Σε λιγότερο από μια δεκαετία, η ηγέτιδα του δεξιού κόμματος Αδελφοί της Ιταλίας έχει περάσει από το να την απορρίπτουν ως υπερεθνικίστρια στο να εκλεγεί πρωθυπουργός της Ιταλίας και να καθιερωθεί ως μια προσωπικότητα με την οποία οι Βρυξέλλες, και τώρα η Ουάσινγκτον, μπορούν να συνεργαστούν.
Ακόμα και καθώς έχει στραφεί προς το κέντρο, η Τζόρτζια Μελόνι -η οποία ξεκίνησε την πολιτική της καριέρα ως ακτιβίστρια στην πτέρυγα νεολαίας του νεοφασιστικού Ιταλικού Κοινωνικού Κινήματος και εξήρε τον δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι ως «έναν καλό πολιτικό που έκανε ό,τι έκανε για το καλό της Ιταλίας»- βρίσκεται στην πρώτη γραμμή ενός κύματος που τραβά την ευρωπαϊκή πολιτική προς την άκρα δεξιά.
Σε διάστημα μικρότερο της δεκαετίας, η πολιτικός έχει κατορθώσει να απεκδυθεί το «στίγμα» της γραφικής υπερεθνικίστριας και να επιβληθεί στην ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική σκηνή, αναφέρει σε δημοσίευμά του το Politico, «χρίζοντάς» την το πιο ισχυρό πρόσωπο στην Ευρώπη για το έτος που έρχεται.
«Ποιον καλείτε στο τηλέφωνο, αν θέλετε να μιλήσετε με την Ευρώπη; Αν είστε ο Έλον Μασκ, ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη και βασικός σύμβουλος του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο αριθμός που θα καλέσετε ανήκει στη Τζόρτζια Μελόνι», αναφέρεται στο δημοσίευμα.
Η Μελόνι έγινε πρωτοσέλιδο σε όλο τον κόσμο όταν έγινε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας, αλλά λίγοι προέβλεψαν ότι θα άντεχε πολύ στο αξίωμα. Οι ειδήμονες ανέμεναν ότι οι εσωτερικές διαμάχες θα διέσπαζαν αναπόφευκτα τον κυβερνητικό συνασπισμό των δεξιών κομμάτων της, και δεν υπήρχε μεγάλη όρεξη για αυτήν στις Βρυξέλλες.
Kορυφαία στελέχη της ΕΕ δεν ενθουσιάστηκαν με την άφιξη μιας πολιτικού που είχε κάνει προεκλογική εκστρατεία με θέμα «Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια» και σχημάτισε κυβέρνηση με κόμματα που πρόσκεινται στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Αλλά τα τελευταία δύο χρόνια η Μελόνι εδραίωσε την κυβέρνησή της ως μία από τις πιο σταθερές που υπήρξαν στη μεταπολεμική Ιταλία. Αν και η χώρα βαρύνεται με ένα εθνικό χρέος που αντιστοιχεί στο 137% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της, οι οικονομικές προβλέψεις δεν είναι τόσο δυσοίωνες ώστε να τρομάξουν τους ξένους επενδυτές που προσελκύονται από το ασυνήθιστα ήρεμο πολιτικό περιβάλλον.
Η προσεκτικά καλλιεργημένη, χωρίς περιστροφές εμφάνιση της Μελόνι συμβάλλει στην εικόνα σταθερότητας. Αφού ο πρόεδρος της περιφέρειας Καμπανία, Βιτσέντζο ντε Λούκα, αναφέρθηκε στον πρωθυπουργό ως «stronza» («σκύλα») σε μια προεκλογική συγκέντρωση, η πρωθυπουργός εμφανίστηκε σε μια εκδήλωση στην περιφέρειά του και χαιρέτησε τον πολιτικό της αντιπολίτευσης δηλώνοντας: «Πρόεδρε, εγώ είμαι αυτή η σκύλα, η Μελόνι. Τι κάνετε;».
Η αδυναμία των συστημικών κομμάτων να αντιμετωπίσουν το διογκούμενο υπερεθνικιστικό κύμα και η προθυμία των Ευρωπαίων να συνεργαστούν μαζί της, έχουν καταστήσει τη 47χρονη Μελόνι μια ισχυρή πολιτική προσωπικότητα, η οποία ελλείψει ικανών κεντρώων και μετριοπαθών φωνών, έχει τη δυναμική να ασκήσει τεράστια επιρροή στη Γηραιά Ήπειρο. Επιπλέον, στο εσωτερικό, κανείς εντός του κυβερνητικού συνασπισμού δεν φαίνεται αρκετά τολμηρός να την αμφισβητήσει, ενώ η κατακερματισμένη αντιπολίτευση παραδέχεται ανοιχτά πως δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει.
«Δημοκρατική οπισθοδρόμηση»
«Η σταθερότητα της ιταλικής κυβέρνησης ήταν τόσο αιφνιδιαστική για τους ξένους παρατηρητές, ώστε πολλοί δεν πρόσεξαν τη δημοκρατική οπισθοδρόμηση, ιδίως όσον αφορά την ελευθερία του λόγου, που σημειώθηκε από τη στιγμή ανάληψης των καθηκόντων της» σχολιάζει το Politico.
Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, η Ιταλίδα πρωθυπουργός χρησιμοποιεί τακτικά τα δικαστήρια για να φιμώσει τους επικριτές της, μοιράζοντας μηνύσεις αδιακρίτως, από τον frontman των Placebo που την είχε χαρακτηρίσει «φασίστρια» σε συναυλία του 2023 και έναν άσημο δάσκαλο που την αποκάλεσε «νεοναζί» κατά τη διάρκεια μαθήματος, έως δημοσιογράφους και εφημερίδες που απεργούσαν για λογοκρισία από την κυβέρνηση. Επιπλέον, η Μελόνι έχει στραφεί και κατά Ιταλών δικαστών που έκριναν παράνομες κάποιες από τις κυβερνητικές πολιτικές.
