Oι Σύροι αντάρτες που ανέτρεψαν τον Μπασάρ αλ Άσαντ και κατέλαβαν την Δαμασκό προέρχονται και περιλαμβάνουν μαχητές από διάφορες τζιχαντιστικές φατρίες.
Η πιο ισχυρή ομάδα στη Συρία που πρωτοστάτησε στην προέλαση των ανταρτών είναι η ισλαμιστική Hayat Tahrir al-Sham.
Εν συντομία HTS.
Ξεκίνησε ως η… επίσημη «θυγατρική» της Αλ Κάιντα στη Συρία με το όνομα Μέτωπο Νούσρα, οργανώνοντας επιθέσεις στη Δαμασκό από τις αρχές της εξέγερσης κατά του Άσαντ.
Ο ηγέτης της Αχμέντ Αλ Σάρα, με το… επί πολέμω όνομα Αμπού Μοχάμεντ Τζουλάνι αποφάσισε να ξεκόψει πρώτα από το Ισλαμικό Κράτος και στη συνέχεια (το 2016) από την παγκόσμια οργάνωση Αλ Κάιντα.
Η οργάνωση πέρασε από πολλές αλλαγές ονόματος και τελικά μετονομάστηκε σε HTS, καθώς έγινε η ισχυρότερη ομάδα στον κύριο θύλακα των ανταρτών γύρω από την επαρχία Ιντλίμπ στα βορειοδυτικά.
Το HTS και ο αρχηγός του έχουν χαρακτηριστεί τρομοκράτες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Τουρκία και άλλους, αλλά συνέχισαν να πολεμούν στο πλευρό των βασικών ανταρτικών ομάδων και έστησαν μια διοίκηση στο Ιντλίμπ που την αποκαλούσαν Κυβέρνηση της Σωτηρίας.
Ο Σάρα ή Τζουλάνι παρουσίασε μια πιο μετριοπαθή εικόνα κατά τη διάρκεια της επέλασης αστραπής που έριξε τον Άσαντ, αλλά ορισμένοι Σύροι πιθανότατα παραμένουν φοβισμένοι για τις τελικές προθέσεις του.
Από τη διάλυση στην επέλαση
Η εξέγερση της Συρίας ήταν σχεδόν διαλυμένη, με ένα συγκεχυμένο μωσαϊκό τοπικών ομάδων που ασπάζονται μια σειρά από ισλαμιστικές και εθνικιστικές ιδεολογίες.
Με την πάροδο των ετών, ορισμένες από αυτές διασπάστηκαν περαιτέρω ή συγχωνεύτηκαν με άλλες ομάδες.
Συνασπισμοί, όπως ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός και το Ισλαμικό Μέτωπο, είχαν κατά καιρούς επιρροή σε διαφορετικές περιόδους της σύγκρουσης.
Η ισχύς διαμορφωνόταν από το αν βρίσκονταν σε περιοχές που είχαν καταληφθεί από τον Άσαντ ή παρέμεναν εκτός ελέγχου του.
Στο βορειοδυτικό Ιντλίμπ, το οποίο μέχρι την προέλαση της περασμένης εβδομάδας αποτελούσε το κύριο προπύργιο των ανταρτών στη Συρία, μια σειρά από ομάδες πολεμούσαν στο πλευρό του HTS σε μια ενοποιημένη στρατιωτική διοίκηση επιχειρήσεων.
Στον νότο της χώρας παρεπιδημούσαν άλλες ομάδες. Ωστόσο μία σειρά από νίκες του Άσαντ το 2018 τις ανάγκασε να αποδεχτούν μεν την κυριαρχία του, αλλά χωρίς να παραδώσουν τα όπλα τους ή να τεθούν τον πλήρη έλεγχο της Δαμασκού. Την περασμένη εβδομάδα ξεσηκώθηκαν ξανά, καταλαμβάνοντας τη νοτιοδυτική Συρία.
Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA)
Η Τουρκία έστειλε στρατεύματα στη Συρία από το 2016 για να απωθήσει τις κουρδικές ομάδες και το Ισλαμικό Κράτος μακριά από τα σύνορά της.
Βαθμηδόν η Αγκυρα κατάφερε να συμπήξει μερικές ομάδες μέσα στον Συριακό Εθνικό Στρατό, (να μη συγχέεται με τις κρατικές δυνάμεις του Ασαντ), Ο SNA με την υποστήριξη του τουρκικού στρατού, έλεγχε ένα τμήμα εδάφους κατά μήκος των Συροτουρκικών συνόρων.
Καθώς το HTS και οι συμμαχικές ομάδες από τα βορειοδυτικά επέλαυναν προς τον Άσαντ, το SNA προσχώρησε μαζί τους, πολεμώντας τις κυβερνητικές δυνάμεις αλλά και τις δυνάμεις υπό την ηγεσία των Κούρδων στα βορειοανατολικά.
Συριακές δημοκρατικές Δυνάμεις
Οι Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) υπό την ηγεσία των Κούρδων ανέλαβαν τον έλεγχο μεγάλων περιοχών της βορειοανατολικής Συρίας το 2012, καθώς οι κυβερνητικές δυνάμεις αποσύρονταν για να πολεμήσουν τους αντάρτες στα δυτικά.
Η Τουρκία θεωρεί το YPG ένα και το αυτό με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο βρίσκεται σε εξέγερση επί δεκαετίες στην Τουρκία και το οποίο οι ΗΠΑ θεωρούν τρομοκρατική ομάδα.
Καθώς το ISIS άρχισε να έχει τον έλεγχο στη Συρία το 2014, το YPG ενώθηκε με άλλες ομάδες για να τους απωθήσει, με την υποστήριξη των ΗΠΑ
Σχηματίστηκε έτσι η συμμαχία των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) με κουρδικές και αραβικές πολιτοφυλακές, με την υποστήριξη των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.
Το SDF ελέγχει τώρα το μεγαλύτερο μέρος μιας συνοικίας της Συρίας που βρίσκεται ανατολικά του Ευφράτη, συμπεριλαμβανομένης της πρώην πρωτεύουσας του Ισλαμικού Κράτους της Ράκα. Εκεί βρίσκονται και ορισμένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου της χώρας.