«Ο ισραηλινός στρατός, υπό την ευθύνη του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, πραγματοποιεί “επιχείρηση εθνοκάθαρσης” στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας με σκοπό να εκδιώξει τους Παλαιστίνιους και να προετοιμάσει το έδαφος για “κατοχή και παρατεταμένο εβραϊκό εποικισμό”, έγραφε πριν λίγες ημέρες σε ένα ομολογουμένως σκληρό άρθρο η έγκριτη κεντροαριστερή ισραηλινή εφημερίδα Haaretz – η παλαιότερη της χώρας.
«Ένας δημοσιογράφος της Haaretz, ο Γιανίβ Κούμποβιτς, μπόρεσε να επισκεφθεί τη βόρεια Λωρίδα, παρά το γεγονός ότι το Ισραήλ εμποδίζει την πρόσβαση των μέσων ενημέρωσης στη Γάζα», εξηγούσε το BBC. «Συνοδεύοντας τα ισραηλινά στρατεύματα, ο συμπατριώτης τους δημοσιογράφος περιέγραψε την εκτεταμένη καταστροφή.
Μόνο που αυτό που είδε ο στρατιωτικός ανταποκριτής της Haaretz δεν ήταν μια φυσική καταστροφή, αλλά μια προμελετημένη πράξη ανθρώπινης καταστροφής», έγραψε η ο ισραηλινή εφημερίδα στο κύριο άρθρο της 10ης Νοεμβρίου, με τίτλο «Η εθνοκάθαρση του Νετανιάχου στη Γάζα σε κοινή θέα».
Σε διάφορες περιοχές «δεν υπάρχει ούτε ένα σπίτι στο οποίο να έχει επιστρέψει ο πληθυσμός», είπε ο Κούμποβιτς.
Ο ισραηλινός δημοσιογράφος είδε επίσης πώς τα ισραηλινά στρατεύματα κατέστρεψαν όλα τα κτίρια κατά μήκος του κεντρικού δρόμου σε εκείνη την περιοχή της βόρειας Γάζας για να διευρύνουν την πρόσβαση των στρατευμάτων – αποδεικνύοντας, σύμφωνα με τον ίδιο, ότι ο στρατός «διαιρεί ολόκληρη την περιοχή στα δύο».
«Η ουσία είναι ότι δεν έχει σημασία πώς αποκαλούν τις ενέργειές τους οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF). Ο στρατός έχει ξεκινήσει μια φάση εκκαθάρισης της βόρειας Λωρίδας, καθώς προετοιμάζεται να διατηρήσει τον έλεγχο της περιοχής για μεγάλο χρονικό διάστημα», έγραψε ο Κούμποβιτς.
Δεκαπέντε ημέρες μετά, προχθές, το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε ομόφωνα μια απόφαση που υποχρεώνει τους φορείς που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση να μην έχουν την οποιαδήποτε επικοινωνία με τη Haaretz, να μη βάζουν διαφημίσεις στην εφημερίδα. Με άλλα, λόγια να «πνιγεί» οικονομικά και ειδησεογραφικά η φωνή της Haaretz.
Ο λόγος; «Η απόφαση, σύμφωνα με την εξήγηση της κυβέρνησης, είναι μια αντίδραση σε «πολλά δημοσιεύματα που έχουν βλάψει τη νομιμότητα του κράτους του Ισραήλ και το δικαίωμά του στην αυτοάμυνα».
Η παλαιότερη εφημερίδα
Η Haaretz κατήγγειλε την απόφαση, γράφοντας ότι σηματοδοτεί «ένα νέο βήμα στο ταξίδι του Νετανιάχου προς τη διάλυση της ισραηλινής δημοκρατίας». Η εφημερίδα διαβεβαίωσε πάντως ότι «δεν θα υποχωρήσει».
Η Haaretz είναι μία από τις πιο σημαντικότερες εφημερίδες στη χώρα και ιδρύθηκε το 1919, επομένως πολύ πριν από τη γέννηση του ίδιου του κράτους του Ισραήλ.
Η Haaretz εκπροσωπεί μέχρι στιγμής μια από τις σημαντικότερες επικριτικές φωνές στο εσωτερικό του Ισραήλ σχετικά με τις ενέργειες της κυβέρνησης Νετανιάχου και όχι μόνο από τις 7 Οκτωβρίου 2023 και την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, που πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα.
Τον περασμένο μήνα, ο εκδότης της Haaretz, Αμος Σόκεν, μιλώντας σε συνέδριο στο Λονδίνο, είπε μεταξύ άλλων, ότι η κυβέρνηση του Νετανιάχου επιβάλλει «ένα σκληρό καθεστώς απαρτχάιντ στον παλαιστινιακό πληθυσμό» και «αγνοεί το κόστος και στις δύο πλευρές για την υπεράσπιση των εποικισμών». Μίλησε μάλιστα για «Παλαιστίνιους μαχητές της ελευθερίας, τους οποίους το Ισραήλ χαρακτηρίζει τρομοκράτες», έχει «διαστρεβλώσει τον Σιωνισμό και η μόνη λύση ήταν η διεθνής κοινότητα να της επιβάλει κυρώσεις, όπως έκανε για να αλλάξει τη Νότια Αφρική από το απαρτχάιντ».
«Δύσπεπτη» εφημερίδα
Ο Σόκεν στη συνέχεια αναγκάστηκε να διευκρινίσει και να τροποποιήσει αυτές τις παρατηρήσεις, αλλά αυτό «ξεχείλισε το ποτήρι». Αν και είναι γνωστό εδώ και αρκετό καιρό πόσο «δύσπεπτη» εφημερίδα ήταν η Haaretz για την κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Και αναμφίβολα η «τιμωρία» της Haaretz είναι ένα νέο στάδιο στην καταστολή που ασκεί η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου κατά των μέσων ενημέρωσης που επικρίνουν τη δράση της.
Η Haaretz έχει δημοσιεύσει πολυάριθμες έρευνες για τις «καταχρήσεις» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον πόλεμο στη Γάζα και έχει τοποθετηθεί υπέρ της κατάπαυσης του πυρός για την απελευθέρωση των τελευταίων ομήρων που κρατούνται ακόμη στον παλαιστινιακό θύλακα.
Εδώ και αρκετές εβδομάδες επίσης κάνει ρεπορτάζ για τις περιπτώσεις πλαστογράφησης απόρρητων εγγράφων που αφορούν το πολύ στενό περιβάλλον του Μπενιαμίν Νετανιάχου, για την αντίδραση του πρωθυπουργικού γραφείου την ημέρα της επίθεσης της Χαμάς.
Σε κάθε περίπτωση, είναι πολύ προφανές ότι εάν η άμεση λογοκρισία δεν μπορεί να έχει χώρο σε ένα σύστημα που ισχυρίζεται ότι είναι δημοκρατικό – και δεν θα επιτρεπόταν άλλωστε από τον ισραηλινό νόμο – είναι επίσης αλήθεια ότι υπάρχουν πολλά όργανα έμμεσης πίεσης για την επιβολή της. Η στέρηση εσόδων από δημόσια διαφήμιση είναι ένα από τα εργαλεία λογοκρισίας κατά του Τύπου.