Τα τελευταία 4 χρόνια η Συρία βίωνε ακόμη τις ζοφερές συνέπειες ενός εμφυλίου πολέμου. Αλλά μέτωπο ανοιχτό δεν υπήρχε. Οι αιματηρές συγκρούσεις ήταν σπάνιες; Τι συμβαίνει και φούντωσε ξαφνικά πάλι η φλόγα της σύρραξης; Πώς έφτασαν οι αντάρτες στο Χαλέπι;
Ας δούμε τι έχει συμβεί. Η συριακή αντιπολίτευση Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) και ένοπλες, τζιχαντιστικές φατρίες που υποστηρίζονται από την Τουρκία εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση στη βορειοδυτική Συρία, πραγματοποιώντας σημαντικές προόδους προς το Χαλέπι – τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας.
Αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί την πρώτη εδώ και πέντε χρόνια μετατόπιση της γραμμής που χωρίζει τα «τρία φέουδα» της Συρίας και έρχεται μετά από μια ισραηλινή προειδοποίηση προς τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ο συριακός στρατός ανακοίνωσε ότι προχωρεί σε «προσωρινή απόσυρση στρατευμάτων» από το Χαλέπι, ώστε να προετοιμάσει την αντεπίθεσή του απέναντι στους τζιχαντιστές. Στις μάχες των τελευταίων ημερών έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 311 άνθρωποι.
Τις τελευταίες ώρες διέρρευσαν πληροφορίες που θέλουν στοιχεία μέσα από τον στρατό να πραγματοποιούν απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Μπασάρ Αλ Άσαντ. Δεν έχουν επιβεβαιωθεί από καμία επίσημη πλευρά.
BREAKING:
Reports of a potential coup attempt against Assad by elements within the Army.
Intense gunfire can be heard in Damascus amid rumors of a coup against Assad being carried out by the intelligence officer Hussam Luka and his allies. pic.twitter.com/2E7E7QzfSS
— Visegrád 24 (@visegrad24) November 30, 2024
Η επίθεση υπό την ηγεσία των HTS στο δυτικό Χαλέπι στόχευσε άμεσα πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν και σκότωσε έναν ανώτερο αξιωματικό των Φρουρών της Επανάστασης. Νωρίτερα αυτό το μήνα, το Ισραήλ πραγματοποίησε αεροπορικές επιδρομές στην Ιντλίμπ για πρώτη φορά, με στόχο θέσεις του Ιράν και της Χεζμπολάχ.
Σε μια ενημέρωση δημοσιογράφων την Τετάρτη, ανώτερος αξιωματούχος του ισραηλινού στρατού προειδοποίησε πως το καθεστώς του αλ Άσαντ θα πληρώσει για τη βοήθεια στη Χεζμπολάχ.
Τα τρία φέουδα της Συρίας
Μετά την έναρξη της αντικυβερνητικής εξέγερσης της Συρίας το 2011, η χώρα γρήγορα βυθίστηκε σε έναν εμφύλιο πόλεμο σχεδόν δεκαετίας, ο οποίος διαμέλισε ατύπως τη χώρα σε ζώνες επιρροής. Μια σειρά συμφωνιών συνήφθησαν από μεγάλους παίκτες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Τουρκίας και της Ρωσίας, για τον καθορισμό εδαφικών γραμμών ανατολικά του Ευφράτη, που εκτείνονται σε 185.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Τον Μάρτιο του 2020, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Ρώσος ομόλογός του, Βλαντιμίρ Πούτιν, συμφώνησαν να χωρίσουν τρεις ζώνες επιρροής σε μια προσπάθεια να σταθεροποιήσουν την εύθραυστη εκεχειρία στο Ιντλίμπ – το προπύργιο των τζιχαντιστών στη βορειοδυτική Συρία.
- Η πρώτη ζώνη – που καλύπτει περίπου το 65% χώρας – βρίσκεται υπό τον έλεγχο έλεγχο του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ, με την υποστήριξη της Ρωσίας και του Ιράν.
