Το Δεκέμβριο του 2023, το βραβείο του Economist για την «χώρα της χρονιάς» απονεμήθηκε στην Ελλάδα. Στο βάθρο, ανέβασε την χώρα μας το γεγονός, ότι κατάφερε να «βγει από μία μακρά οικονομική κρίση, ενώ επανεξελέγη μια λογική κεντρώα κυβέρνηση».
Το βρετανικό περιοδικό, που έχει καθιερώσει τον «θεσμό», επιλέγει κάθε Δεκέμβρη τον νικητή, όχι ανάμεσα από τα πλουσιότερα, ευτυχισμένα, και «ενάρετα» κράτη. Το σκήπτρο παραδίνεται σε εκείνη την χώρα που βελτιώθηκε στο μέγιστο βαθμό τους προηγούμενους 12 μήνες.
Νικητές στο παρελθόν έχουν υπάρξει, η Κολομβία -επειδή τερμάτισε τον εμφύλιο πόλεμο- η Ουκρανία -επειδή αντιστάθηκε στην απρόκλητη εισβολή- και το Μαλάουι -επειδή εκδημοκρατίστηκε.
Ο φετινός κατάλογος περιείχε πέντε ονόματα.
‘Ητοι:
Πολωνία
Στην Πολωνία, η κυβέρνηση του φιλοευρωπαίου Ντόναλντ Τουσκ, που σχηματίστηκε μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2023, αφιερώθηκε στην επανόρθωση της ζημιάς που προκάλεσε η προηγούμενη διακυβέρνηση. Το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη, στα οκτώ χρόνια εξουσίας διέβρωσε τους δημοκρατικούς κανόνες, καταλαμβάνοντας τον έλεγχο των δικαστηρίων, των μέσων ενημέρωσης και των επιχειρήσεων, ακολουθώντας το μοντέλο του Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία.
Ο Τουσκ ξεκίνησε τον μακρύ δρόμο της αποκατάστασης των θεσμών, ενώ ανέδειξε την Πολωνία σε ακόμη ισχυρότερο πυλώνα της ευρωπαϊκής ασφάλειας, με τον πολυάριθμο στρατό της και τις αυξανόμενες αμυντικές δαπάνες.
Νότια Αφρική
Περίπου 10.000 χιλιόμετρα μακριά, οι Νοτιοαφρικανοί απαιτούσαν επίσης κάτι καλύτερο. Στις εκλογές του Μαΐου το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) έχασε για πρώτη φορά την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία, έχοντας κυβερνήσει συνεχόμενα από το τέλος του απαρτχάιντ, το 1994.
Οι ψηφοφόροι κουράστηκαν από την οικονομική κατάρρευση της χώρας, η οποία επιδεινώθηκε από την λεηλασία κρατικών πόρων.
Το ANC αναγκάστηκε να δημιουργήσει κυβέρνηση συνασπισμού, με τους πιο λογικούς αξιωματούχους του κόμματος να επιλέγουν ως συνεταίρο τη Δημοκρατική Συμμαχία, ένα φιλελεύθερο κόμμα με ιστορικό καλής διακυβέρνηση στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ο νέος συνασπισμός θα δυσκολευτεί να επιλύσει τα τεράστια προβλήματα, όπως η ανεργία και η εγκληματικότητα, αλλά προσφέρει μια ευκαιρία να ξεφύγει η χώρα προς τα εμπρός.
Αργεντινή
Οι οικονομικές πολιτικές της Αργεντινής ήταν τραγικές. Υψηλός πληθωρισμός, πολλαπλές συναλλαγματικές ισοτιμίες και κατά συρροή χρεοκοπίες. Το 2024 ο Χαβιέρ Μιλέι, ο «αναρχοκαπιταλιστής» νέος πρόεδρός της, εξαπέλυσε το πιο ριζοσπαστικό πείραμα ελεύθερης αγοράς στον κόσμο, περικόπτοντας δραστικά τις δημόσιες δαπάνες και απελευθερώνοντας τις συναλλαγές.
