Σε έναν δρόμο δίπλα στην πολυσύχναστη Piazza Venezia της Ρώμης, ένας αναβάτης ηλεκτρικού σκούτερ διασχίζει ένα πλήθος πεζών, οι οποίοι με τη σειρά τους προσπαθούν να μην σκοντάψουν σε ένα σκούτερ που έχει πεταχτεί στο πεζοδρόμιο. Στη διπλανή διάβαση, δύο αναβάτες ηλεκτρικού σκούτερ περνούν με κόκκινο φανάρι, ενώ ένας άλλος γλιστράει στη στροφή με τη συνεπιβάτιδά του να καταγράφει το ταξίδι στο κινητό της τηλέφωνο.
Τέτοιες σκηνές έχουν γίνει συνηθισμένες στην ιταλική πρωτεύουσα και σε άλλες πόλεις τα τελευταία χρόνια, εν μέσω της έκρηξης της δημοτικότητας των ενοικιαζόμενων ηλεκτρικών σκούτερ. Αλλά τώρα η κυβέρνηση αρχίζει να επιβάλλει σκληρή ποινή στην αλλοπρόσαλλη χρήση των οχημάτων αυτών, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αναθεώρησης του κώδικα οδικής κυκλοφορίας.
Οι νέοι κανόνες
«Όχι άλλα τρελά σκούτερ», δήλωσε ο υπουργός Μεταφορών Ματέο Σαλβίνι την περασμένη εβδομάδα, αφού το κοινοβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο που απαιτεί από τους αναβάτες να φορούν κράνος και να είναι ασφαλισμένοι. Τα οχήματα θα πρέπει επίσης να φέρουν αριθμό κυκλοφορίας και οι αναβάτες θα απαγορεύονται από πεζόδρομους, ποδηλατόδρομους και μη αστικούς δρόμους. Συν τοις άλλοις, θα επιβάλλονται αυστηρά πρόστιμα για παράνομη στάθμευση.
Όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες , τα e-scooters έχουν γίνει ένας έξυπνος, φθηνός και φιλικός προς το περιβάλλον τρόπος αστικής μεταφοράς. Όμως, καθώς έχει αυξηθεί η διάδοση στην Ιταλία, έχει αυξηθεί και ο αριθμός των ατυχημάτων. Οι τραυματισμοί από τροχαία ατυχήματα στα οποία εμπλέκονται e-scooters αυξήθηκαν σε 3.365 το 2023, με 21 θανάτους – από 2.929 τραυματισμούς και 16 θανάτους το 2022, σύμφωνα με την Istat, την εθνική στατιστική υπηρεσία.
Τα συγκεκριμένα οχήματα έχουν διχάσει τη γνώμη μεταξύ εκείνων που τα θεωρούν απειλή και εκείνων που τα εκτιμούν για την ευκολία τους. «Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι μια καταστροφή», δήλωσε η Giulia Reuchreano, διευθύντρια ενός μπαρ στην Piazza Venezia. «Δεν σέβονται τους κανόνες – βλέπεις δύο, μερικές φορές και τρία άτομα πάνω τους. Τη νύχτα, βλέπεις μεθυσμένους ανθρώπους πάνω τους. Τα χρησιμοποιούν σαν παιχνίδι. Αλλά πρέπει να πω, και μην το πάρετε στραβά, αλλά φαίνεται ότι κυρίως είναι τουρίστες».
Δείχνοντας προς ένα τυχαία παρκαρισμένο σύμπλεγμα από νοικιασμένα e-scooters, ο πεζός Marco Bruno είπε: «Είναι αγενές. Συμφωνώ με τους κανόνες, ειδικά με την απαίτηση να φοράτε κράνος. Είναι εντάξει να τα έχουμε εδώ, αλλά οι αναβάτες πρέπει να τα χρησιμοποιούν με προσοχή».
Αντιδράσεις
Δεν είναι σαφές πώς θα εφαρμοστούν ορισμένοι από τους νέους κανόνες, για παράδειγμα οι απαιτήσεις ασφάλισης και πινακίδων κυκλοφορίας, ή αν τα ενοικιαζόμενα ηλεκτρονικά σκούτερ θα διακρίνονται από τα ιδιόκτητα.
Όπως και να έχει, η κίνηση αυτή δεν προκάλεσε θετική ανταπόκριση στις εταιρείες ενοικίασης ηλεκτρικών σκούτερ. Υποστηρίζουν ότι οι κανόνες είναι υπερβολικά τιμωρητικοί και λένε ότι τα οχήματά τους είναι ήδη εξοπλισμένα με όρια ταχύτητας. «Είναι σαν να είναι SUV», δήλωσε ο Giorgio Cappiello, από την εταιρεία ενοικίασης Bird, στη La Repubblica. «Πληρώνουμε ήδη ασφάλιση», πρόσθεσε, ενώ επισήμανε μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που ορίζει ότι τα ηλεκτρικά οχήματα με μέγιστη ταχύτητα 20km/h απαλλάσσονται από την ασφάλιση.
Οι εταιρείες έχουν προειδοποιήσει για τις επιπτώσεις στις θέσεις εργασίας και την προοπτική να αναγκαστούν να κλείσουν τα καταστήματά τους στην Ιταλία.
Η κύρια ανησυχία τους φαίνεται να είναι η υποχρέωση χρήσης κράνους. «Θα έχει τεράστιες επιπτώσεις σε ολόκληρο το σύστημα», δήλωσε στην εφημερίδα La Nazione ο Michele Francione, διευθυντής επιχειρήσεων της Bit Mobility. «Το ογδόντα τοις εκατό των χρηστών μας είναι περιστασιακοί πελάτες που παίρνουν ένα e-scooter την τελευταία στιγμή, ίσως επειδή δεν υπάρχουν άλλες επιλογές μεταφοράς. Είναι αδιανόητο να φέρει κάποιος κράνος από το σπίτι του».
Άλλες χώρες έχουν επίσης περιορίσει τη χρήση των ηλεκτρικών σκούτερ. Τον Μάιο του περασμένου έτους, τα ενοικιαζόμενα ηλεκτρονικά σκούτερ απαγορεύτηκαν στο Παρίσι μετά από δημοψήφισμα, ενώ η Μαδρίτη ακολούθησε το παράδειγμα τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους.
Η χρήση των e-scooters και των ποδηλάτων γνώρισε έκρηξη κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού και αμφότερα προωθήθηκαν ως βιώσιμοι τρόποι μεταφοράς από την πρώην δήμαρχο της Ρώμης, Βιρτζίνια Ράτζι.
