Skip to main content

Το σκληρό δίλημμα του Ιράν μπροστά στα αντίποινα και ο φόβος του «βαριά άρρωστου» Χαμενεΐ

Asgaripour/WANA (West Asia News Agency) via REUTERS

Στο τέλος της ημέρας, ο ανώτατος ηγέτης και οι σύμβουλοί του είναι πιθανό να λάβουν μια απόφαση που, κατά την άποψή τους, θα βλάπτει λιγότερο την επιβίωση του ισλαμικού καθεστώτος.

Το παλιό -κακό- δίλημμα για την Τεχεράνη είναι ξανά εδώ: Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ -που σημερινές πληροφορίες τον θέλουν βαριά άρρωστο- και οι σύμβουλοί του πρέπει να αποφασίσουν για το λιγότερο κακό…

Η μία επιλογή, από τη μία πλευρά, είναι μια νέα αντεπίθεση, ίσως. με ένα ακόμη κύμα βαλλιστικών πυραύλων. Με το Ισραήλ ήδη να προειδοποιεί με πολύ πιο σκληρά αντίποινα εάν συμβεί αυτό.

Η δεύτερη επιλογή από την άλλη είναι η επίδειξη αυτοσυγκράτησης. Και εδώ ελλοχεύει ο κίνδυνος, εάν το Ιράν «συγκρατήσει» τα πυρά του να φανεί αδύναμο και φοβισμένο μπροστά στη στρατιωτική ισχύ και την αποφασιστικότητα του Ισραήλ.

Επιβίωση

Στο τέλος της ημέρας, ο ανώτατος ηγέτης και οι σύμβουλοί του είναι πιθανό να λάβουν μια απόφαση που, κατά την άποψή τους, θα βλάπτει λιγότερο την επιβίωση του ισλαμικού καθεστώτος.

Τα επίσημα μέσα ενημέρωσης του Ιράν τις ώρες πριν και μετά τις επιθέσεις του Ισραήλ  μετέδιδαν μάλλον πύρινες δηλώσεις που, εκ πρώτης όψεως, υποδήλωναν ότι η απόφαση για απάντηση είχε ήδη ληφθεί. Η «γλώσσα» έμοιαζε με αυτή του Ισραήλ. Αλλά το διακύβευμα είναι τόσο υψηλό που το Ιράν μπορεί τελικά να αποφασίσει να αποσύρει τις απειλές του.

Πριν από μια εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αρακτσί δήλωνε στο τουρκικό δίκτυο NTV ότι «οποιαδήποτε επίθεση κατά του Ιράν, θα θεωρηθεί ότι υπερβαίνει την κόκκινη γραμμή. Μια τέτοια επίθεση δεν θα μείνει αναπάντητη».

Λίγες ώρες πριν από τα ισραηλινά χτυπήματα, ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Εσμίλ Μπακάι δήλωνε: «Οποιαδήποτε επιθετικότητα από το ισραηλινό καθεστώς εναντίον του Ιράν θα αντιμετωπιστεί με πλήρη ισχύ». ­«Είναι», έλεγε, «πολύ παραπλανητικό και αβάσιμο» να υποδηλώνει κανείς ότι το Ιράν δεν θα απαντούσε σε μια έστω περιορισμένη ισραηλινή επίθεση.

Υστερα ήρθε ο ΟΗΕ…

Όμως καθώς τα ισραηλινά αεροσκάφη επέστρεφαν αβλαβή στη βάση τους, το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν επικαλέστηκε το δικαίωμά του στην αυτοάμυνα «όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών». Και προσέθετε ότι το Ιράν δικαιούται και υποχρεούται να απαντά σε ξένες επιθετικές ενέργειες. Το Ιράν ήτα ξεκάθαρο ότι υποβάθιζε με κάθε τρόπο τα πλήγματα.

Η αλήθεια είναι ότι τον ρυθμό της  κλιμάκωσης από την άνοιξη του 2024 και μετά τον δίνει το Ισραήλ. Το Ιράν φοβούμενο ότι το Ισραήλ αναζητούσε μια ευκαιρία να χτυπήσει, έδινε επανειλημμένα σήματα ότι δεν επιθυμούσε έναν πλήρους κλίμακας πόλεμο με το Ισραήλ.

