Εκεί που όλα τα βλέμματα ήταν στραμμένα στην Ουκρανία, εν μέσω νέων πυρηνικών απειλών, και στον Λίβανο, εν μέσω μίας εύθραυστης εκεχειρίας, ένα νέο πολεμικό μέτωπο – που επί χρόνια ήταν σε ύφεση – ξύπνησε και πάλι. Τι συμβαίνει στη Συρία;
Θα επιχειρήσουμε να δώσουμε απαντήσεις στα κυριότερα ερωτήματα για το τι έχει συμβεί σε ένα κείμενο, η ανάγνωση του οποίου δεν απαιτεί πάνω από 5 λεπτά.
Ένας νέος συνασπισμός ανταρτών εξαπέλυσε αιφνιδιαστική επίθεση, καταλαμβάνοντας τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το Χαλέπι. Είναι η πρώτη φορά που οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης έχουν καταλάβει εδάφη στο Χαλέπι από το 2016, αναζωπυρώνοντας έναν εμφύλιο πόλεμο που δεν έληξε ποτέ επίσημα.
Τι συνέβη στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας;
Στο αποκορύφωμα της Αραβικής Άνοιξης το 2011, διαδηλωτές υπέρ της δημοκρατίας βγήκαν στους δρόμους στη Συρία ζητώντας την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ. Οι διαδηλωτές αντιμετωπίστηκαν με θανατηφόρα βία. Καθώς οι δυνάμεις του Άσαντ συνέτριψαν το κίνημα αυτό, άρχισε να σχηματίζεται ένοπλη αντιπολίτευση αποτελούμενη από μικρές πολιτοφυλακές και ορισμένους αποστάτες από τον συριακό στρατό.
Οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης – αποκεντρωμένες, αποτελούμενες από διαφορετικές ιδεολογίες, αλλά με κοινό στόχο την ανατροπή του Άσαντ – υποστηρίχθηκαν με διάφορους τρόπους από ξένες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της γειτονικής Τουρκίας, των περιφερειακών κολοσσών της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, καθώς και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Καθώς οι αντικυβερνητικές δυνάμεις αυξάνονταν, οι σύμμαχοι της Συρίας, Ιράν και Ρωσία ενίσχυσαν την υποστήριξή τους. Στο έδαφος, οι Ιρανοί Φρουροί της Επανάστασης καθώς και η λιβανέζικη Χεζμπολάχ βοήθησαν στην καταπολέμηση των ένοπλων ανταρτικών ομάδων. Στους αιθέρες η συριακή Πολεμική Αεροπορία ενισχύθηκε από ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη.
Εξτρεμιστές ισλαμιστές, συμπεριλαμβανομένης της Αλ Κάιντα, θέλησαν επίσης να κερδίσουν έδαφος στη Συρία. Έως το 2014 οι εξτρεμιστές κυριάρχησαν και το ISIS άρχισε να σαρώνει όλη τη χώρα. Φοβούμενος ότι η Συρία θα γίνει μόνιμη εστία τρόμου, ένας διεθνής συνασπισμός με επικεφαλής τις ΗΠΑ παρενέβη με επίκεντρο την εξάλειψη της ομάδας αλλά χωρίς να αντιμετωπίσει το συριακό καθεστώς. Οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) – ένας εταίρος των ΗΠΑ που αποτελείται από Κούρδους μαχητές – πολέμησαν κατά του ISIS, τερματίζοντας ουσιαστικά την εδαφική ύπαρξη της τζιχαντιστικής, τρομοκρατικής ομάδας.
Το 2020, η Ρωσία και η Τουρκία συμφώνησαν σε εκεχειρία στην τελευταία επαρχία που ελέγχεται από την αντιπολίτευση, την Ιντλίμπ. Δημιουργήθηκε έτσι ένας διάδρομος ασφαλείας με κοινές περιπολίες.
Δεν υπήρξαν σημαντικές αναζωπυρώσεις έκτοτε αλλά η κυβέρνηση της Συρίας δεν ανέκτησε ποτέ όλη την επικράτειά της. Και όπως δείχνουν τα γεγονότα στο Χαλέπι, η ένοπλη αντίσταση δεν πέθανε ποτέ.
Γιατί αναζωπυρώθηκε τώρα η σύγκρουση;
Η επίθεση ξεκίνησε την Τετάρτη, αφότου οι αντάρτες σχημάτισαν έναν νέο συνασπισμό που ονομάζεται «Διοίκηση Στρατιωτικών Επιχειρήσεων». Άρχισαν την επίθεση από χωριά έξω από το Χαλέπι συναντώντας μικρή αντίσταση.
Οι μαχητές λένε ότι επιδιώκουν να απελευθερώσουν τα κατεχόμενα εδάφη και απαντούν στις εντεινόμενες επιθέσεις από τις κυβερνητικές δυνάμεις και τις φιλοϊρανικές ομάδες πολιτοφυλακής. Οι αντάρτες μπορεί να επιδιώκουν να επωφεληθούν από μια αποδυναμωμένη κυβέρνηση της οποίας οι βασικοί σύμμαχοι είναι πολύ απασχολημένοι με άλλες συγκρούσεις. Η Ρωσία έχει την Ουκρανία. Ιράν και Χεζμπολάχ έχουν το Ισραήλ.
Σε απάντηση στην προέλαση των ανταρτών, η ρωσική και η συριακή αεροπορία εξαπέλυσαν αεροπορική επίθεση στις επαρχίες Χαλέπι και Ιντλίμπ.
Πόσο σημαντικό είναι το Χαλέπι
Η απώλεια του Χαλεπίου σηματοδοτεί μια σημαντική οπισθοδρόμηση για τις δυνάμεις του Άσαντ. Κάποτε η μεγαλύτερη πόλη της Συρίας σε πληθυσμό και η οικονομική της πρωτεύουσα, είναι μια από τις παλαιότερες κατοικημένες πόλεις στον κόσμο.
Το Χαλέπι ήταν επίσης το κύριο προπύργιο των ανταρτών έως ότου το ανέλαβε ο Άσαντ το 2016. Με τους αντάρτες να ανακτούν ξανά τη θέση τους εκεί, δεν βρίσκονται πλέον στριμωγμένοι στην Ιντλίμπ, κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει ένα φαινόμενο ντόμινο.
Ποιοι είναι οι αντάρτες – τζιχαντιστές;
Η νέα ομάδα ανταρτών αποτελείται από ένα ευρύ φάσμα δυνάμεων της αντιπολίτευσης, από ισλαμιστικές φατρίες έως μετριοπαθείς.
Επικεφαλής τους είναι η Hayat Tahrir al-Sham (HTS), μια οργάνωση που άλλοτε συνδεόταν με την τρομοκρατική οργάνωση Αλ Κάιντα στη Συρία και ονομαζόταν Μέτωπο Al-Nusra.
Η ομάδα διέκοψε επίσημα τους δεσμούς της με την Αλ Κάιντα και έγινε ο de facto κυρίαρχος στην Ιντλίμπ. Στο πλευρό της έχει φατρίες που υποστηρίζονται από την Τουρκία και άλλες υποστηριζόμενες στο παρελθόν από τις ΗΠΑ.
Naftemporiki.gr με πληροφορίες από CNN, BBC
Διαβάστε ακόμη:
→ Τα 3 φέουδα της Συρίας και ο ρόλος της Τουρκίας
