Η βία στο Άμστερνταμ κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής του ποδοσφαιρικού αγώνα της Europa League μεταξύ του Άγιαξ και της ισραηλινής Μακάμπι Τελ Αβίβ προκάλεσε παγκόσμιο αποτροπιασμό, με φόντο την αύξηση των αντισημιτικών και ισλαμοφοβικώνεπιθέσεων σε όλη την Ευρώπη που τροφοδοτούνται από τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Η δήμαρχος του Άμστερνταμ, Φέμκε Χαλσέμα δήλωσε ότι δεν είχε ενημερωθεί ότι ο αγώνας ήταν υψηλού κινδύνου. Νωρίτερα την περασμένη εβδομάδα, ωστόσο, ο τουρκικός σύλλογος Μπεσίκτας μετέφερε τον αγώνα της 28ης Νοεμβρίου με τη Μακάμπι Τελ Αβίβ σε ουδέτερη χώρα, υπό το φόβο «προκλητικών ενεργειών».
Ακολουθούν όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για το πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα, σύμφωνα με τον Guardian
Τι συνέβη το βράδυ της Τετάρτης;
Τα πρώτα περιστατικά αναφέρθηκαν το βράδυ της Τετάρτης, μια μέρα πριν από τον αγώνα. Σύμφωνα με την αστυνομία, οι οπαδοί της Μακάμπι έσκισαν μια παλαιστινιακή σημαία από την πρόσοψη ενός κτιρίου και την έκαψαν, φώναξαν «fuck you Palestine» και βανδάλισαν ένα ταξί.
Μετά από κάλεσμα, αρκετοί οδηγοί ταξί κατευθύνθηκαν σε καζίνο στην κοντινή Max Euweplein, όπου είχαν συγκεντρωθεί περίπου 400 Ισραηλινοί οπαδοί. Η αστυνομία διέλυσε τους οδηγούς ταξί και συνόδευσε τους υποστηρικτές έξω από το καζίνο.
Τα επαληθευμένα βίντεο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν οπαδούς της Μακάμπι να πυροδοτούν φωτοβολίδες και πυροτεχνήματα, να φωνάζουν στα εβραϊκά «olé, olé, αφήστε τις IDF [Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας] να νικήσουν, θα ξεσκίσουμε τους Άραβες» και να διαλαλούν ότι στη Γάζα «δεν έχουν μείνει παιδιά».
Το Άμστερνταμ έχει μεγάλη μουσουλμανική κοινότητα και έχει επιτρέψει περισσότερες από 2.500 διαδηλώσεις κατά του πολέμου στη Γάζα μέχρι στιγμής φέτος.
“Israeli” reports: More than 2,700 ‘Israelis’ await evacuation from the Dutch capital pic.twitter.com/zlriHZyoBn
— S p r i n t e r (@SprinterFamily) November 8, 2024
Τι συνέβη την επόμενη ημέρα;
Το απόγευμα της Πέμπτης σημειώθηκαν νέες συγκρούσεις στην κεντρική πλατεία Dam, όπου είχε συγκεντρωθεί μεγάλο πλήθος οπαδών της Μακάμπι. Η αστυνομία δήλωσε ότι διαδηλωτές υπέρ της Παλαιστίνης προσπάθησαν να φτάσουν στην πλατεία. Έγιναν δύο συλλήψεις.
Οι οπαδοί της Μακάμπι κινηματογραφήθηκαν να φωνάζουν συνθήματα κατά των Αράβων κατά την πορεία τους προς το Γιόχαν Κρόιφ Arena. Η αστυνομία συνόδευσε τους 2.600 οπαδούς στον αγώνα και διέλυσε τους διαδηλωτές που αψηφούσαν την απαγόρευση φιλοπαλαιστινιακής διαδήλωσης έξω από το στάδιο.
Μετά τον αγώνα, τον οποίο ο Άγιαξ κέρδισε με 5-0, σημειώθηκαν πολυάριθμες επιθέσεις, « hit and run», εναντίον οπαδών της Μακάμπι σε όλο το κέντρο της πόλης.
Τα πλάνα έδειχναν μασκοφόρους νεαρούς με σκούτερ και ebikes να αναζητούν, να καταδιώκουν και να χτυπούν τα θύματα – κυρίως με τα χρώματα της Μακάμπι – μέχρι τις 4 π.μ. περίπου.
Μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων και στιγμιότυπα από ανταλλαγές μηνυμάτων σε κινητά τηλέφωνα δείχνουν ότι κάποιοι στοχοποιήθηκαν ως Εβραίοι, ρωτώντας τους αν είναι Εβραίοι και απαιτώντας να δείξουν τα διαβατήριά τους.