Στην Τεχεράνη νόμιζαν ότι είχαν βρει κάτι καλύτερο από τον ολοκληρωτικό πόλεμο: Τους συμμάχους και τους πληρεξούσιους του λεγόμενου «άξονα αντίστασης». Τους Χούτι και τις ρουκέτες της Χεζμπολάχ.

Το Ισραήλ εξέλαβε το μήνυμα του Ιράν ως αδυναμία και άρχισε ένα ξεδοντιάζει τους «πληρεξουσίους», έχοντας βεβαίως και την υποστήριξη του προέδρου Μπάιντεν, όχι μόνο υπό τη μορφή των τεράστιων παραδόσεων «πυρομαχικών» αλλά και με την απόφασή των ΗΠΑ να στείλουν σημαντικές αμερικανικές θαλάσσιες και αεροπορικές ενισχύσεις στη Μέση Ανατολή. H τελευταία έγινε μόλις χθες. 

Το Ιράν είχε δαπανήσει πολλά χρόνια χτίζοντας το οπλοστάσιο όπλων της Χεζμπολάχ ως βασικό μέρος της έμμεσης άμυνάς του. Η κεντρική ιδέα ήταν ότι μια ισραηλινή επίθεση στο Ιράν θα αποτρεπόταν από τον φόβο ότι η Χεζμπολάχ θα χτυπούσε το Ισραήλ από τα σύνορα του Λιβάνου.

Αλλά το Ισραήλ κινήθηκε πρώτο. Ανατίναξε παγιδευμένα μπίπερς εξαπατώντας τη Χεζμπολάχ, εισέβαλε στο νότιο Λίβανο και σκότωσε τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα και έχει προκαλέσει τεράστιες ζημιές σε μια χώρα που έχει ήδη γονατίσει μετά την κατάρρευση της οικονομίας της.

Η Χεζμπολάχ εξακολουθεί να πολεμά και να σκοτώνει Ισραηλινούς στρατιώτες εντός του Λιβάνου και να εκτοξεύει μεγάλους αριθμούς ρουκετών. Όμως, έχει χάσει τον ηγέτη της και μεγάλο μέρος του οπλοστασίου της.

Αντιμέτωπο με την σχεδόν κατάρρευση της στρατηγικής του, το Ιράν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι έπρεπε να αντεπιτεθεί. Το να επιτρέψει στους συμμάχους της να πολεμήσουν και να πεθάνουν χωρίς αντίκρυσμα θα κατέστρεφε τη θέση της ως ηγέτη των αντι-ισραηλινών και αντιδυτικών δυνάμεων στην περιοχή. Η απάντησή του ήταν η επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους στο Ισραήλ την 1η Οκτωβρίου.

Σενάρια διαδοχής

Οι αεροπορικές επιδρομές του Σαββάτου ήταν η απάντηση του Ισραήλ. Ουδείς γνωρίζει εάν το timing των επιθέσεων του Ισραήλ στο Ιράν σχεδιάστηκε έτσι ώστε να τραβήξει τη διεθνή προσοχή μακριά από τη βόρεια Γάζα. Αλλά μπορεί να ήταν μέρος του σχεδιασμού του.

Το ερώτημα τώρα είναι εάν το Ιράν είναι έτοιμο να εκχωρήσει στο Ισραήλ τον τελευταίο λόγο, τουλάχιστον σε αυτό το στάδιο του πολέμου.

Και σε αυτό το στάδιο δεν ειναι καθόλου άσχετη η πληροφορία που δημοσιευουν οι ΝΥΤ ότι πλέον ο Αγιατολάχ Χαμενεϊ είναι βαριά άρρωστος (είναι γνωστό ότι πάσχει από καρκίνο) και ότι στο Ιράν καταγράφεται ανησυχία κατα πόσον ο δευτερότοκος γιος του, ο 55χρονος Μογτάμπα, θα έπρεπε να τον διαδεχθεί.