Οι ΗΠΑ, στις 20 Ιανουαρίου, δένονται και επισήμως στο άρμα του Ντόναλντ Τραμπ. Ενός προέδρου «διαφορετικού». Συναισθηματικά φορτισμένου, ευμετάβλητου και απρόβλεπτου. Που ακούγεται παράλογος. Αλλά μερικές φορές για… εντελώς λογικούς λόγους.
Ο Τραμπ, συχνά αρέσκεται να λέει ότι είναι «τρελός». Στα αχνάρια του Ρίτσαρντ Νίξον, στον οποίο επίσης άρεσε να «τρελαίνεται». Και με τις δύο έννοιες της λέξης.
Ο τελευταίος, φέρεται να επινόησε την «θεωρία του τρελού». Όπως είχε εξηγήσει στους συνεργάτες του, ήθελε οι Βορειοβιετναμέζοι να πιστέψουν ότι ήταν ικανός να κάνει τα πάντα για να τερματίσει τον πόλεμο του Βιετνάμ. Μέχρι και να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα.
Βέβαια, αρνήθηκε ότι η συζήτηση αυτή πραγματοποιήθηκε.
Η θεωρία του τρελού υποστηρίζει ότι, ένας ηγέτης που συμπεριφέρεται σαν να μπορεί να κάνει σχεδόν τα πάντα, έχει περισσότερες πιθανότητες να πείσει τους παγκόσμιους παράγοντες να κάνουν παραχωρήσεις, που διαφορετικά δεν θα έκαναν.
Μακιαβέλι: «Εξαιρετικά σοφό»
Ωστόσο, η ιδέα ότι συμπεριφερόμενος σαν τρελός, ένας ηγέτης θα μπορούσε να επωφεληθεί από την παγκόσμια πολιτική, πάει πολύ πιο πίσω από τον Νίξον. Στο έργο του Discourses on Livy, ο Μακιαβέλι υποστήριξε ότι «μερικές φορές είναι εξαιρετικά σοφό να υποκρίνεσαι τον τρελό».
Μπορεί μια τρελή θεωρία να λειτουργήσει;
Θα μπορούσε η θεωρία του τρελού του Τραμπ να είναι τόσο τρελή ώστε να λειτουργήσει, αναρωτιέται το Foreign Policy.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ καλλιέργησε σκόπιμα τη φήμη του τρελού. Αυτό φάνηκε εντονότερα στις προσεγγίσεις του προς τη Βόρεια και τη Νότια Κορέα.
Οι απειλές σε Βόρεια και Νότια Κορέα
Για μεγάλο μέρος του 2017, ο Τραμπ ανέβασε τη ρητορική του απέναντι στη Βόρεια Κορέα, λέγοντας στους δημοσιογράφους: « Καλύτερα να μην προβούν σε άλλες απειλές κατά των Ηνωμένων Πολιτειών … Θα αντιμετωπιστούν με φωτιά, οργή και με ισχύ που όμοιά της δεν έχει ξαναδεί ο κόσμος».
Η ίδια προσέγγιση επεκτάθηκε και στη Νότια Κορέα.
Επίσης το 2017, η κυβέρνησή του προσπάθησε να επαναδιαπραγματευτεί τους όρους της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου ΗΠΑ-Κορέας.
Ο δημοσιογράφος Τζόναθαν Σουάν ανέφερε στο Axios, ότι ο Τραμπ διέταξε ρητά τον επικεφαλής διαπραγματευτή για το εμπόριο, Ρόμπερτ Λάιτχαϊζερ να πει στους νοτιοκορεάτες ομολόγους του ότι ο Τραμπ ήταν τρελός: «Τους λες: “Αυτός ο τύπος είναι τόσο τρελός που μπορεί να αποχωρήσει από τις συνομιλίες ανά πάσα στιγμή, αν δεν κάνουν παραχωρήσεις τώρα”».
Ο Σουάν σημείωσε ακόμη:
«Πολλοί παγκόσμιοι ηγέτες πιστεύουν ότι ο πρόεδρος είναι τρελός -και φαίνεται να θεωρεί αυτή τη φήμη του τρελού ως πλεονέκτημα».