Κυκλοφόρησαν ψευδείς αναφορές ότι υποστηρικτές της Μακάμπι είχαν εξαφανιστεί ή είχαν συλληφθεί ως όμηροι. Πέντε άτομα μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο και 20 έως 30 τραυματίστηκαν ελαφρά.
Πλάνα εμφανίστηκαν επίσης με υποστηρικτές της Μακάμπι κοντά στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Άμστερνταμ να πυροδοτούν πυροτεχνήματα, να φωνάζουν συνθήματα κατά της Παλαιστίνης και να ξηλώνουν σιδερένιους σωλήνες σκαλωσιάς και ξύλινες σανίδες από ένα εργοτάξιο για να τις χρησιμοποιήσουν ως όπλα. Άλλα πλάνα δείχνουν οπαδούς της Μακάμπι να τρέχουν στους δρόμους κουνώντας ζώνες.
Πώς αντέδρασαν οι αρχές;
Περίπου 800 αστυνομικοί προχώρησαν συνολικά σε 62 συλλήψεις πριν και κατά τη διάρκεια του αγώνα, κυρίως για παραβάσεις της δημόσιας τάξης.
Τέσσερα άτομα εξακολουθούν να είναι υπό κράτηση. Το πρώτο άτομο που συνελήφθη για βιαιοπραγίες μετά τον αγώνα, αφού αναγνωρίστηκε από τις κάμερες ασφαλείας, συνελήφθη το Σάββατο.
Dutch Authorities Detain Suspects in Amsterdam Attack on Israelis: Debates Spark on Security and Deportation.#NYI pic.twitter.com/uW4JEvPgaA
— NewYork-i (@Newyork__i) November 8, 2024
Στο Άμστερνταμ και τη γύρω περιοχή κηρύχθηκε κατάσταση μερικής έκτακτης ανάγκης, δίνοντας στην αστυνομία το δικαίωμα να πραγματοποιεί τυχαίες επιχειρήσεις ελέγχους και έρευνας. Επιστρατεύτηκαν επιπλέον αστυνομικοί, ενισχύθηκαν τα μέτρα ασφαλείας στα εβραϊκά κτίρια και απαγορεύτηκαν οι διαδηλώσεις.
Σε συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή, η Χάλσεμα δήλωσε ότι η βία «ξυπνάει μνήμες από πογκρόμ. Είναι βαθιά επιζήμια για την πόλη. Ο εβραϊκός πολιτισμός απειλήθηκε βαθιά. Πρόκειται για ένα ξέσπασμα αντισημιτισμού που ελπίζω να μην ξαναδούμε ποτέ».
Περίπου το 75% των Ολλανδών Εβραίων, οι περισσότεροι από τους οποίους ζούσαν στο Άμστερνταμ, σκοτώθηκαν στο Ολοκαύτωμα, το υψηλότερο ποσοστό στη δυτική Ευρώπη.
Israeli media also report an incident in which Dutch people with and background attacked Maccabi Tel Aviv fans.
Two bloodied fans entered Holland Casino.
Security closed the casino and warned them of about 50 people outside with knives and sticks. https://t.co/md9yNXxnOS
— Jo(o) (@jozefinselberg) November 8, 2024
Ο εισαγγελέας, Ρενέ ντε Μπεκελάερ, δήλωσε ότι η έρευνα θα επικεντρωθεί στον αντισημιτισμό ως κίνητρο. Η αστυνομία αναλύει το υλικό από τις κάμερες για να ταυτοποιήσει τους δράστες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να διαπιστώσει σε ποιο βαθμό ήταν οργανωμένες οι επιθέσεις.
Οι αξιωματούχοι ερευνούν επίσης τους ισχυρισμούς ότι το Ισραήλ είχε προειδοποιήσει τις ολλανδικές αρχές για πιθανά προβλήματα.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Βενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι θα έστελνε δύο αεροπλάνα με στρατιώτες και ιατρικές ομάδες για να απομακρύνουν τους Ισραηλινούς, κάτι που τελικά δεν έγινε, ενώ οι οπαδοί της Μακάμπι επέστρεψαν επιστρέψουν στην πατρίδα τους με πτήσεις της El Al.
After an overnight attack on Israeli soccer fans by what Amsterdam’s mayor called ‘antisemitic hit-and-run squads,’ Israel said it would send commercial planes to the Netherlands to bring them home https://t.co/RhoUYIxWcT pic.twitter.com/vfng52ejVw
— Reuters (@Reuters) November 8, 2024
