Ένα κρύο και συννεφιασμένο πρωινό τον Μάρτιο του 2023, ο Νικολά Ουλένς καθόταν σε ένα φορτηγάκι έξω από το κτήμα της οικογένειάς του, σε ένα πολυτελές προάστιο των Βρυξελλών. Ο Νικολά, 57 ετών τότε, είχε έρθει για να ζητήσει χρήματα από τον πατέρα του, τον βαρόνο Γκι Ουλένς – κάποτε ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του Βελγίου. Ο βαρόνος είχε αρνηθεί.
Ο ΦΟΝΟΣ
Λίγο αργότερα, η 70χρονη Μίριαμ Ουλένς, η δεύτερη σύζυγος του πατέρα του, βγήκε από το κτήμα οδηγώντας ένα Volkswagen Golf, με τον 88χρονο σύζυγό της στη θέση του συνοδηγού. Ο Νικολά περίμενε στο φορτηγάκι, με το πιστόλι του γεμάτο. Καθώς το Golf περνούσε την πύλη του κτήματος, τους έκλεισε τον δρόμο. Βγήκε από το βαν, πλησίασε στο παράθυρο του οδηγού και έριξε έξι σφαίρες, σκοτώνοντας τη μητριά του και τραυματίζοντας τον πατέρα του.
Μισή ώρα αργότερα, παραδόθηκε σε κοντινό αστυνομικό τμήμα και ομολόγησε το έγκλημα.
Αυτά, είναι τα γεγονότα της ημέρας που σηματοδότησε το τέλος της ζωής της Μίριαμ.
Αυτό που ακολούθησε ήταν μια διαμάχη αφηγήσεων. Περιελάμβαναν πολλές ιστορίες: μια παρακμάζουσα αυτοκρατορία αποικιακού τύπου, ανακατατάξεις στην κοινωνική βαθμίδα, μια κακιά μητριά και μια αποτυχημένη απόπειρα καταγγελίας διαφθοράς.
Ο δράστης, ο μάρτυρας, η οικογένεια, οι δικηγόροι, ο Τύπος και το κοινό έχουν υποστηρίξει τη δική τους αλληλουχία γεγονότων που οδήγησαν στο κρίσιμο πρωινό.
Η επόμενη πράξη του δράματος θα παιχτεί στην λιτή σκηνή ενός ποινικού δικαστηρίου στη βελγική πόλη Νιβέλς, όπου ο Νικολά θα δικαστεί.
ΠΡΑΞΗ 1: ΕΝΑΣ «ΒΑΡΥΣ» ΤΙΤΛΟΣ ΕΥΓΕΝΕΙΑΣ
Στη βελγική αριστοκρατία, η θέση μιας οικογένειας καθορίζεται από τρία πράγματα: την τάξη, τα χρήματα και το πόσο πίσω μπορεί να ανιχνευθεί η καταγωγή της. Οι Ουλένς διαθέτουν τα δύο τελευταία.
Αρχικά, μια οικογένεια πλούσιων εμπόρων και χρηματιστών , οι Ουλένς ανακηρύχθηκαν ευγενείς το 1693, όταν το Βέλγιο βρισκόταν υπό ισπανική κυριαρχία – πράγμα που σημαίνει ότι ο τίτλος τους είναι παλαιότερος από τη χώρα τους.
Ο τίτλος αυτός απονεμήθηκε από τον Κάρολο Β΄, βασιλιά της Ισπανίας, «πηγή μεγάλης υπερηφάνειας για την οικογένεια», σύμφωνα με τον Ζαν- Φρανσουά-Χουτάρτ, συγγραφέα ενός βιβλίου που παρακολουθεί την ιστορία των αρχαιότερων οικογενειών του Βελγίου.
Αυτό καθιστά τους Ουλένς μέρος του στενού κύκλου της βελγικής αριστοκρατίας. Υπάρχουν περίπου 1.200 αριστοκρατικές οικογένειες στο Βέλγιο, συνολικά 32.500 άτομα – αλλά μόνο περίπου 350 οικογένειες ήταν ήδη ευγενείς πριν από τη Γαλλική Επανάσταση.
