Η Ευρώπη βρίσκεται -ξανά- στο μάτι του κυκλώνα. Πιέζεται από δύο πλευρές: από τη μια με το ουκρανικό και από την άλλη με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Και αυτά τα δύο είναι μεταξύ τους αλληλένδετα.
Το κλίμα στους θεσμούς είναι ελαφρώς μουδιασμένο κοιτώντας στην Ουάσιγκτον. Αρχικά, στο ζήτημα της Ουκρανίας: Αν ο Τραμπ κάνει πράξη όσα έχει εξαγγείλει για τον πόλεμο, η Ε.Ε. θα πρέπει να σκεφτεί -πλέον πιο σοβαρά από ποτέ- πώς θα χρηματοδοτήσει το Κίεβο. Ναι μεν το νέο σύνθημα είναι «με την Ουκρανία όσο χρειαστεί», και το νέο «μάντρα» περί αμυντικής ανεξαρτησίας της Ε.Ε. κυριαρχεί, τα ζωνάρια όμως έχουν σφίξει στις Βρυξέλλες.
Δεν είναι όμως μόνο το ζήτημα της Ουκρανίας το πρόβλημα: Η Ευρώπη βρίσκεται (πολύ) πίσω στην ανταγωνιστικότητα τόσο από τις ΗΠΑ όσο φυσικά και από την Κίνα: από τις επιχειρήσεις μέχρι φυσικά τις πάλαι πότε κραταιές αυτοκινητοβιομηχανίες. Και η ανησυχία στις Βρυξέλλες δεν κρύβεται, ιδίως αν ο Αμερικανός πρόεδρος επιβάλει δασμούς.
Ο Μάριο Ντράγκι, στην έκθεσή του για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας χτύπησε το καμπανάκι και ζήτησε επισταμένως μεταρρυθμίσεις από τους ιθύνοντες, τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στα κράτη-μέλη.
Και, αλήθεια, αυτήν τη στιγμή, ποιος ηγείται της Ε.Ε.; Ναι, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι η επικεφαλής της Κομισιόν, η ίδια επανεξελέγη θριαμβευτικά τον Ιούλιο από το Ευρωκοινοβούλιο, αλλά οι «υπουργοί» της δεν εξασφάλισαν καμία ευρεία πλειοψηφία στο Στρασβούργο. Τι θα γίνει από Ιανουάριο ή Φεβρουάριο όταν και θα αρχίσουν να τίθενται υπό ψήφιση τα νομοσχέδια της Ένωσης; Θα δοθεί πιθανότατα μάχη στις ολομέλειες.
Απουσία ηγεσίας
Με αφορμή τα παραπάνω, διαπιστώνεται πως η Ευρώπη αυτήν τη στιγμή πάσχει σε επίπεδο ηγεσίας. Στους δύο πάλαι πότε πυλώνες της Ε.Ε., Γαλλία και Γερμανία, επικρατεί σοβαρή πολιτική αστάθεια. Το δε Παρίσι έχει αλλάξει τέσσερις πρωθυπουργούς μέσα σε έναν χρόνο: Μπορν, Ατάλ, Μπαρνιέ, Μπαϊρού.
Το δε Βερολίνο πηγαίνει σε πρόωρες εκλογές μετά τη διάλυση του -μετέωρου- κυβερνητικού συνασπισμού του Όλαφ Σολτς, κάτι που είχε να συμβεί 25 χρόνια και ενώ το SPD δέχτηκε απανωτά «χαστούκια» στις εκλογές των κρατιδίων.
Έτσι, μια νέα «σταθερά» αναδεικνύεται το τελευταίο διάστημα στη γηραιά ήπειρο: η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι. Το Politico την επέλεξε ως την πιο ισχυρή προσωπικότητα για το νέο έτος και μάλλον δεν έχει άδικο. Πέραν του στιβαρού πολιτικού προφίλ που επιδεικνύει, ασκεί πλέον σοβαρή επιρροή στις Βρυξέλλες, από το μεταναστευτικό μέχρι τη στήριξη στο πρόσωπο της προέδρου της Κομισιόν. Συν τοις άλλοις, η Ουάσιγκτον φαίνεται να την υπολογίζει – και δεν εννοούμε τον Τραμπ, αλλά το δεξί του χέρι, Έλον Μασκ.
Η Γεωργία νέο πεδίο αντιπαράθεσης
Κάτι τελευταίο που θα μπορούσαμε να κρατήσουμε: η Γεωργία. Η Τιφλίδα φαίνεται να είναι το νέο πεδίο αντιπαράθεσης Δύσης – Ρωσίας. Με το αποτέλεσμα των εκλογών να μην αναγνωρίζεται, με την Ε.Ε. να μιλά ανοιχτά για νοθεία και να στέλνει απεσταλμένους, Δύση και Μόσχα «αγωνίζονται» για το ποια ασκεί τη μεγαλύτερη επιρροή. Αμελητέα δεν είναι ούτε η περίπτωση της Μολδαβίας (ευτυχώς για τις Βρυξέλλες εκεί επανεξελέγη η Σάντου), αλλά ούτε και της Ρουμανίας, όπου και ακυρώθηκαν οι εκλογές.
Με πολέμους δίπλα της, στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, την οικονομική πίεση από την Κίνα και τον απρόβλεπτο Τραμπ να έρχεται, η Ε.Ε. είναι έτοιμη για την ίσως -παρόλο που μπορεί να ακουστεί υπερβολικό- σοβαρότερη πρόκληση της ιστορίας της. Μπορεί όχι το 2025, αλλά ως το τέλος της δεκαετίας να φανεί πού ακριβώς βαδίζει η Ένωση.
