως στον ορίζοντα δεν υπήρχε. Μόνο κόπωση. Το αντιλαμβανόταν και ο ίδιος ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ο οποίος προ ημερών, δήλωσε ανοιχτός σε…business με τον Τραμπ, προσφέροντας ουσιαστικά ορυκτά και σπάνιες γαίες της χώρας με αντάλλαγμα τη διατήρηση της αμερικανικής στήριξης. Αλλά οι διαπραγματεύσεις αυτές γίνονται με βάση το εγχειρίδιο και τους όρους του Τραμπ και τις διαθέσεις του Πούτιν. Οι Ουκρανοί μπαίνουν στην άκρη και οι Ευρωπαίοι μένουν (και πάλι) εκτός.
Οι υποστηρικτές της Ουκρανίας στη Δύση κατηγόρησαν τον Τραμπ και το περιβάλλον του ότι κάνουν παραχωρήσεις στον Πούτιν χωρίς να λάβουν τίποτα σε αντάλλαγμα. Η αντίδραση των αγορών ήταν άμεση. Το ρωσικό χρηματιστήριο εξασφάλισε σημαντικά κέρδη και η τιμή του πετρελαίου υποχώρησε κατά 3%, αντανακλώντας εν μέρει την προσδοκία ότι οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν τελικά να καταλήξουν στην άρση των δυτικών κυρώσεων στην ενεργειακή βιομηχανία της Ρωσίας και την ευρύτερη οικονομία.
Αν και ο Τραμπ συναντήθηκε δύο φορές με τον Ζελένσκι τους τελευταίους μήνες- στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο και στο Παρίσι τον Δεκέμβριο – Ουκρανοί αξιωματούχοι λένε ότι δεν ζητήθηκε η γνώμη τους για το χρονοδιάγραμμα ή το περιεχόμενο της επικοινωνίας με τον Ρώσο πρόεδρο. Σε δύο αναλύσεις του, το BBC περιγράφει ουσιαστικά έναν διπλωματικό θρίαμβο του Κρεμλίνου.
Ο Ουκρανός πρόεδρος προσπάθησε παρόλα αυτά να ακουστεί θετικός, γράφοντας στο Χ: «Κανείς δεν θέλει την ειρήνη περισσότερο από την Ουκρανία. Μαζί με τις ΗΠΑ, χαράσσουμε τα επόμενα βήματά μας για να σταματήσουμε τη ρωσική επιθετικότητα και να διασφαλίσουμε μια διαρκή, αξιόπιστη ειρήνη. Όπως είπε ο πρόεδρος Τραμπ, ας το κάνουμε». Ίσως δεν είχε ακούσει ακόμη την αντίδραση του Τραμπ όταν ρωτήθηκε εάν η Ουκρανία είναι «ισότιμος εταίρος στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις». Η απάντηση του Αμερικανού προέδρου κάτι παραπάνω από αποκαλυπτική: «ενδιαφέρον ερώτημα», είπε.
Και ενώ το Κίεβο στις επίσημες δηλώσεις του «επικροτεί» την εξέλιξη, οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται – για πολλοστή φορά – «μουδιασμένοι», «σαστισμένοι», «με φόβο για το τι θα ακολουθήσει», όπως σχολιάζουν αναλυτές σε ξένα μέσα. Η αλήθεια είναι πως εάν επιλέξεις την απόλυτη ακινησία για καιρό, έρχεται αναπόφευκτα και το… μούδιασμα.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράζουν επισήμως έκπληξη και προειδοποιούν πως δεν μπορεί η όποια συμφωνία να κλείσει χωρίς να συμμετέχουν Ουκρανοί, αλλά και οι ίδιοι. Παρασκηνιακά άλλοι εμφανίζονται τρομαγμένοι με τις εξελίξεις και άλλοι σχολιάζουν πως ο Τραμπ παρέδωσε την όποια δυνατότητα μόχλευσης πριν καν ξεκινήσουν οι συνομιλίες.
«Ο Τραμπ μιλάει πάντα για «ειρήνη μέσω δύναμης» και αυτή είναι ακριβώς η σωστή προσέγγιση με τους Ρώσους», δήλωσε υπό καθεστώς ανωνυμίας στη WSJ ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Αλλά εδώ δεν έχουμε δει πραγματικά το κομμάτι της δύναμης ακόμα».
Η (φιλο)ρωσική Ουκρανία
«Ο Τραμπ θέλει μια κατάπαυση του πυρός και κάποιου είδους συμφωνία που θα παραγκωνίσει το ζήτημα της Ουκρανίας για λίγο», έγραψε η Τατιάνα Στανοβάγια, ανώτερη συνεργάτιδα στο Carnegie Russia Eurasia Center, σε μια ανάρτηση στο X. «Αλλά το όραμά του εξακολουθεί να διαφέρει ριζικά από αυτό του Πούτιν.
Για τον Πούτιν, μια πραγματική λύση σημαίνει μια Ουκρανία που είναι «φιλική» προς τη Ρωσία». Θα πρέπει πάντως να τη θυμίσουμε ότι προ ημερών είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο σε κάποια χρόνια η Ουκρανία να είναι…«ρωσική».
Πώς βλέπει ο Τραμπ τα πράγματα
«Ο πρόεδρος Τραμπ ξαναγράφει το εγχειρίδιο για την επίλυση των δυσεπίλυτων συγκρούσεων στον κόσμο. Τα σχέδια του και για Ουκρανία και Γάζα είναι απορρίψεις της πολιτικής των ΗΠΑ που χρονολογούνται δεκαετίες πίσω, μια σκληρή διαβεβαίωση ότι οι συμβατικές απαντήσεις της Ουάσιγκτον σε αυτές τις φαινομενικά ατελείωτες συγκρούσεις έχουν δοκιμαστεί και έχουν αποτύχει», σχολιάζει η WSJ.
Στα μάτια του Τραμπ πράγματι η Ουκρανία όπως και η Γάζα είναι μία παρόμοια κατάσταση. Χιλιάδες πεθαίνουν άσκοπα. Οι πόλεις βρίσκονται σε ερείπια. Τα αρχαία μίση τροφοδοτούν ατελείωτες μάχες. Έτσι και οι λύσεις του για τη Γάζα και την Ουκρανία μοιάζουν επίσης κατά κάποιο τρόπο. Πηγάζουν από την πίστη του στις δυνάμεις πειθούς του, τη δηλωμένη λαχτάρα να θεωρηθεί ως ειρηνοποιός ιστορικής σημασίας και από την τάση για επιβολή αποφάσεων σε πιο αδύναμες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των συμμάχων, όπως εξήγησαν στη WSJ αναλυτές, που έχουν μελετήσει και τις δύο συγκρούσεις.
«Αυτό που θέλει και στις δύο περιπτώσεις είναι η ησυχία, η ειρήνη, μια συμφωνία», είπε χαρακτηριστικά ο Γουίλιαμ Γουέσλερ, ανώτερος διευθυντής του Κέντρου Rafik Hariri and Middle East Programs στο Atlantic Council, μια δεξαμενή σκέψης. «Λιγότερη αμερικανική δέσμευση και λιγότερος αμερικανικός κίνδυνος».
Και το νέο ερώτημα; Μπορεί ο Τραμπ να δοκιμάσει το εγχειρίδιό του και αλλού; Θα είναι η Ταϊβάν το επόμενο πρόβλημα που θα «λύσει»;