Από την Αμβέρσα, στο μονοπώλιο της ζάχαρης, και την WeightWatchers
Οι Ουλένς έχτισαν τον πλούτο τους στην Αμβέρσα, σε μία εποχή που η πόλη ταν το κύριο εμπορικό κέντρο για τα αποικιακά αγαθά στην Ευρώπη. Τα πλοία έδεναν εκεί για να ξεφορτώσουν τα πολύτιμα φορτία τους από μπαχαρικά και ζάχαρη, που καλλιεργούσαν οι σκλάβοι, στις αποθήκες της πόλης.
Ο Γκι Ουλένς, γεννημένος το 1935, κληρονόμησε μέρος αυτής της περιουσίας. Στη δεκαετία του 1980, ο βαρόνος που έγινε επιχειρηματίας ήταν επικεφαλής της εταιρείας παραγωγής ζάχαρης Raffinerie Tirlemontoise, η οποία είχε καθεστώς μονοπωλίου στη βελγική βιομηχανία ραφιναρίσματος ζάχαρης από τεύτλα.
Το 1989, η εταιρεία πωλήθηκε έναντι 1,25 δισ. ευρώ σε γερμανική εταιρεία. Ίσως διαισθανόμενη ότι οι καιροί άλλαζαν, η οικογενειακή εκμετάλλευση απομακρύνθηκε από τα γλυκά- αντ’ αυτού, το 1999, εξαγόρασε τον αμερικανικό γίγαντα της διατροφολογίας WeightWatchers.
Πολυτελή ακίνητα και θησαυροί τέχνης
Μέχρι το 2014, η προσωπική περιουσία του Γκι υπολογιζόταν σε πάνω από 3 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία ξόδευε σε πολυτελή ακίνητα – στην Κίνα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε ένα πολυτελές ελβετικό χιονοδρομικό κέντρο, στο Saint-Tropez και στο Βέλγιο – και σε έργα τέχνης.
Στη δεκαετία του 2000, η συλλογή έργων τέχνης του βαρόνου είχε γίνει μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο. Κάποια από αυτά φυλάσσονταν στη Γενεύη – αλλά πολλά κομμάτια παρουσιάστηκαν στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης των Ούλενς στο Πεκίνο, το πρώτο μουσείο σύγχρονης τέχνης στην Κίνα. Εγκαινιάστηκε τον Νοέμβριο του 2007, λίγους μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008, και γρήγορα προσέλκυσε επιφανείς καλεσμένους, όπως ο νεοεκλεγείς τότε Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, καθώς και ο πρίγκιπας Φιλίππος, διάδοχος του βελγικού θρόνου.
Το 2010, κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Σαρκοζί, ο Γκι τιμήθηκε με τον βαθμό του ιππότη της γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής.
Ανώμαλη προσγείωση, με την περιουσία να εξανεμίζεται
Ωστόσο, μεγάλο μέρος του πλούτου του βαρόνου στηριζόταν στη χρυσή χήνα της οικογενειακής εκμετάλλευσης, την WeightWatchers, η οποία είχε εισαχθεί στο χρηματιστήριο το 2001. Και καθώς η τιμή της μετοχής του αμερικανικού γίγαντα απώλειας βάρους έπεσε, το ίδιο συνέβη και με την περιουσία του βαρόνου, η οποία σήμερα αποτιμάται μεταξύ 200 και 300 εκατομμυρίων ευρώ.
Το 2015, πούλησε ένα γιοτ για περίπου 18 εκατομμύρια ευρώ, καθώς και το ακίνητο στο Saint-Tropez, σύμφωνα με τη Le Monde. Στη συνέχεια δημοπράτησε τμήματα της συλλογής έργων τέχνης του. Σύντομα ακολούθησε το μουσείο του Πεκίνου.
Μέσα σε μόλις μια δεκαετία, ο πλούτος του Γκι είχε περιοριστεί στο ένα δέκατο της προηγούμενης περιουσίας του.
ΠΡΑΞΗ 2: ΟΙ ΕΡΑΣΤΕΣ
Ο Γκι δεν απολάμβανε τα πλούτη του μόνος του.
Στην αλλαγή της χιλιετίας, στα 64 του χρόνια, παντρεύτηκε τη Μύριαμ Λεσιέν, 46 ετών τότε. Ήταν ο δεύτερος γάμος για αυτόν, ο τρίτος για εκείνη, και η κατάληξη μιας σχέσης που κρατούσε οκτώ χρόνια.
