Υπάρχει ένας ελάχιστα γνωστός πρόεδρος των ΗΠΑ, τον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ θαυμάζει. Πρόκειται για τον Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ, τον οποίο έχει χαρακτηρίσει ως «σπουδαίο πρόεδρο». Και σε πολλά φαίνεται να προσπαθεί να τον μιμηθεί.
Ο πρόεδρος Τραμπ έχει μία μικρή εμμονή με τη Διώρυγα του Παναμά. Πιστεύει ότι οι όροι της συνθήκης που υπέγραψε η χώρα υποδοχής έχουν παραβιαστεί και ότι ελέγχεται από την Κίνα (δεν έχουν παραβιαστεί, αν και η κινεζική κυβέρνηση έχει αποκτήσει επιρροή στον Παναμά). Το θα «την πάρουμε πίσω» σίγουρα δεν είναι μία φράση που περιμένει κανείς να ακούσει σε επίσημη ομιλία από έναν πρόεδρο που σέβεται την κυριαρχία των άλλων κρατών.
Η συνθήκη για την παραχώρηση της Διώρυγας του Παναμά συντάχθηκε κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Τζίμι Κάρτερ το 1977. Υπήρξαν βεβαίως αντιδράσεις, όπως θυμίζει ο Economist, από τους Ρεπουμπλικάνους που το θεώρησαν αντιπατριωτική προδοσία. Στον Παναμά η φράση ακούγεται πολύ πιο απειλητική από ό,τι πολλοί Αμερικανοί συνειδητοποιούν.
Η εδαφική επέκταση
Κανένας πρόεδρος δεν έχει επιδιώξει σοβαρά εδώ και έναν αιώνα την εδαφική επέκταση των ΗΠΑ. Ο τελευταίος πρόεδρος που αύξησε σημαντικά την έκταση της Αμερικής ήταν ο Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ. Εδάφη όπως η Κούβα, η Χαβάη και οι Φιλιππίνες προστέθηκαν στην Αμερική κατά την πρώτη θητεία του. Η τελευταία ως συνέπεια της νίκης επί της Ισπανίας. «Η αλήθεια είναι ότι δεν ήθελα τις Φιλιππίνες», είπε ο ΜακΚίνλεϊ «και όταν ήρθαν σε εμάς, ως δώρο από τους θεούς, δεν ήξερα τι να τις κάνω». Η Αμερική έπεσε σε τέλμα πολεμώντας μια εξέγερση εκεί. Για τον Τραμπ το σημείο της εδαφικής επέκτασης είναι σαφές.
Οι μεγαλύτερες εξωτερικές – πολιτικές προκλήσεις της Αμερικής σήμερα, σημειώνει o Εconomist, είναι η διαχείριση του ανταγωνισμού με την Κίνα, η σύγκρουση και η αστάθεια στη Μέση Ανατολή και η κατοχή της Ουκρανίας από τη Ρωσία – και όχι τα τέλη που πληρώνουν τα αμερικανικά πολεμικά πλοία για να διασχίσουν τη διώρυγα. Αλλά στην πρώτη ομιλία της δεύτερης θητείας του, ο Τραμπ ανέφερε την Κίνα μόνο για την επιρροή της στη διώρυγα. Η Μέση Ανατολή έκανε την εμφάνισή της στην ομιλία παρά μόνο σε ένα αυτοσυγχαρητήριο απόσπασμα για τους ομήρους. Δεν ανέφερε καθόλου την Ουκρανία, παρά μόνο εμμέσως όταν σχολίασε πως η Αμερική παρείχε «απεριόριστη χρηματοδότηση» για την προστασία των ξένων συνόρων, ενώ αρνήθηκε να υπερασπιστεί τα δικά της.
Ακόμη και το τι εννοεί λέγοντας ότι θα πάρει «πίσω» τη διώρυγα είναι αβέβαιο. Θα συμβιβαζόταν με χαμηλότερα τέλη μεταφοράς; Ο κ. Τραμπ είναι πρόεδρος για τέσσερα χρόνια, έχει κάνει εκστρατεία τα τελευταία τέσσερα, έχει τη φήμη ότι μιλάει ωμά – και στα μεγαλύτερα ερωτήματα αποφεύγει να γίνει σαφής.
Οι δασμοί
Το ίδιο ισχύει και για τους δασμούς, όπου η κοσμοθεωρία του συμπίπτει πάλι με εκείνη του ΜακΚίνλεϊ. Ο 25ος πρόεδρος υπέγραψε τον νόμο Dingley το 1897, ο οποίος προέβλεπε δασμούς πάνω από 50%. Στην εναρκτήρια ομιλία ο ΜακΚίνλεϊ είπε ότι αυτό έγινε για να στηρίξει την αμερικανική μεταποίηση διατηρηθεί, αλλά και ως μια συνετή πράξη για τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης χωρίς αύξηση των φόρων. Ο Τραμπ σκέφτεται με τον ίδιο τρόπο. «Θα επιβάλουμε δασμούς και θα φορολογήσουμε τις ξένες χώρες για να εμπλουτίσουμε τους πολίτες μας», είπε. «Θα εισρεύσουν τεράστια χρηματικά ποσά στο ταμείο μας, προερχόμενα από ξένες πηγές». Και εδώ, δεν είναι ακόμη σαφές τι θα κάνει πραγματικά ο Αμερικανός πρόεδρος.
Μετά τη δολοφονία του ΜακΚίνλεϊ από έναν αναρχικό, αυτή η προσέγγιση για την προστασία της μεταποίησης συνδέθηκε με το Δημοκρατικό Κόμμα. Η φόρμουλα McKinley συνδύαζε αυτό που φαίνεται τώρα n ως αριστερόστροφη πολιτική με εγγύτητα με μεγάλες επιχειρήσεις που συνδέονται με τη δεξιά. Ο Τραμπ την επαναφέρει στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.
Η εκστρατεία του McKinley το 1896 έλαβε δωρεά 250.000$ από τον J.P. Morgan και το ίδιο ποσό από την Standard Oil (πλησιάζει τα 10 εκατομμύρια δολάρια σε χρήματα του 2025). Η ορκωμοσία του Τραμπ κράτησε εξέχουσες θέσεις για τους Τζεφ Μπέζος, Έλον Μασκ και Μαρκ Ζάκερμπεργκ, οι οποίοι έδωσαν όλοι χρήματα στην επιτροπή ορκωμοσίας. «Ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε την άφιξη μιας νέας χρυσής εποχής. Αλλά στους δασμούς, την εδαφική επέκταση και την εμμονή με τον Παναμά αυτό που φαίνεται να θέλει είναι η επιστροφή στο επίχρυσο του ΜακΚίνλεϊ», σχολιάζει ο Economist.
