Non stop κινείται ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μετά την ορκωμοσία του την Δευτέρα, ανακοινώνοντας σειρά από μέτρα, αποφάσεις και προθέσεις που έχουν στόχο αφενός να «σβήσουν» όσα καταλογίζει ως κακώς κείμενα στη διοίκηση Μπάιντεν αφετέρου να υλοποιήσει τις προεκλογικές του δεσμεύσεις.
«Η χρυσή εποχή της Αμερικής ξεκινά αυτή τη στιγμή», όπως είπε δίνοντας μια πρόγευση όσων θα «κυνηγήσει», όπως οι παράτυποι μετανάστες στις Ηνωμένες Πολιτείες ή η Διώρυγα του Παναμά, και όσα επιδιώκει να βελτιώσει στην ζωή των Αμερικανών.
Στην εξωτερική πολιτική ο Τραμπ θέλει να μείνει στην ιστορία ως «ειρηνοποιός», επιθυμώντας να τερματίσει σύντομα τον πόλεμο στην Ουκρανία. Όσον αφορά ένα άλλο μεγάλο ζήτημα, την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, δεν εμφανίστηκε σίγουρος του ότι θα κρατήσει η ανακωχή στη Λωρίδα της Γάζας ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς.
Στις πρώτες του (πολλές) δηλώσεις, ο Τραμπ ανέφερε ότι δεν είναι «σίγουρος» ότι θα τηρηθεί η ανακωχή στη Λωρίδα της Γάζας και στις τρεις φάσεις που έχουν συμφωνηθεί.
«Δεν είναι δικός μας πόλεμος, είναι δικός τους πόλεμος. Αλλά δεν είμαι σίγουρος», σημείωσε, προσθέτοντας πάντως πως θεωρεί ότι η Χαμάς έχει «αποδυναμωθεί» από το ξέσπασμα του πολέμου με έναυσμα την επίθεσή της στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023. «Είδα μια φωτογραφία της Γάζας. Μοιάζει με εργοτάξιο κατεδάφισης», ανέφερε επίσης.
Η εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας ήταν μια εξέλιξη που θέλησε να πιστωθεί ο ίδιος, ωστόσο, είναι γνωστό ότι και ο Τζο Μπάιντεν και οι διπλωματικές του προσπάθειες διαδραμάτισαν επίσης ενεργό ρόλο. Μετά από κάποια καθυστέρηση τελικά η εκεχειρία τέθηκε σε ισχύ την Κυριακή, οι πρώτοι όμηροι γύρισαν στο Ισραήλ και ως αντάλλαγμα δεκάδες Παλαιστίνιοι κρατούμενοι απελευθερώθηκαν από τις ισραηλινές φυλακές.
O «σοβαρός» πρόεδρος και ο Γουίτκοφ
Πάντως η Χαμάς πιστώνει επίσης τη συμφωνία για εκεχειρία στον Τραμπ. Τουλάχιστον αυτό υποστήριξε ο Μούσα Αμπού Μαρζούκ, μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, ο οποίος δήλωσε επίσης ότι η παλαιστινιακή ομάδα είναι έτοιμη για διάλογο με τις ΗΠΑ.
«Προετοιμαζόμαστε για διάλογο με την Αμερική και για την επίτευξη συνεννόησης για τα πάντα», είπε χαρακτηριστικά στους New York Times.
Το αμερικανικό δημοσίευμα τόνισε, ωστόσο, ότι δεν είναι σαφές εάν ο Αμπού Μαρζούκ μίλησε εξ ονόματος όλης της ηγεσίας της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένων των σκληροπυρηνικών ηγετών της στη Γάζα. Ο ίδιος πάντως χαρακτήρισε τον Τραμπ «σοβαρό πρόεδρο».
«Αν δεν ήταν ο πρόεδρος Τραμπ, η επιμονή του να τερματίσει τον πόλεμο και την αποστολή ενός αποφασιστικού εκπροσώπου, η συμφωνία δεν θα είχε επιτευχθεί», είπε αναφερόμενος στον νέο απεσταλμένο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ. «Ειλικρινά, ο Τραμπ παίρνει τα εύσημα για τον τερματισμό του πολέμου», πρόσθεσε σημειώνοντας ότι ο Γουίτκοφ είναι ευπρόσδεκτος στη Γάζα.
«Μπορεί να έρθει να δει τον κόσμο και να προσπαθήσει να κατανοήσει τα συναισθήματα και τις επιθυμίες του, ώστε η αμερικανική θέση να βασίζεται στα συμφέροντα όλων των μερών, και όχι μόνο ενός», είπε.
Οι πρώτες αποφάσεις του για την περιοχή
Πέρα από τις δηλώσεις του όμως, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ προχώρησε σε δύο αποφάσεις που επηρεάζουν την κατάσταση στην περιοχή.
- Ένα από τα πρώτα προεδρικά εκτελεστικά διατάγματα που υπέγραψε ακύρωσε κυρώσεις που είχαν επιβληθεί σε ισραηλινούς εποίκους και οργανώσεις τους στη Δυτική Όχθη εξαιτίας επιθέσεών τους εναντίον Παλαιστινίων. Ουσιαστικά, αναίρεσε τα μέτρα, που είχαν επιβληθεί τον Φεβρουάριο του 2024 κι έβαζαν στο στόχαστρο εποίκους και οργανώσεις που κατηγορούνταν για σειρά βίαιων ενεργειών.Την κίνηση καλωσόρισαν ακροδεξιοί στο Ισραήλ, με προεξέχοντα τον υπουργό Οικονομικών της χώρας Μπεζαλέλ Σμότριχ ο οποίος ευχαρίστησε τον Τραμπ για την απόφασή του. «Αυτές οι κυρώσεις ήταν μια σοβαρή πράξη ωμής ξένης επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις του Ισραήλ», δήλωσε. Αντίστοιχα, Ο ηγέτης του κόμματος Otzma Yehudit (Εβραϊκή Δύναμη) Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ χαρακτήρισε την απόφαση «ιστορική», κάνοντας λόγο για προκατειλημμένη πολιτική από την προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ.
- Ανέστειλε για ενενήντα ημέρες την αμερικανική αναπτυξιακή βοήθεια στο εξωτερικό, καθώς, όπως δήλωσε, θέλει να επανεξεταστεί ώστε να κριθεί αν ευθυγραμμίζεται με την εξωτερική πολιτική του κι αν είναι αποτελεσματική, κατ’ αυτόν. Δεν είναι σαφές ως αυτό το στάδιο ποια προγράμματα, ποιες χώρες, ποιες μη κυβερνητικές οργανώσεις και ποιους διεθνείς οργανισμούς μπορεί να πλήξει η απόφαση αυτή. Παραμένει εξάλλου άγνωστο αν και ποια προγράμματα ενδέχεται να κοπούν, με δεδομένο πως ο προϋπολογισμός του ομοσπονδιακού κράτους των ΗΠΑ πρέπει να εγκρίνεται από το Κογκρέσο. Η κίνηση πιθανότατα θα επηρεάσει την αμερικανική βοήθεια προς τους Παλαιστίνιους, η οποία είχε διακοπεί από τον Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία.