Κόρη Βέλγου αξιωματικού του στρατού, η Μύριαμ γεννήθηκε στη Γερμανία, όπου ο πατέρας της είχε τοποθετηθεί κατά τη διάρκεια της παιδικής της ηλικίας.
Ανύπαντρη μητέρα, είχε μεγαλώσει μόνη της δύο παιδιά από τον πρώτο της γάμο. Τη δεκαετία του 1980, ενώ ο Γκι διηύθυνε την επιχείρηση ζάχαρης, εκείνη έφτιαχνε γλυκά στην κουζίνα της, κάνοντας κετερινγκ.
Γνώρισε τον Γκι όταν η επιχείρησή της είχε αρχίσει να απογειώνεται και έψαχνε για συνέταιρο.
Ένα φανταχτερό ζευγάρι
Το μεγαλύτερο μέρος του έτους, ο Γκι και η Μίριαμ – ή «Μίμι», όπως ήταν γνωστή – ζούσαν σε ένα φανταχτερό ελβετικό χιονοδρομικό κέντρο, όπου η βελγική βασιλική οικογένεια διαμένει τακτικά το χειμώνα.
«Τα βασικά μας “σπίτια” είναι ένα αεροπλάνο και ένα σκάφος», δήλωσε στην Wall Street Journal ο Γκι, το 2013.
Οι ημέρες ζαχαροπλαστικής για την «Μίμι» είχαν περάσει προ πολλού – είχε πουλήσει την επιχείρηση κατά τη διάρκεια της σχέσης – και μεταπήδησε σε άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες, το οποίο περιελάμβανε, το λανσάρισμα μιας μάρκας μόδας υψηλών προδιαγραφών, το 2009, την Maison Ullens.
Στην κλειστή υψηλή κοινωνία του Βελγίου, το φανταχτερό ζευγάρι έγινε γρήγορα το θέμα συζήτησης, με μεγάλο μέρος της να επικεντρώνεται στην σύζυγο.
Φιλανθρωπίες για να γίνει αποδεκτή. Αλλά της έλειπε «η ταπεινότητα»
«Όταν μια γυναίκα παντρεύεται έναν πλούσιο άνδρα … οι γλώσσες αρχίζουν να μιλούν», δήλωσε ο Ούγκο Στράχβιτς, Βρετανός ευγενής που γνωρίζει τις πρακτικές των αριστοκρατικών κύκλων της Ευρώπης. «Ως … σχετικά νέα άφιξη στην κοινωνία, ένας από τους ταχύτερους τρόπους για να κερδίσεις την αποδοχή είναι να κάνεις όσο το δυνατόν περισσότερες φιλανθρωπίες».
Η Μίριαμ, η οποία «πάντα ονειρευόταν να κάνει φιλανθρωπικό έργο», ζήτησε από τον βαρόνο να χρηματοδοτήσει σχολεία, ορφανοτροφεία και ένα κέντρο μητρότητας στο Νεπάλ. Αφού νίκησε τον καρκίνο του μαστού, άνοιξε ένα ίδρυμα που βοηθούσε καρκινοπαθείς σε βελγικά, γαλλικά και ελβετικά νοσοκομεία.
Παρά τις προσπάθειές της, ωστόσο, η Μίμι δεν φάνηκε ποτέ να κερδίζει την αποδοχή του κόσμου της αριστοκρατίας της Γηραιάς Ηπείρου.
Για τους νεοφερμένους σαν κι αυτήν, «απαιτείται μια δόση ταπεινότητας που εκείνη δεν επέδειξε», δήλωσε ο Στράχβιτς.
«Έχεις εξίσου πολλά προβλήματα όταν είσαι πλούσιος, όπως όταν είσαι φτωχός»
Σε συνέντευξή της στο Europe 1 το 2015, η Μίριαμ δήλωσε ότι η νέα της ζωή ως σύζυγος ενός δισεκατομμυριούχου είχε τα δικά της προβλήματα. «Έχεις εξίσου πολλά προβλήματα όταν είσαι πλούσιος όπως όταν είσαι φτωχός, αλλά είναι διαφορετικά», είπε.
ΠΡΑΞΗ 3: Ο ΓΙΟΣ
Ο Νικολά Ουλένς, ένα από τα τέσσερα παιδιά από τον πρώτο γάμο του Γκι, αντιμετώπιζε τις δικές του προκλήσεις.
