Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε τη Δευτέρα ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι πολιτικές του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ωθούν την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική της φυσική και οικονομική ασφάλεια.
Ο Μακρόν έκανε τις δηλώσεις, προσερχόμενος στη Σύνοδο ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την ενίσχυση της στρατιωτικής άμυνας της Ευρώπης.
Η έναρξη της συνόδου επισκιάστηκε από τον Τραμπ που δήλωσε το Σαββατοκύριακο ότι σύντομα θα επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές από την ΕΕ, έχοντας μόλις διατάξει παρόμοια μέτρα σε προϊόντα από τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, κατά την άφιξή τους, προειδοποίησαν τον Τραμπ να μην ξεκινήσει εμπορικό πόλεμο και είπαν ότι η ΕΕ θα ανταπαντούσε εάν το έκανε.
Ο Μακρόν είπε ότι οι πολιτικές του Τραμπ ήταν ένας από τους πολλούς παράγοντες που ώθησαν την ΕΕ να γίνει λιγότερο εξαρτημένη από άλλους.
«Η επιδημία του COVID και η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία ήταν στιγμές αφύπνισης», είπε ο Μακρόν στους δημοσιογράφους.
«Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή σήμερα στην Ουκρανία, αυτό που συμβαίνει και τώρα με τις επιλογές, οι διακηρύξεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης του προέδρου Τραμπ ωθεί τους Ευρωπαίους να είναι πιο ενωμένοι, πιο ενεργοί για να απαντήσουν σε θέματα συλλογικής ασφάλειας» είπε.
Αυτό σήμαινε την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της Ευρώπης και την αγορά περισσότερων ευρωπαϊκών όπλων, είπε ο Μακρόν.
Τα σχόλιά του αντανακλούσαν το όραμά του για ευρωπαϊκή «στρατηγική αυτονομία». Ωστόσο, ορισμένοι άλλοι ηγέτες τόνισαν ότι ήθελαν να συνεχίσουν μια ισχυρή εταιρική σχέση ασφάλειας με τις ΗΠΑ και άλλα μέλη της συμμαχίας του ΝΑΤΟ και να συνεχίσουν να αγοράζουν όπλα από τις ΗΠΑ.
Τουσκ: Η ασφάλεια είναι η πρώτη μας προτεραιότητα
«Θα υποστηρίξω την επιβολή περιορισμών στις αγορές όπλων. Η ασφάλεια είναι η πρώτη μας προτεραιότητα. Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Νορβηγία όσον αφορά την άμυνα πρέπει να παραμείνουν στην πρώτη γραμμή», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ.
«Τεμπέλης» η Ευρώπη στην Άμυνα, δήλωσε ο Βέλγος πρωθυπουργός
Ο νέος πρωθυπουργός του Βελγίου Μπαρτ Ντε Βέβερ είπε ότι η Ευρώπη ήταν «λίγο τεμπέλης στο θέμα της άμυνας», αλλά ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν «μας ξύπνησε».
«Πρέπει να διατηρήσουμε τη σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε. «Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας…στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης της διατλαντικής συμμαχίας είναι ο δρόμος που πρέπει να κάνουμε».
Ο Αντόνιο Κόστα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ηγετών της ΕΕ, χαρακτήρισε τη μονοήμερη συγκέντρωση ως «υποχώρηση» αφιερωμένη στην αμυντική πολιτική και όχι ως επίσημη σύνοδο κορυφής, με στόχο μια ανοιχτή συζήτηση χωρίς επίσημη δήλωση ή απόφαση.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ είναι επίσης στη λίστα των καλεσμένων.
Στο επίκεντρο οι αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες
Οι 27 εθνικοί ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να συζητήσουν ποιες στρατιωτικές δυνατότητες χρειάζονται, πώς θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν και πώς θα μπορούσαν να συνεργαστούν περισσότερο μέσω κοινών έργων.
Η συζήτηση για τη χρηματοδότηση θα είναι ιδιαίτερα σκληρή, σύμφωνα με διπλωμάτες, καθώς πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν ελάχιστο χώρο στα δημόσια οικονομικά τους για μεγάλες αυξήσεις δαπανών.
Ορισμένες χώρες, όπως οι χώρες της Βαλτικής και η Γαλλία, υποστηρίζουν τον κοινό δανεισμό της ΕΕ για να δαπανηθεί για την άμυνα. Αλλά η Γερμανία και η Ολλανδία είναι αντίθετες.
Ένας συμβιβασμός θα μπορούσε να είναι ο δανεισμός για τη χρηματοδότηση δανείων αντί για επιχορηγήσεις για αμυντικά έργα, σύμφωνα με ορισμένους διπλωμάτες.
Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η οποία έφερε πόλεμο στα σύνορα της ΕΕ. Ωστόσο, οι ηγέτες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού λένε ότι η Ευρώπη πρέπει να ξοδέψει ακόμη περισσότερα.
Ο Τραμπ είπε ότι τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να δαπανήσουν το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα – αριθμός που κανένα μέλος της συμμαχίας, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν φτάνει επί του παρόντος.
Πέρυσι, οι χώρες της ΕΕ δαπάνησαν κατά μέσο όρο 1,9% του ΑΕΠ για την άμυνα ή περίπου 326 δισεκατομμύρια ευρώ – αύξηση 30% από το 2021, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΕ.
Πηγή: Reuters