Στις κάλπες για να εκλέξουν πρόεδρο για τα επόμενα πέντε χρόνια, προσέρχονται σήμερα οι Κροάτες, σε μια ψηφοφορία την οποία αναμένεται να κερδίσει ο απερχόμενος πρόεδρος Ζόραν Μιλάνοβιτς, σφοδρός επικριτής της κυβέρνησης.
Οι κάλπες ανοίγουν στις 07:00 τοπική ώρα (08:00 ώρα Ελλάδας) και θα κλείσουν δώδεκα ώρες αργότερα. Τα exit poll θα δημοσιοποιηθούν με το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων και τα επίσημα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν το βράδυ.
Οι εκλογές πραγματοποιούνται στο φόντο σημαντικού πληθωρισμού, γενικευμένης διαφθοράς και έλλειψης εργατικού δυναμικού.
Σοσιαλδημοκράτης (SDP) πρώην πρωθυπουργός, ο Μιλάνοβιτς, που εξελέγη πρόεδρος το 2020, προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 37% των προθέσεων ψήφου στον πρώτο γύρο. Το ποσοστό αυτό δεν είναι ωστόσο αρκετό για να εκλεγεί από απόψε. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιοποιήθηκε προχθές, Παρασκευή, αναμένεται να αντιμετωπίσει στον δεύτερο γύρο, στις 12 Ιανουαρίου, τον Ντράγκαν Πρίμορατς (20% των προθέσεων ψήφου), που υποστηρίζεται από το κυβερνών συντηρητικό κόμμα (HDZ) του πρωθυπουργού Αντρέι Πλένκοβιτς.
Από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της το 1991, η Κροατία κυβερνάται κυρίως από την Κροατική Δημοκρατική Ένωση (HDZ). Ο πρόεδρος είναι επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων και εκπροσωπεί στη διεθνή σκηνή τη χώρα αυτή των 3,8 εκατομμυρίων κατοίκων, που είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Αν και με περιορισμένες εξουσίες, ο πρόεδρος θεωρείται εγγυητής της σταθερότητας και της ισορροπίας των εξουσιών.
Από τους πιο δημοφιλείς πολιτικούς στη χώρα
Πρώην ηγέτης του SDP, το οποίο υποστήριξε τη νέα υποψηφιότητά του, και πρωθυπουργός από το 2001 έως το 2015, ο Μιλάνοβιτς είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς πολιτικούς στη χώρα. Πέρασε από την υπόσχεση για μια «προοδευτική, σύγχρονη και ανοικτή» Κροατία, στην αρχή της τωρινής θητείας του, σε μια λαϊκιστική και συχνά προσβλητική ρητορική.
Η στάση του στο ουκρανικό ζήτημα
Ο Μιλάνοβιτς κατήγγειλε τη ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας, ασκώντας κριτική στη χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας από τη Δύση στο Κίεβο. Η πολιτική αυτή οδήγησε στον χαρακτηρισμό του ως «φιλορώσου» που «καταστρέφει την αξιοπιστία της Κροατίας στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε.».
Η Κροατία έχει χορηγήσει ωστόσο βοήθεια στην Ουκρανία, κυρίως στρατιωτική, ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ. Ο πρόεδρος λέει πως θέλει να αποτρέψει το ενδεχόμενο η Κροατία να «συρθεί στον πόλεμο» στην Ουκρανία. «Όσο είμαι πρόεδρος, κανένας Κροάτης στρατιώτης δεν θα πάει να κάνει τους πολέμους των άλλων», δήλωσε.
Κατηγορεί τον Πλένκοβιτς και το κόμμα του για διαφθορά, χαρακτηρίζοντας τον πρωθυπουργό «σοβαρή απειλή για τη δημοκρατία στην Κροατία». Από την πλευρά του, ο Πρίμορατς διεξάγει εκστρατεία παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως έναν πολιτικό «που ενώνει» και επικαλούμενος τις οικογενειακές αξίες και τον πατριωτισμό.
Οι εκλογές αυτές θα δείξουν «αν η Κροατία θα στραφεί προς την Ανατολή ή τη Δύση (…) προς τον διχασμό ή την ενότητα» είπε. Γιατρός, πρώην υπουργός Επιστήμης και Παιδείας (2003-2009), κατηγορεί τον Μιλάνοβιτς ότι «δυσφημεί την Κροατία».
