«Είμαστε εδώ για να πούμε στην κυβέρνησή μας ότι είναι υπόλογη απέναντί μας», δήλωσε ο Πάντοβιτς, φοιτητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, ο οποίος είχε έρθει μαζί με τρεις φίλους του από τη γενέτειρά του, την πόλη Κόζιεριτς.
«Ήρθα εδώ για να βοηθήσω τους ανθρώπους, επειδή η κυβέρνηση προσπαθεί να μας κοροϊδέψει με πολλούς τρόπους», ανέφερε.
Ο φοιτητής ένωσε την φωνή του με δεκάδες χιλιάδες άλλους διαδηλωτές τη Δευτέρα, για να αποκλείσει μια από τις κύριες διασταυρώσεις της σερβικής πρωτεύουσας, μετατρέποντας τον κόμβο σε μια θάλασσα κυρίως καλοδιάθετων αλλά ωστόσο αποφασισμένων διαφωνούντων.
Αυτή ήταν η τελευταία από τις αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες των φοιτητών στη Σερβία, οι οποίες λαμβάνουν χώρα από τον Νοέμβριο. Οι φοιτητές έχουν καταλάβει πανεπιστημιακά κτίρια και έχουν οργανώσει αποκλεισμούς δρόμων, διαμαρτυρίες και ειρηνικές δράσεις. Το φοιτητικό κίνημα λειτουργεί με δωρεές τροφίμων και δραστηριοποιείται ανεξάρτητα από τη διοίκηση των πανεπιστημίων τους και τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Σύμφωνα με ορισμένους, πρόκειται για το μεγαλύτερο φοιτητικό κίνημα στην Ευρώπη από το 1968- σίγουρα, είναι ένα από τα μεγαλύτερα κύματα διαφωνίας στο Βελιγράδι.
Σύστημα «σάπιο μέχρι το κόκκαλο»
Αφορμή για τις διαδηλώσεις στάθηκε ο θάνατος 15 ανθρώπων την 1η Νοεμβρίου από την κατάρρευση τσιμεντένιου στέγαστρου στον πρόσφατα ανακαινισμένο σιδηροδρομικό σταθμό στο Νόβι Σαντ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σερβίας. Πολλοί κατηγόρησαν την κυβέρνηση για την καταστροφή, υποστηρίζοντας διαφθορά και ανικανότητα.
Οι διαδηλωτές απαιτούν από την κυβέρνησή τους να λογοδοτήσει και οι κρατικοί θεσμοί της να σέβονται το κράτος δικαίου. Το κυβερνών κόμμα, το Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα (SNS), βρίσκεται στην εξουσία από το 2012 και ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς είναι πρόεδρος τα τελευταία οκτώ χρόνια.
Την Τρίτη, ο πρωθυπουργός, Μίλος Βούτσεβιτς, στενός σύμμαχος του Βούτσιτς, παραιτήθηκε λόγω της κατάρρευσης του Νόβι Σαντ και των διαδηλώσεων, αλλά οι φοιτητές δεν κατευνάζονται: θέλουν μια ριζική αναθεώρηση ενός συστήματος που θεωρούν σάπιο μέχρι το κόκαλο.
«Ατυχήματα όπως το τρομερό στο Νόβι Σαντ θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν τηρούνταν μόνο οι απλούστεροι κανονισμοί, αλλά η κυβέρνηση έδειξε την ανικανότητά της», δήλωσε ο Πάντοβιτς.
«Για την ελευθερία»
«Είμαστε εδώ για να αγωνιστούμε για την πολιτική μας ζωή και τη χώρα μας», δήλωσε ο Jovan Stikić, 19 ετών, φοιτητής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, ο οποίος βρισκόταν στο μπλόκο τη Δευτέρα. «Το κυβερνών κόμμα μας θέλει να λέει ότι αυτή είναι μια αντικυβερνητική διαμαρτυρία και αντισυνταγματική, αλλά εδώ αγωνιζόμαστε για αυτή τη χώρα και αυτό το σύνταγμα».
«Για την ελευθερία», είπε ο φίλος του, Vuk Nektarijević, επίσης φοιτητής. Ο Stikić πρόσθεσε: «Η ελευθερία που αυτή η κυβέρνηση παραβιάζει καθημερινά».
