Με πάνω από 77 εκατομμύρια Αμερικανούς να έχουν ήδη ασκήσει το εκλογικό τους δικαίωμα και δισεκατομμύρια να έχουν στραμμένο το βλέμμα στις ΗΠΑ, το ερώτημα που κυριαρχεί είναι ένα: Ποιος θα επικρατήσει στις προεδρικές εκλογές; Κάμαλα Χάρις ή Ντόναλντ Τραμπ;
Είναι τόσες οι αναλύσεις για τις αμερικανικές κάλπες, που έχουν μάλλον όλοι εμπεδώσει, την ιδιομορφία του εκλογικού συστήματος των ΗΠΑ, βάσει του οποίου, τη νίκη που οδηγεί στον Λευκό Οίκο δεν παίρνει απαραίτητα εκείνος που κερδίζει τη λαϊκή ψήφο σε πανεθνικό επίπεδο, αλλά ο υποψήφιος που θα εξασφαλίσει 270 από τους 538 εκλέκτορες. Για αυτό και είναι τόσο καθοριστική η σημασία των λεγόμενων swing states.
Τι θα συμβεί όμως εάν η μάχη των δύο υποψηφίων καταλήξει σε ισοψηφία; Το σενάριο δεν συγκεντρώνει υψηλές πιθανότητες. Έχει συμβεί μόλις δύο φορές στο παρελθόν και αυτές στο κλείσιμο του 18ου αιώνα (1800) και μέσα στον 19ο αιώνα (1825).
Οι 50 πολιτείες έχουν έκαστη διαφορετικό αριθμό εκλεκτόρων ανάλογα με τον πληθυσμό τους. Η Καλιφόρνια, με πληθυσμό 40 εκατομμυρίων πολιτών, έχει 54. Η Βόρεια Ντακότα, με 762.000 πολίτες, έχει μόλις 3.
Η απόφαση στη Βουλή των Αντιπροσώπων
Αν οι 270 εκλέκτορες μοιραστούν ισόποσα σε δύο υποψηφίους, 269 – 269, ο πρόεδρος εκλέγεται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η τελευταία αποτελείται από 435 βουλευτές, που εκπροσωπούν και τις 50 πολιτείες.
Στη συγκεκριμένη ψηφοφορία δεν λαμβάνουν ωστόσο μέρος όλοι οι βουλευτές, αλλά 50 – αυτοί που έχουν οριστεί εκπρόσωποι της κάθε πολιτείας. Όποιος εξασφαλίσει 26 ψήφους ή περισσότερες εκλέγεται πρόεδρος. Προβάδισμα βεβαίως έχει το κόμμα που έχει και τους περισσότερους εκπροσώπους πολιτειών.
Αντιπρόεδρο ψηφίζει η Γερουσία
Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι η επιλογή προέδρου και αντιπροέδρου γίνεται ξεχωριστά. Ο αντιπρόεδρος εκλέγεται από ξεχωριστή ψηφοφορία στη Γερουσία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν είναι απίθανο να δούμε το δίδυμο, που θα κυβερνά να προέρχεται από διαφορετικά κόμματα.
Οι δύο ψηφοφορίες σε Βουλή των Αντιπροσώπων και Γερουσία λαμβάνουν χώρα τον Ιανουάριο. Και τούτο γιατί επισήμως οι εκλέκτορες δίνουν την ψήφο τους στις 17 Δεκεμβρίου και όχι αμέσως μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος.
Και αν επαναληφθεί η ισοψηφία;
Δεν είναι βεβαίως απίθανο να δούμε ισοψηφία και στην ψηφοφορία τόσο της Βουλής των Αντιπροσώπων για πρόεδρο όσο και της Γερουσία για αντιπρόεδρο. Σε αυτή την περίπτωση οι ψηφοφορίες επαναλαμβάνονται μέχρι να καταγραφεί πλειοψηφία και νικητής.
Να σημειωθεί ότι εάν είχαμε μία ισοψηφία σε εκλέκτορες σήμερα, οι Ρεπουμπλικάνοι θα είχαν το προβάδισμα για τον πρόεδρο, γιατί ελέγχουν 26 εκπροσώπους πολιτειών στη Βουλή, ενώ οι Δημοκρατικοί θα είχαν προβάδισμα για αντιπρόεδρο, γιατί έχουν 51 γερουσιαστές.
Το μακρινό παρελθόν
Το 1800, μόλις στην 4η εκλογική αναμέτρηση στην ιστορία των ΗΠΑ, ο Τόμας Τζέφερσον και ο Άαρον Μπαρ ισοψήφισαν στους εκλέκτορες. Και οι δύο ανήκαν… στο Δημοκρατικό Κόμμα.
Το Κογκρέσο δυσκολεύτηκε πραγματικά πολύ για να αποφασίσει. Χρειάστηκε να γίνουν 36 ψηφοφορίες στη Βουλή των Αντιπροσώπων, για να λάβει την προεδρία ο Τζέφερσον.