Για πάνω από μια δεκαετία, εργαζόταν για την υπηρεσία πληροφοριών του Βελγίου, μια θέση υψηλού κύρους -αν και στη σκιά- κατάλληλη για τον γιο μιας αξιοσέβαστης οικογένειας.
Η κάθοδος…
Αλλά το 2018 παραιτήθηκε, ισχυριζόμενος αργότερα ότι είχε αποκαλύψει ένα σύστημα ξεπλύματος χρήματος και διαφθοράς. Κατονόμασε τον Ντιντιέ Ρεντέρ, τότε υπουργό Εξωτερικών του Βελγίου, και τον επί 20 και πλέον χρόνια σύμβουλ και δεξί του χέρι, Ζαν-Κλοντ Φοντινού.
Ο Νικολά, δημοσίευσε αρκετά βίντεο, που υποστηρίζαν τις θεωρίες του στο YouTube, και υπερασπίστηκε τους ισχυρισμούς του στον βελγικό Τύπο.
Πήγε στην αστυνομία με τα ευρήματά του. Η εισαγγελία των Βρυξελλών, έκλεισε την υπόθεση λίγες εβδομάδες, αργότερα λόγω έλλειψης στοιχείων εναντίον του Ρεντέρ, που εντωμεταξύ είχε προταθεί για τη θέση του Ευρωπαίου Επιτρόπου και τελικά του ανατέθηκε το χαρτοφυλάκιο της δικαιοσύνης. Σε επικοινωνία με το POLITICO όταν ήταν ακόμη επίτροπος, το γραφείο του αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα.\
…και η πτώση
Ο Φοντινού, το άλλο πρόσωπο που κατηγορήθηκε από τον Ουλένς, δήλωσε στο POLITICO ότι «ποτέ» δεν τον ενοχλησε η δικαιοσύνη για την υπόθεση.
Η υπόθεση αυτή κόστισε στον Νικολά τη δουλειά του, τη φήμη του και παραλίγο να τον οδηγήσει στη φυλακή. Τον Ιανουάριο του 2021, η εισαγγελία των Βρυξελλών ξεκίνησε έρευνα εναντίον του για παραβίαση του επαγγελματικού απορρήτου. Το γραφείο του εισαγγελέα δήλωσε στο POLITICO ότι η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη.
Μεταξύ των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της οικογένειας που έπαιρναν μια άσχημη τροπή και του μεγαλοπρεπούς τρόπου ζωής του πατέρα και της μητριάς του, η περιουσία του Νικολά άρχισε σιγά σιγά να εξανεμίζεται.
ΠΡΑΞΗ 4: Ο ΤΥΠΟΣ
Την επομένη της δολοφονίας της Μιριάμ, η τοπική εισαγγελία εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι ο δολοφόνος είχε δικαιολογήσει την πράξη του κάνοντας λόγο γι οικονομική διαμάχη σε οικονομικό επίπεδο.
Οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες της δολοφονίας διαδόθηκαν σε όλο το Βέλγιο. Ο πλούτος του βαρόνου και η φήμη του ως προστάτη των τεχνών εξασφάλισαν στη νεκρή σύζυγό του έναν επικήδειο λόγο στους New York Times.
Ωστόσο, το ύφος δεν άργησε να αλλάξει.
«Χειριστική και ραδιούργα μητριά»
Καθώς οι δημοσιογράφοι άρχισαν να ασχολούνται με το βελγικό νουάρ, η ιστορία άρχισε να επικεντρώνεται όχι στα κακώς κείμενα του φερόμενου ως δολοφόνου – αλλά στο θύμα του.
Σε αποσπάσματα που διέρρευσαν από την αστυνομική ανάκριση του ύποπτου δράστη και μαρτυρίες συγγενών, η Μίριαμ απεικονίστηκε ως μια χειριστική μητριά που ραδιουργούσε για να κρατήσει τα δισεκατομμύρια της οικογένειας για τον εαυτό της, και κατηγορήθηκε για την κατασπατάλησή τους.
«Ήθελε τα πάντα για τον εαυτό της»
Ο Νικολά παραπονέθηκε για την «απαίσια μητριά» του, την οποία κατηγόρησε ότι διοχέτευε τα χρήματα της οικογένειας προς τα δύο ενήλικα παιδιά της από τον προηγούμενο γάμο, εις βάρος των τεσσάρων βιολογικών παιδιών του βαρόνου.
