Το 1867 ο Αμερικανός πρόεδρος Άντριου Τζόνσον, αγοράζοντας την Αλάσκα, έστρεψε το βλέμμα του και προς την Γροιλανδία. Έπειτα, στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η κυβέρνηση Τρούμαν προσέφερε στη Δανία 100 εκατομμύρια δολάρια για το νησί.
Καμία από τις δύο προσφορές δεν καρποφόρησε. Τώρα είναι η σειρά του Τραμπ. Και έχει πολύ πιο άγριες διαθέσεις.
Αρχικά ο επερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος ήθελε, επίσης, να αγοράσει το νησί. Πλέον δεν αποκλείει, κατά δήλωσή του, την χρήση στρατιωτικής βίας για να την αποκτήσει.
Κατά τον Τραμπ, η κατοχή της Γροιλανδίας είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια των ΗΠΑ. Αλλά οι ειδικοί λένε ότι πιθανότατα εποφθαλμιά τους «θησαυρούς» της.
Μια…ενδιαφέρουσα συγκυρία
Παρά την κατηγορηματική απάντηση των Γροιλανδών στις προθέσεις Τραμπ, ότι το νησί «δεν είναι προς πώληση», οι εξελίξεις έρχονται σε μια ενδιαφέρουσα στιγμή. Η κυβέρνησή της Γροιλανδίας, υπό την ηγεσία των Ινουίτ έχει πρόσφατα εντείνει τα αιτήματά της για ανεξαρτησία από τη Δανία. Στην πρωτοχρονιάτικη ομιλία του, ο πρωθυπουργός Μούτε Έγκεντε ζήτησε να σπάσουν τα «δεσμά της αποικιοκρατικής εποχής».
Σε απάντηση η Κοπεγχάγη, ανακοίνωσε τεράστια αύξηση των στρατιωτικών δαπανών για το νησί, ενώ η βασιλική οικογένεια παρουσίασε ένα νέο βασιλικό οικόσημο, με έμφαση στην πολική αρκούδα που συμβολίζει τη Γροιλανδία.
Επιμένοντας στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας της, η περιοχή επιχειρεί να διαφοροποιήσει την οικονομία της, πέρα από την αλιεία. Τον Νοέμβριο άνοιξε ένα νέο αεροδρόμιο στην πρωτεύουσα Νουούκ, στο πλαίσιο των σχεδίων για την αύξηση του τουρισμού.
«Κι αν τους έδινε 1 δισεκατομμύριο δολάρια το χρόνο»;
Αλλά εξακολουθεί να βασίζεται σε ετήσια επιχορήγηση περίπου 500 εκατομμυρίων δολαρίων από τη Δανία. Αυτό εγείρει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Τι θα έκανε η Γροιλανδία αν ο Τραμπ προσέφερε, ας πούμε, 1 δισεκατομμύριο δολάρια το χρόνο για να έχει ένα διαφορετικό είδος σύνδεσης;», αναρωτήθηκε ο Κλάους Ντοντς, καθηγητής γεωπολιτικής στο Royal Holloway του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, μιλώντας στο CNN.
Ήδη ορισμένοι Γροιλανδοί πολιτικοί καταθέτουν την ιδέα μιας ειδικής ένωσης, παρόμοιας με αυτήν που έχουν οι ΗΠΑ με τα Νησιά Μάρσαλ.
Τι κάνει όμως την Γροιλανδία «πολύφερνη νύφη»;
Μοναδική γεωπολιτική θέση
Το μεγαλύτερο νησί στον κόσμο, με περισσότερους από 56.000 κατοίκους, πρώην αποικία της Δανίας και τώρα αυτόνομη επικράτεια της χώρας, κατέχει μια μοναδική γεωπολιτική θέση, καθώς βρίσκεται μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Η Νουούκ βρίσκεται πιο κοντά στη Νέα Υόρκη από ό,τι στην πρωτεύουσα της Δανίας, την Κοπεγχάγη.
Εδώ και καιρό θεωρείται κλειδί για την ασφάλεια των ΗΠΑ, ιδίως για την απόκρουση μιας πιθανής επίθεσης από τη Ρωσία, δήλωσε ο Ουλρικ Πραμ Γκαντ, ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών της Δανίας.
Οι ΗΠΑ επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι «καμία εχθρική μεγάλη δύναμη δεν θα ελέγχει τη Γροιλανδία, διότι μπορεί να αποτελέσει ορμητήριο για επιθέσεις κατά των ΗΠΑ», δήλωσε ο Πραμ Γκαντ στο CNN.
Πλούσια σε σπάνια ορυκτά
Ωστόσο, αυτό που μπορεί να είναι ακόμη πιο ελκυστικό για τον Τραμπ είναι τα πλούσια κοιτάσματα φυσικών πόρων της Γροιλανδίας,
Σε αυτούς περιλαμβάνονται πετρέλαιο και φυσικό αέριο, καθώς και τα μέταλλα σπάνιων γαιών, που έχουν μεγάλη ζήτηση για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τις ανεμογεννήτριες, αλλά και για την κατασκευή στρατιωτικού εξοπλισμού.
Επί του παρόντος, η Κίνα κυριαρχεί στην παγκόσμια παραγωγή σπάνιων γαιών και έχει ήδη απειλήσει να περιορίσει τις εξαγωγές κρίσιμων ορυκτών και συναφών τεχνολογιών, ενόψει της δεύτερης θητείας του Τραμπ.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Τραμπ και οι σύμβουλοί του ανησυχούν πολύ για τον ασφυκτικό έλεγχο που φαίνεται να έχει η Κίνα», δήλωσε ο Ντοντς στο CNN.
Ευκαιρίες καθώς λιώνουν οι πάγοι
Το λιώσιμο των πάγων και η ραγδαία άνοδος των θερμοκρασιών της Αρκτικής οδηγούν μεν τη Γροιλανδία σε θέση πρώτης γραμμής στην κλιματική κρίση, αλλά ορισμένοι βλέπουν επίσης οικονομικές ευκαιρίες καθώς η κλιματική αλλαγή αναδιαμορφώνει τη χώρα.
Η μείωση των πάγων έχει ανοίξει ναυτιλιακές οδούς, μειώνοντας τον χρόνο που μπορούν να διακινηθούν εμπορεύματα, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο. Η ναυσιπλοΐα στην Αρκτική αυξήθηκε κατά 37% κατά τη δεκαετία έως το 2024, σύμφωνα με το Αρκτικό Συμβούλιο, εν μέρει λόγω του λιωσίματος των πάγων.
«Ο Τραμπ, νομίζω, αντιλαμβάνεται τις ευκαιρίες», δήλωσε ο Ντοντς, που ωστόσο προειδοποίησε ότι οι συνθήκες κατά μήκος αυτών των διαδρομών είναι συχνά επικίνδυνες, ενώ το λιώσιμο των πάγων μπορεί να κάνει τα νερά ακόμη πιο επικίνδυνα για πλοήγηση.
Υπάρχει επίσης η υπόνοια ότι το λιώσιμο των πάγων μπορεί να διευκολύνει την πρόσβαση στους φυσικούς πόρους, αλλά δεν έχει ακόμη αποδειχθεί ότι η κλιματική κρίση θα αλλάξει πολύ το «παιχνίδι,» δήλωσε ο Φίλιπ Στάινμπεργκ, καθηγητής γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ.
Δεν είναι ότι η κλιματική αλλαγή καθιστά τους πόρους της Γροιλανδίας πιο προσιτούς, δήλωσε στο CNN, αλλά μάλλον «πιο αναγκαίους».
naftemporiki.gr