- Η δεύτερη ζώνη, που καλύπτει περίπου το 25%, κυριαρχείται από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), με την υποστήριξη του διεθνούς συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
- Η τρίτη ζώνη βρίσκεται στη βόρεια και βορειοδυτική Συρία, όπου κυριαρχούν η Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) και φατρίες που συμμαχούν με την Τουρκία. Αν και σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια κάποιες αψιμαχίες και αεροπορικές επιδρομές, οι γραμμές επαφής μεταξύ αυτών των περιοχών είχαν παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες.
Η στρατηγική της Τουρκίας
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αν και σε σύγκρουση, σε επίπεδο ρητορικής με το Ισραήλ, σίγουρα χαίρεται με τα ισραηλινά χτυπήματα κατά στόχων της Χεζμπολάχ στη Συρία. Και τούτο γιατί εκμεταλλεύεται τις αποδυναμωμένες θέσεις του Ιράν και της Χεζμπολάχ στη χώρα, παράλληλα με την απόσπαση της προσοχής της Ρωσίας στην Ουκρανία, για να δημιουργήσει νέα δυναμική.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας δήλωσε ότι η επιχείρηση με την ονομασία «Αντιμετώπιση της Επιθέσεως» ήταν απάντηση σε μια σειρά πρόσφατων κυβερνητικών επιθέσεων στο Ιντλίμπ, κατά παράβαση των συμφωνιών αποκλιμάκωσης.
Η Άγκυρα διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη βόρεια Συρία, παρέχοντας στρατιωτική υποστήριξη, όπως και πληροφορίες από μυστικές υπηρεσίες, στις συριακές φατρίες και στην HTS. Τούρκοι στρατιώτες, στρατιωτικά φυλάκια και υποδομές είναι σταθερά ενσωματωμένα στην περιοχή.
Η αιφνιδιαστική επίθεση φαίνεται να έχει ως στόχο να πιέσει τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος αρνήθηκε να συναντήσει τον Τούρκο πρόεδρο εκτός εάν οι δυνάμεις του αποσυρθούν από το συριακό έδαφος.
Ο Ερντογάν θα μπορούσε επίσης να θέλει να περικυκλώσει τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) – που αποτελούνται κυρίως από Σύρους Κούρδου – για να ενισχύσει τη διαπραγματευτική του θέση πριν από την επιστροφή του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.
Αυτή η στρατηγική αντικατοπτρίζει τις προηγούμενες παρεμβάσεις της Τουρκίας για υποστήριξη της κυβέρνησης της Λιβύης με έδρα την Τρίπολη και του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Το 2016, ο Ερντογάν κατέληξε σε συμφωνία με τον Πούτιν που επέτρεψε στις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις να ανακτήσουν το ανατολικό Χαλέπι με αντάλλαγμα την Τουρκία να διαλύσει μια αυτόνομη κουρδική οντότητα στη βόρεια Συρία. Έκτοτε, το Χαλέπι παραμένει υπό κυβερνητικό έλεγχο.
Η απάντηση Ρωσίας και Ιράν
Από την πλευρά της, η Μόσχα καταδίκασε την επιχείρηση των ανταρτών στο Χαλέπι, χαρακτηρίζοντάς την «παραβίαση της κυριαρχίας της Συρίας» και επανέλαβε την υποστήριξή της στις προσπάθειες της συριακής κυβέρνησης να αποκαταστήσει την τάξη στην περιοχή.
Ξεκίνησε δε αεροπορικές επιδρομές, οι οποίες και δεν αποκλείεται να ενταθούν στο επόμενο διάστημα, για να δοθεί η δυνατότητα στον συριακό στρατό να οργανώσει την αντεπίθεσή του.
Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών επιβεβαίωσε τη σταθερή υποστήριξη της Τεχεράνης στην κυβέρνηση, τον λαό και τον στρατό της Συρίας στον αγώνα τους κατά της τρομοκρατίας σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Σύρο ομόλογό του. Χαρακτήρισε τις πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία ως «αμερικανοσιωνιστικό σχέδιο για την αποσταθεροποίηση της περιοχής μετά τις αποτυχίες του Ισραήλ ενάντια στην αντίσταση».