Η Μελόνι έχει επίσης κατηγορηθεί ότι χρησιμοποιεί την εξουσία της για να στοχοποιήσει μειονότητες, όπως η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, την οποία χλευάζει ως «λόμπι» που προσπαθεί υποχθόνια να επιβάλει τη «ιδεολογία του φύλου» στη χώρα της.
Τα στραβά μάτια της Ευρώπης
Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, αντί να καταγγείλουν τη διάβρωση των κοινωνικών ελευθεριών που συντελείται στην Ιταλία της Μελόνι, την υποβάθμισαν ως αυστηρά εσωτερικό ζήτημα. «Η προθυμία τους να κάνουν τα στραβά μάτια έχει μια απλή εξήγηση: Ενώ η δεξιά πολιτικός εδραίωνε την κυριαρχία της στο εσωτερικό της χώρας της, εργαζόταν επίσης σκληρά για να πείσει τα κορυφαία στελέχη του μπλοκ ότι είναι ένας αξιόπιστος εταίρος που θα υποστηρίξει την ατζέντα ενδιαφερόντων τους», λέει το Politico.
Κατά τη διάρκεια της θητείας της, η Μελόνι έχει καταφέρει μία «αριστοτεχνική ιδεολογική σχοινοβασία». Ακόμα και όταν υπηρετεί ως πρόεδρος του ευρωσκεπτικιστικού Κόμματος των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) η πρωθυπουργός της Ιταλίας έχει περιορίσει στο ελάχιστο τη δική της αντιευρωπαϊκή ρητορική, αποφεύγοντας τις συγκρούσεις με τις Βρυξέλλες.
Ο Πούτιν και η Ουκρανία
Το 2018 η Μελόνι πανηγύριζε για τη θριαμβευτική επανεκλογή του Πούτιν ως αντανάκλαση της «σαφούς βούλησης του ρωσικού λαού», από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά της, υποστηρίζει σθεναρά την Ουκρανία.
Το προφίλ της ως Ευρωπαίου «team player» και η επιρροή της στο μπλοκ αναδείχτηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν κατάφερε να πείσει τον Ούγγρο ομόλογό της, Βίκτορ Όρμπαν, να εγκρίνει ένα κρίσιμο πακέτο βοήθειας ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία, αποσπώντας τα εύσημα από κορυφαίους αξιωματούχους.
Επιπλέον, η άνοδος της Μελόνι συνέπεσε με την ανάγκη αντιμετώπισης άλλης μιας κρίσης στην Ευρώπη, της μεταναστευτικής.
Σε συνεργασία με την με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η Μελόνι επέβλεψε τη σύναψη συμφωνιών-ορόσημο με την Τυνησία, τη Μαυριτανία και την Αίγυπτο, οι οποίες διοχετεύουν δισεκατομμύρια ευρώ σε αυταρχικά καθεστώτα ώστε κρατούν με κάθε τρόπο τους μετανάστες μακριά από την Ευρώπη, εμποδίζοντας τα σκάφη να φτάνουν στις ακτές, φυλακίζοντάς του ή εξορίζοντας τους στην έρημο.
Προ μηνών, ξεκίνησε το αμφιλεγόμενο σχέδιο για την κράτηση αιτούντων άσυλο σε ιταλικά κέντρα μετανάστευσης στην Αλβανία – σχέδιο που τα ιταλικά δικαστήρια έκριναν σε πολλές περιπτώσεις παράνομο, αιτούμενα την επιστροφή των μεταναστών από την Αλβανία και τελικά καθιστώντας έωλο το όλο πρότζεκτ. Μήπως τελικά η ΕΕ υιοθετήσει ένα τέτοιου τύπου σχέδιο;
Οι σχέσεις με τον Τραμπ
Ωστόσο, ενώ η πρωθυπουργός της Ιταλίας μπορεί να βρίσκεται ελάχιστα στο ραντάρ του Τραμπ, διατηρεί έναν μεγάλο θαυμαστή στη νέα αμερικανική κυβέρνηση: τον Έλον Μασκ.
Ο ιδιοκτήτης του X, τον Σεπτέμβριο, της απένειμε το βραβείο Global Citizen Award, περιγράφοντας την Ιταλίδα πρωθυπουργό ως «κάποια που είναι ακόμη πιο όμορφη εσωτερικά από ό,τι εξωτερικά» και προσθέτοντας ότι είναι «αυθεντική, ειλικρινής και στοχαστική».
Το τι σχέση και τι επιρροή θα έχει στον Τραμπ ακόμη δεν έχει φανεί, αλλά το εκτόπισμα της Μελόνι στην Ευρώπη ενισχύεται από την αντίληψη ότι είναι μέρος ενός παγκόσμιου πολιτικού φαινομένου εθνικιστών λαϊκιστών που κερδίζουν διαρκώς έδαφος παγκοσμίως.
«Προς το παρόν, η Μελόνι χρησιμοποιεί την επιρροή της κυρίως στην Ιταλία. Το ερώτημα που εγείρεται τώρα είναι αν θα αρχίσει να κάνει επίδειξη δύναμης διεθνώς και αν -με τα νέα πολιτικά δεδομένα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού- θα συνεχίζει στο ίδιο μήκος κύματος με θεσμούς όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ ή θα επιστρέψει στις δεξιές καταβολές της, αμφισβητώντας το status quo» καταλήγει το Politico.
Μπορείτε να διαβάσετε το δημοσίευμα εδώ,
και την κατάταξη του Politico για την «τάξη του 2025» εδώ.
