Δεν ήταν τυχαίο ότι η συριακή ομάδα Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ξεκίνησε την προέλασή της για την πόλη του Χαλεπιού την ίδια ημέρα που το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός για τον τερματισμό των μαχών στον Λίβανο.
Το φαινόμενο ντόμινο που τέθηκε σε κίνηση από τη Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 εξακολουθεί να διαπερνά τη Μέση Ανατολή, με αποτέλεσμα αυτό το Σαββατοκύριακο να οδηγήσει στη θεαματική πτώση του προέδρου της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ.
Σε ανάλυσή του ο Guardian επισημαίνει ότι το τι θα επακολουθήσει στη Συρία, η οποία εξακολουθεί να έχει να αντιμετωπίσει βαθιά εσωτερικά και θρησκευτικά προβλήματα, είναι αβέβαιο. Στο Ιράν όμως, η εικόνα είναι πιο ξεκάθαρη. Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ δεν μπορεί πλέον να αρνηθεί ότι ο πολιτικός και στρατιωτικός «άξονας αντίστασης» της Τεχεράνης έχει καταρρεύσει.
Λάθος υπολογισμοί της Χεζμπολάχ;
Η Χεζμπολάχ, το σιιτικό λιβανέζικο κίνημα που υποστηρίζεται από καιρό από το Ιράν στον κοινό τους αγώνα κατά του Ισραήλ, υπολόγισε λάθος όταν ήρθε να βοηθήσει τη Χαμάς στον πόλεμο στη Γάζα ανοίγοντας μέτωπο στην οριοθετημένη από τον ΟΗΕ μπλε γραμμή που χωρίζει τους Λιβανέζους από τους Ισραηλινούς γείτονές τους.
Μετά από σχεδόν έναν χρόνο διασυνοριακών επιθέσεων «μία σου και μία μου», που που εκτόπισαν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους από τα σπίτια τους, το Ισραήλ ενίσχυσε την εκστρατεία του τον Σεπτέμβριο. Κατάφερε να εξαλείψει μεγάλο μέρος της διοικητικής δομής της Χεζμπολάχ με αεροπορικές επιδρομές, συμπεριλαμβανομένου του επί μακρόν γενικού γραμματέα της, Χασάν Νασράλα, και να απομακρύνει τους μαχητές της ομάδας από τη ζώνη οριοθέτησης σε μια επίγεια επίθεση.
Δύο μήνες αργότερα, η Τεχεράνη είπε στη Χεζμπολάχ ότι δεν μπορούσε να αντέξει άλλες απώλειες και η ομάδα προσήλθε «κουτσαίνοντας» στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, συμφωνώντας σε κατάπαυση του πυρός με όρους ευνοϊκούς για το Ισραήλ. Το Ιράν χρειάζεται εδώ και καιρό τη Χεζμπολάχ και στη γειτονική Συρία, όπου η λιβανέζικη ομάδα, μαζί με τις ρωσικές δυνάμεις, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση του καθεστώτος Άσαντ, όταν αυτό βρισκόταν στα πρόθυρα της πτώσης από διάφορες δυνάμεις ανταρτών το 2015. Αλλά ξεζουμισμένοι από τους πολέμους με το Ισραήλ και την Ουκρανία, καμία από τις δύο πλευρές δεν ήταν πρόθυμη ή ικανή να έρθει σε βοήθεια της Δαμασκού αυτή τη φορά.
«Στιγμή ευκαιρίας»
Η ισλαμιστική HTS, μαζί με μια ομπρέλα από πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από την Τουρκία και είναι γνωστές ως Συριακός Εθνικός Στρατός, διαισθάνθηκαν μια στιγμή ευκαιρίας, ποντάροντας στο γεγονός ότι οι σύμμαχοι του Άσαντ ήταν αποδυναμωμένοι και ανοργάνωτοι. Προχώρησαν στο Χαλέπι, σύμφωνα με πληροφορίες, για να εμποδίσουν μια προγραμματισμένη επίθεση του καθεστώτος στα προπύργιά τους στη βορειοδυτική Συρία, και διαπίστωσαν ότι ο διεφθαρμένος και αποθαρρυμένος στρατός της Δαμασκού αιφνιδιάστηκε και προσέφερε ελάχιστη αντίσταση.
Υπάρχουν σημαντικές γεωπολιτικές επιπτώσεις για την περιοχή και τον υπόλοιπο κόσμο. Τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στις φυλακές του καθεστώτος, τα οποία τώρα αποκαλύπτονται στο φως της ημέρας, θα απαιτήσουν ισχυρές και διεθνώς συντονισμένες προσπάθειες για να προσαχθούν ο Άσαντ και οι λακέδες του στη δικαιοσύνη.
Η πτώση του Άσαντ ουσιαστικά διακόπτει τη διαδρομή όπλων, υλικών και προσωπικού από την Τεχεράνη προς τη Χεζμπολάχ, ιδίως εάν οι συριακές κουρδικές δυνάμεις, οι οποίες έχουν επεκτείνει τον έλεγχό τους στα ερημικά σύνορα μεταξύ Συρίας και Ιράκ, παραμείνουν στη θέση τους με την υποστήριξη των ΗΠΑ. Η Χεζμπολάχ, ήδη απομονωμένη, θα αποδυναμωθεί περαιτέρω, καθιστώντας την πιο ευάλωτη σε ισραηλινή επίθεση ή διείσδυση.
Το Ιράν θα αναγκαστεί να διπλασιάσει το δίκτυο των πληρεξουσίων του στο Ιράκ και τους δεσμούς του με την πολιτοφυλακή των Χούτι στην Υεμένη, αλλά το κρίσιμο είναι ότι δεν έχει πλέον άμεση παρουσία ή επιρροή στα σύνορα του Ισραήλ. Μπορεί αντ’ αυτού να επικεντρωθεί στο πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλά η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ -ο οποίος ενορχήστρωσε μια πολιτική «μέγιστης πίεσης» προς την Τεχεράνη κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του- σημαίνει ότι ο Χαμενεΐ θα πρέπει να προχωρήσει με προσοχή.
Πηγή: Guardian