Η θεραπεία – σοκ φαίνεται να έχει αποτελέσματα: ο πληθωρισμός και το κόστος δανεισμού μειώθηκαν, ενώ η οικονομία άρχισε να αναπτύσσεται ξανά το τρίτο τρίμηνο.
Πάντως, η χώρα εξακολουθεί να έχει υπερτιμημένο νόμισμα ενώ η υποστήριξη των πολιτών είναι αμφίβολο αν θα διαρκέσει, για όσο χρόνο απαιτείται.
Η… εκπρόθεσμη Συρία
Η ένταξη της Συρίας στην λίστα με τις υποψήφιες χώρες της χρονιάς, ήρθε απρόσμενα. Η εκδίωξη του Μπασάρ αλ Άσαντ στις 8 Δεκεμβρίου έβαλε τέλος σε μισό αιώνα διεφθαρμένης δικτατορίας δυναστών. Μόνο τα τελευταία 13 χρόνια, ο εμφύλιος πόλεμος και η κρατική βία δολοφόνησαν ενδεχομένως 600.000 ανθρώπους. Το καθεστώς του Άσαντ χρησιμοποίησε χημικά όπλα και μαζικά βασανιστήρια κατά των αντιπάλων του, ενώ κατέφυγε σε βιομηχανικής κλίμακας εμπόριο ναρκωτικών, για να συγκεντρώσει μετρητά.
Η πτώση του έφερε ευφορία στους Σύρους και ταπείνωση στους αυταρχικούς υποστηρικτές του Άσαντ – τη Ρωσία, η οποία του προσέφερε αεροπορική ισχύ για να ρίχνει βόμβες, και το Ιράν, το οποίο υπολόγιζε τη Συρία (μαζί με τη Χαμάς και τη Χιζμπολάχ) ως μέρος του «άξονα της αντίστασης».
Και νικητής είναι…
..το Μπαγκλαντές, το οποίο επίσης ανέτρεψε έναν απολυταρχικό ηγέτη. Τον Αύγουστο οι διαδηλώσεις στους δρόμους, υπό την καθοδήγηση των φοιτητών εκδίωξαν τη Σεΐχ Χασίνα, η οποία κυβερνούσε τη χώρα των 175 εκατομμυρίων κατοίκων επί 15 χρόνια.
Κόρη ήρωα της ανεξαρτησίας, κάποτε ηγείτο μιας ταχείας οικονομικής ανάπτυξης.
Κατέληξε δυνάστρια, νοθεύοντας τις εκλογές, φυλακίζοντας αντιπάλους και διατάζοντας τις δυνάμεις ασφαλείας να εκτελούν διαδηλωτές. Τεράστια χρηματικά ποσά εκλάπησαν επί των ημερών της.
Το Μπαγκλαντές έχει ιστορικό εκδικητικής βίας όταν η εξουσία αλλάζει χέρια. Το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, το BNP, είναι διεφθαρμένο. Ο ισλαμικός εξτρεμισμός αποτελεί απειλή.
Ωστόσο, η μετάβαση είναι μέχρι στιγμής ενθαρρυντική. Μια προσωρινή τεχνοκρατική κυβέρνηση, με επικεφαλής τον Μοχάμεντ Γιούνους, βραβευμένο με Νόμπελ Ειρήνης, υποστηρίζεται από τους φοιτητές, τον στρατό, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών. Έχει αποκαταστήσει την τάξη και έχει σταθεροποιήσει την οικονομία.
Το 2025 θα πρέπει να αποκαταστήσει τους δεσμούς με την Ινδία και να αποφασίσει πότε θα διεξάγει εκλογές, εξασφαλίζοντας πρώτα ότι τα δικαστήρια θα παραμείνουν ανεξάρτητα, και ότι η αντιπολίτευση θα έχει χρόνο να οργανωθεί. Τίποτα από αυτά δεν θα είναι εύκολο. Αλλά, για την ανατροπή ενός δεσπότη και τα βήματα προς μια πιο φιλελεύθερη κυβέρνηση, το Μπαγκλαντές είναι η χώρα της χρονιάς.
naftemporiki.gr