Τα κατάφερε, αλλά τα οφέλη μικρά
Ο Τραμπ σταμάτησε να απειλεί τον Κιμ με αντάλλαγμα τρεις συναντήσεις που απέφεραν ελάχιστα αποτελέσματα πέρα από κάποιες glossy φωτογραφίσεις.
Η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Κορέα τέθηκε σε νέα διαπραγμάτευση με επιτυχία, αν και οι αλλαγές στη συμφωνία ήταν μικρές.
Παρόλα αυτά, οι ακόλουθοί του, θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι ο Τραμπ τα κατάφερε, χωρίς να χρειαστεί να πραγματοποιήσει τις φαινομενικά τρελές απειλές του.
Η άποψη της επιστήμης
Μέχρι πρόσφατα, η επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τη θεωρία του τρελού είχε επιφυλάξεις ως προς τις πιθανότητες επιτυχίας.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με πολλαπλές μαρτυρίες και επιστημονικές αναφορές, τα τρελά τεχνάσματα του Νίξον δεν απέδωσαν τίποτα σε παραχωρήσεις.
«Τρέλα με…μέτρο»
Οι πιο πρόσφατες μελέτες, ωστόσο, ήταν λιγότερο κατηγορηματικές. Η καθηγήτρια του Penn State, Ροζάν ΜακΜάνους κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η προσέγγιση του τρελού «μπορεί να είναι χρήσιμη στη διαπραγμάτευση κρίσεων … όταν η φήμη της τρέλας είναι μικρή».
Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί λόγοι να αμφιβάλλουμε ότι ο Τραμπ θα μπορέσει να παίξει αποτελεσματικά τον τρελό στη δεύτερη θητεία του.
Το ιστορικό της κυβέρνησής του όσον αφορά τον εξαναγκασμό σε διαπραγματεύσεις, δεν ήταν και τόσο εντυπωσιακό. Η μεγαλύτερη επιτυχία του Τραμπ στην εξωτερική πολιτική -οι συμφωνίες του Αβραάμ- οφειλόταν στην προσφορά κινήτρων και όχι σε παράλογες απειλές.
Με τους συμμάχους πιάνει καλύτερα
Να σημειωθεί πάντως ότι το κόλπο του Τραμπ λειτούργησε καλύτερα με τους συμμάχους των ΗΠΑ παρά με τους αντιπάλους.
Η πρώτη ομάδα χωρών, εν μέσω ανησυχιών από τις απειλές του να αποσυρθεί από μακροχρόνιες συμμαχίες και εμπορικές συνθήκες, αναγκαζόταν συχνά σε δημόσιες εκδηλώσεις πίστης
Τον έχουν μάθει πια
Ακόμη ένας προφανής λόγος είναι ότι, οι περισσότεροι ξένοι ηγέτες είναι πλέον εξοικειωμένοι με το «εγχειρίδιο» του Τραμπ.
Ένας λόγος για τον οποίο το κόλπο του «τρελού Νίξον» απέτυχε, ήταν ότι οι Σοβιετικοί αξιωματούχοι, που τον γνώριζαν επί δεκαετίες από άλλες θέσεις του δημόσια αξιώματα, ήξεραν πότε προσποιείται.
Όπως εξήγησε ένας Σοβιετικός αξιωματούχος, «Ο κ. Νίξον συνήθιζε να υπερβάλλει τακτικά ως προς τις προθέσεις του».
Το ιστορικό του Τραμπ στο παρελθόν, τον έχει κάνει πιο προβλέψιμο σε μια σειρά από ξένους ηγέτες που αναγκάστηκαν να ασχοληθούν μαζί του την πρώτη φορά.
Όπως αποδεικνύεται, ο πρώτος κανόνας της θεωρίας του τρελού, είναι ότι δεν μιλάς για την εφαρμογή της θεωρίας του τρελού.
Το να περιμένουμε από τον Τραμπ να παραμείνει σιωπηλός σε τέτοια θέματα, ωστόσο, είναι ανόητο εγχείρημα.
naftemporiki.gr
