Οι γυναίκες που βιάζονται, σε πολλές χώρες – ίσως στις περισσότερες- βιάζονται και κακοποιούνται ξανά από το νομικό σύστημα. Κι όμως, κατά τη διάρκεια της αναμέτρησης με τα εγκλήματα του συζύγου της και άλλων 50 ανδρών σε βάρος της, η Ζιζέλ Πελικό πήρε το νήμα της ιστορίας στα χέρια της και έγραψε ξανά τη δική της ιστορία. Και κάπως έτσι έγινε σύμβολο όχι μόνο στην Γαλλία, αλλά και σε όλο τον κόσμο.
Αφότου ανακάλυψε ότι ο σύζυγός της την νάρκωνε και καλούσε αγνώστους στο σπίτι τους για να την βιάσουν, η Ζιζέλ εγκατέλειψε το σπίτι της, τον γάμο της και την ιστορία που είχε πει στον εαυτό της για τη ζωή της και πέρασε ένα διάστημα στην απομόνωση.
Δύο κομβικές αποφάσεις
Όταν βγήκε, πήρε δύο πολύ σημαντικές αποφάσεις, που την ανέδειξαν σε γυναίκα σύμβολο για το φεμινιστικό κίνημα παγκοσμίως. Η καταδίκη των βιαστών της και του συζύγου της που τους ενορχήστρωνε αποτελεί ένα είδος δικαίωσης, αλλά όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν λάβει χώρα στο πλαίσιο της ίδιας παλιάς ιστορίας: της ντροπής, της κατηγορίας και του εκφοβισμού μιας γυναίκας στο δικαστήριο. Η Ζιζέλ αποφάσισε να σπάσει αυτό το πλαίσιο και να γράψει τη δική της ιστορία.
Η μία απόφαση ήταν πρακτική. Αποφάσισε να παραιτηθεί του δικαιώματός της στην ανωνυμία και να διεξαχθεί η δίκη δημόσια. Ο δικηγόρος της, Stéphane Babonneau, δήλωσε ότι αν είχε κρατήσει το θέμα ιδιωτικό, «θα βρισκόταν πίσω από τις πόρτες με κανέναν άλλον εκτός από αυτήν, εμάς, ίσως κάποιους συγγενείς και 51 κατηγορούμενους και 40 δικηγόρους υπεράσπισης. Και δεν ήθελε να είναι φυλακισμένη σε μια δικαστική αίθουσα μαζί τους για τέσσερις μήνες, εκείνη στη μία πλευρά και άλλοι 90 άνθρωποι στα απέναντι έδρανα».
Επρόκειτο για μια τολμηρή απόφαση, που έφερε στο πλάι της εκατομμύρια ανθρώπους που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των γυναικών, προσφέροντάς της λουλούδια, ζητωκραυγάζοντας, αλλά και στηρίζοντάς την καθώς μπαινόβγαινε στο δικαστήριο μέρα με τη μέρα. Πλήθος γυναικών διαδήλωναν στο όνομά της, απαιτώντας από την Γαλλία να ξεπεράσει τον ανεξέλεγκτο μισογυνισμό της.
Η πρώτη απόφαση της Ζιζέλ Πελικό έφερε στο προσκήνιο και την δεύτερη, ακόμη πιο σημαντική απόφαση: να «πετάξει» την ντροπή. Οι επιζήσασες βιασμού συχνά αισθάνονται ντροπή ιδιωτικά και δημόσια, σε κάθε στάδιο μετά τη σεξουαλική επίθεση – ντροπή που προκαλείται από τον βιαστή, τον δικηγόρο του, την αστυνομία, το δικαστικό σύστημα, τα μέσα ενημέρωσης. Κατηγορούνται για ό,τι συνέβη και τους λένε ότι φταίνε οι ίδιες- κατηγορούνται για τις προηγούμενες σεξουαλικές τους δραστηριότητες, για την επιλογή των ρούχων τους, για την απόφασή τους να βγουν στον κόσμο, να αλληλεπιδράσουν -αν το έκαναν- με τον βιαστή, να μην αντισταθούν ακόμη και αν απειλούνταν με θάνατο. Συνήθως δυσφημίζονται αν το τραύμα του γεγονότος θολώνει τη μνήμη τους. Τους λένε ότι δεν είναι πιστευτές, ότι είναι εκδικητικές ή αναξιόπιστες ή ανέντιμες. Συχνά η ντροπή που είναι τόσο διαδεδομένη σε αυτή την κοινωνία εσωτερικεύεται εξ αρχής, επαναλαμβάνοντας αυτό που κάνει ο ίδιος ο βιασμός: αποδυναμώνει, αποσιωπά, τραυματίζει.
«Δεν θα ντρεπόμαστε εμείς, αλλά οι βιαστές»
Και με αυτές τις αποφάσεις της, η Ζιζέλ κινητοποίησε τις γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Δεν θέλησε να κρυφτεί. Δήλωσε: «Θέλω αυτές οι γυναίκες να πουν: «Η κυρία Pelicot τα κατάφερε, μπορούμε κι εμείς να τα καταφέρουμε». Όταν σε βιάζουν υπάρχει ντροπή, και δεν είναι για εμάς να ντρεπόμαστε, είναι για εκείνους». Για τους βιαστές, εννοούσε, όχι για τις βιασθείσες.
Η ηρωική τόλμη της Ζιζέλ Πελικό να αντιμετωπίσει τα φρικτά πράγματα που της συνέβησαν – να απορρίψει την ντροπή, να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της – είναι αξιοθαύμαστη.
Από τα αξιοσημείωτα σημεία την δίκης είναι ότι πολλοί από τους βιαστές δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως τέτοιους, πιστεύοντας ότι ο σύζυγός της είχε το δικαίωμα να τους δώσει την άδεια να την βιάσουν ενώ ήταν αναίσθητη. Η λογική αυτή πηγάζει από ένα και μόνο σύστημα: την πατριαρχία. Γιατί οι βιαστές της Ζιζέλ την είδαν ως «κτήμα» του συζύγου της. Γιατί είναι η κουλτούρα του βιασμού που τους οδήγησε να επιθυμούν να συνευρεθούν με μια γυναίκα ενώ αυτή ήταν ναρκωμένη.
Όμως, η διεκδίκηση της έμφυλης ισότητας δεν είναι μόνο γυναικείο ζήτημα. Πρόκειται για ένα ζήτημα που αφορά -και οφείλει να αφορά – όλη την κοινωνία. Δεν είναι «δικαιωματισμός», αλλά η καθημερινότητα που βιώνουν χιλιάδες γυναίκες και θηλυκότητες σε όλο τον κόσμο.