Σε συνέντευξή της στη βελγική εφημερίδα Het Nieuwsblad που δημοσιεύθηκε δύο ημέρες μετά τη δολοφονία, η Μπριζίτ Ουλένς, αδελφή του Νικολά, κατηγόρησε τη Μίριαμ ότι «ήθελε τα πάντα για τον εαυτό της» καταστρέφοντας την οικογένεια.
«Έπαιζε με τους ανθρώπους σαν να ήταν τουβλάκια Lego»
Σε άλλο δημοσίευμα, της Het Laatste Nieuws, αρκετούς μήνες αργότερα, η πρώην σύζυγος του γιου της Μίριαμ, ισχυρίστηκε ότι ήταν μια «χειριστική εκμεταλλεύτρια» που «έπαιζε με τους ανθρώπους σαν να ήταν τουβλάκια Lego».
Ο Λοράν Κενές, δικηγόρος των παιδιών της Μίριαμ, δήλωσε ότι η φρενίτιδα των μέσων ενημέρωσης που παρουσίαζε τη σύζυγο του βαρόνου ως «διεφθαρμένη μητριά» ήταν «σοκαριστική». Διέψευσε τους ισχυρισμούς ότι εκμεταλλεύτηκε τον πλούτο της οικογένειας, λέγοντας ότι ο βαρόνος «έδινε σε όλους», και στα τέσσερα παιδιά του και στα δύο θετά παιδιά του.
«Από πότε αποτελεί κίνητρο για φόνο ή ακόμη και μομφή το να δέχεσαι χρήματα από τον σύζυγό σου;» διερωτήθηκε ο δικηγόρος.
Σε κατ’ οίκον περιορισμό περιμένοντας την δ;iκη
Από τον Οκτώβριο του 2023 και την απελευθέρωσή του μετά από σχεδόν έξι μήνες στη φυλακή, ο Νικολά ζει σε κατ’ οίκον περιορισμό. Πρέπει να φοράει ηλεκτρονικό βραχιόλι ενώ περιμένει τη δίκη, η οποία πιθανότατα δεν θα ξεκινήσει πριν από το επόμενο έτος. Το δικαστήριο στο οποίο πρόκειται να διεξαχθεί η δίκη αντιμετωπίζει έλλειψη υπαλλήλων.
Ο Νικολά θα πρέπει να αντιμετωπίσει τον πατέρα του, ο οποίος έχει επιλέξει να μην μιλήσει δημόσια μετά τη δολοφονία. Λίγες ημέρες μετά τους πυροβολισμούς, ο Γκι δήλωσε πολιτική αγωγή εναντίον του γιου του.
Εκ προμελέτης;
Το δικαστήριο και οι 12 ένορκοι θα πρέπει να εκτιμήσουν αν η δολοφονία ήταν εκ προμελέτης – κάτι που ο Νικολά αρνείται.
Οι δικηγόροι του αρνήθηκαν να προβούν σε σχόλια πριν από τη δίκη. Τον Απρίλιο του 2023, λίγο μετά τη δολοφονία, η νομική του ομάδα μίλησε στη Le Soir.
«Φυσικά, στις πλούσιες οικογένειες, τα χρήματα είναι η πηγή πολλών εντάσεων, αλλά αυτή η υπόθεση δεν έχει να κάνει μόνο με τα χρήματα, αλλά και με τις ανθρώπινες σχέσεις», δήλωσε ο Ντιμιτρί Ντε Μπεκό, ένας από τους δικηγόρους του.
Αποκαλύψεις μιας διαιρεμένης οικογένειας
Κατά τη διάρκεια της δίκης αναμένεται να καταθέσουν δεκάδες μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένων πολλών μελών της οικογένειας. Οι μαρτυρίες των αδελφών του Νικολά, του πατέρα του, των παιδιών και των εγγονών της Μίριαμ, καθώς και οικογενειακών φίλων που μπορούν να πιστοποιήσουν το δέσιμο (ή την έλλειψή του) που μοιράζονταν ο βαρόνος και η δολοφονημένη σύζυγός του, θα αποκαλύψουν τις διαιρέσεις της οικογένειας.
Όταν τελικά ξεκινήσει η δίκη, όλοι οι πρωταγωνιστές της υπόθεσης θα έχουν την ευκαιρία να πουν την άποψή τους. Όλοι εκτός από έναν: Την Μίριαμ
Πηγή: Politico