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι φοιτητές λένε ότι κάνουν τα πράγματα διαφορετικά. Ένας κανόνας είναι να μην έχουν ηγέτη- καθιστώντας έτσι πιο δύσκολο για τις αρχές να διαταράξουν τις διαδηλώσεις. Δεύτερον, όλες οι διαδηλώσεις πρέπει να είναι ειρηνικές και τα τυχόν συντρίμμια πρέπει να καθαρίζονται. Τρίτον, όλες οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται δημοκρατικά κατά τη διάρκεια ωριαίων συνεδριάσεων ολομέλειας στις πανεπιστημιακές τους σχολές.
«Αλλάζουμε αυτή την κατάσταση στη χώρα μας για τους νέους ανθρώπους, ώστε να μπορούν να μεγαλώνουν σε αυτή τη χώρα και να εργάζονται σε αυτή τη χώρα, χωρίς να χρειάζεται να μετακομίσουν στην Ευρώπη», δήλωσε ο Στίκιτς. Τις τελευταίες εβδομάδες οι φοιτητές της Σερβίας έχουν συγκεντρώσει την υποστήριξη των πολιτών σε ολόκληρη τη χώρα – δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σε πόλεις όπως το Βελιγράδι, το Νις και το Νόβι Σαντ, αλλά και σε επαρχιακές πόλεις και χωριά, βγήκαν στους δρόμους για να υποστηρίξουν τη νεολαία τους. Αυτό που τους ενώνει όλους είναι η απογοήτευση για αυτό που θεωρούν δυσλειτουργική πολιτική.
Τη Δευτέρα, η Tina Pribićević, μια 18χρονη μαθήτρια λυκείου από το Βελιγράδι, διαδήλωσε μπρος-πίσω στην άδεια διασταύρωση της πόλης με ένα αυτοσχέδιο πανό που προέτρεπε: «Άνθρωπε, θύμωσε».
«Πιστεύουμε ότι το σύστημα είναι διεφθαρμένο εδώ και αρκετό καιρό, από τότε που δολοφονήθηκε ο πρωθυπουργός μας», είπε.
«Ευρέως διαδεδομένη η διαφθορά»
Σύμφωνα με μελετητές, διεθνείς παρατηρητές και οργανώσεις υπεράσπισης, η Σερβία αντιμετωπίζει εδώ και πολύ καιρό ένα αδύναμο κράτος δικαίου, το οποίο υπονομεύεται από την ενδημική διαφθορά, την πολιτική παρέμβαση, τις εκλογικές νοθεύσεις και τους αυστηρούς περιορισμούς στα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης. «Το καθεστώς λειτουργεί σαν μαφία», δήλωσε ο Srđan Cvijić, πολιτικός επιστήμονας και πρόεδρος της διεθνούς συμβουλευτικής επιτροπής του Κέντρου Πολιτικής Ασφάλειας του Βελιγραδίου (BCSP), ενός ανεξάρτητου thinktank. «Η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη».
Η Pribićević, η οποία τελειώνει το λύκειο σε λίγους μήνες και θέλει να σπουδάσει νομικά, δήλωσε ότι δεν ήθελε να «αναγκαστεί να φύγει» από τη Σερβία μόλις αποφοιτήσει, αλλά ήθελε να μείνει και να «είναι περήφανη» για τη χώρα της. Αλλά δεν ήταν περήφανη «για αυτό το σύστημα τώρα», είπε.
«Θα σταματήσουμε να διαμαρτυρόμαστε μόνο όταν μας δώσουν αυτό που ζητάμε. Έχουν περάσει τρεις μήνες και τίποτα δεν έχει αλλάξει- απλώς μας λένε ψέματα επειδή δεν μπορούν να αποδεχτούν το γεγονός ότι το σύστημά τους καταρρέει».
Τα μέσα ενημέρωσης που πρόσκεινται στο καθεστώς μεταδίδουν αρνητικά για τους φοιτητές, επηρεάζοντας ορισμένους ανθρώπους εναντίον τους. Σε συνέντευξη Τύπου χθες, ο Βούτσιτς δήλωσε ότι «η τάξη θα αποκατασταθεί στη Σερβία, η ειρήνη και η σταθερότητα θα διατηρηθούν». Και πρόσθεσε: «Πρέπει να επιστρέψουμε στη δουλειά. Η χώρα πρέπει να λειτουργήσει».
Πηγή: Guardian
