Το τι θα συμβεί στη συνέχεια στην κλιμακούμενη -με διάφορες εντάσεις – σύγκρουση Ισραήλ και Ιράν ίσως πλέον εξαρτάται από το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές στις ΗΠΑ. Σε 10 ημέρες από σήμερα.
Καθώς η σκόνη πέφτει στο Ιράν, οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι η αμερικανική διπλωματία, προς το παρόν, δεν φοβάται άμεσα αντίποινα, ενώ κάποιοι ήδη διακρίνουν παράθυρο εξόδου για το Ιράν. Πηγή που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας στο CNN -και η οποία σημειωτέον είχε προβλέψει άμεσα και με ακρίβεια το Ιράν δεν θα απαντούσε στο τελευταίο χτύπημα του Ισραήλ τον περασμένο Απρίλιο- λέει ξανά στο αμερικανικό δίκτυο ότι το Ιράν θα «συγκρατηθεί» και σε αυτό το χτύπημα.
Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η λίστα των στόχων που δεν χτυπήθηκαν -πυρηνικές ή πετρελαϊκές εγκαταστάσεις- είναι προϊόν της πίεσης των ΗΠΑ .
Από την ημέρα που οι βαλλιστικοί πύραυλοι του Ιράν είχαν πλήξει ισραηλινούς στρατιωτικούς στόχους πριν από σχεδόν ένα μήνα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε ζητήσει μια «αναλογική» απάντηση. Εάν η παρέμβαση του Μπάιντεν απέδωσε καρπούς, αυτό συνιστά ίσως την πιο ξεκάθαρη ένδειξη εδώ και ένα χρόνο πολέμου ότι ο Λευκός Οίκος διατηρεί ακόμη κάποια επιρροή στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Και αυτό είναι σημαντικό τη στιγμή που οι ΗΠΑ απέτυχαν – στην καλύτερη περίπτωση- να πείσουν τον Νετανιάχου να ελαφρύνει τα δεινά των Παλαιστινίων στη Γάζα, όπου περισσότεροι από 42.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στον πόλεμο με τη Χαμάς.
Δεν είναι μυστικό άλλωστε ότι ο Νετανιάχου προτιμά τον πρώην Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, από την αντιπρόεδρο Καμάλα Χάρις στις ερχόμενες εκλογές.
Η μπάλα στο γήπεδο του Ιράν
Ο τρόπος με τον οποίο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός σχεδιάζει να προχωρήσει παρακάτω στις θανατηφόρες συγκρούσεις του με τη Χαμάς, τη Χεζμπολάχ και το Ιράν θα μπορούσε να εξαρτηθεί από αυτά που θα ακούσει από τον Λευκό Οίκο. Αυτό που ίσως είδαμε χθες το βράδυ είναι ένα χτύπημα «καλών προθέσεων» από τον Νετανιάχου ώστε να προκαλέσει ανταγωνισμό στήριξης στους δύο υποψηφίους ενοίκους του Λευκού Οίκου
Η μπάλα προς το παρόν όμως, όσον αφορά την απάντηση και την εξέλιξη της κρίσης, βρίσκεται σταθερά στο γήπεδο του Ιράν.
Μετά την επίθεση του Ισραήλ, Αμερικανοί αξιωματούχοι έσπευδαν να προειδοποιήσουν και τις δύο χώρες να μην διαιωνίσουν τον κύκλο της βίας. Αλλά οι αναλυτές λένε ότι μια μόνιμη αποκλιμάκωση δεν είναι ακόμη δεδομένη.
Το Ιράν, σημειώνουν τα διεθνή δίκτυα, φάνηκε να υποβαθμίζει την ισραηλινή επίθεση. Και πράγματι τα κρατικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν εικόνες που δείχνουν ηρεμία στους δρόμους της Τεχεράνης, με την κίνηση να διεξάγεται κανονικά και τον κόσμο να κάνει τις καθημερινές του δουλειές. Ακόμη και η ανακοίνωση που ανέβαζε τον αριθμό των νεκρών Ιρανών στρατιωτών στους τέσσερις εκδόθηκε 12 ώρες μετά το χτύπημα.
Άγνωστο το πραγματικό εύρος του πλήγματος
Το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν καταδίκασε την επίθεση, χαρακτηρίζοντάς την «σαφή παραβίαση» του διεθνούς δικαίου. Πρόσθεσε πάντως ότι το Ιράν «θεωρεί ότι δικαιούται και υποχρεούται να αμυνθεί» μετά τα ισραηλινά χτυπήματα.
Ο Τρίτα Πάτσι (Trita Parsi), του Quincy Institute for Responsible Statecraft (Ουάσιγκτον), είπε ότι η υποβαθμισμένη απάντηση του Ιράν μπορεί «περισσότερο να αντανακλά την επιθυμία του να προχωρήσει σε αποκλιμάκωση παρά να απηχεί μια αληθινή αποτίμηση της ζημίας που του προκάλεσε το Ισραήλ».
Καμία από τις δύο χώρες δεν παρείχε λεπτομερείς εκτιμήσεις για την καταστροφή. Το Ιράν είπε ότι οι επιδρομές είχαν στόχο στρατιωτικές βάσεις στις επαρχίες Ιλάμ, Χουζεστάν και Τεχεράνη. Και τα επιβεβαιωμένα για την αυθεντικότητά τους βίντεο (τα βλέπετε διάσπαρτα σε διάφορα σημεία του κειμένου) δεν είνα ικανά να αποκαλύψουν το εύρος της επίθεσης και των επιπτώσεών της.
Κάτι ανάλογο με την προσπάθεια του Ισραήλ να κρύψει τις ζημιές που του προκάλεσε η ιρανική επίθεση της 1ηης Οκτωβρίου.
Unconfirmed images circulating on social media purport to show the sites of explosions in the Tehran area. pic.twitter.com/QQmCDEApvh
— Emanuel (Mannie) Fabian (@manniefabian) October 25, 2024
Χαλινός
Ο Μπέναμ Μπεν Ταλεμπλού (Behnam Ben Taleblu), ανώτερος συνεργάτης στο Foundation for Defense for Democracies, θεωρεί ότι η υποτονική αντίδραση του Ιράν μπορεί να είναι «μια στρατηγική κίνηση για να σωθεί το γόητρο και να διατηρηθεί ο χαλινός των ΗΠΑ στο Ισραήλ».
Αυτή καθ’ αυτή η απόφαση του Ισραήλ να χτυπήσει το πρωί του Σαββάτου ήρθε μετά από εβδομάδες συζητήσεων στο υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας της χώρας και από διαβουλεύσεις σχετικά με τη φύση και το εύρος μιας τέτοιας επίθεσης, δηλώνουν Ισραηλινοί αξιωματούχοι.
ویدیوی دریافتی با شرح: “پادگان هوافضای وزارت دفاع در خجیر، انتهای بابایی” pic.twitter.com/DwWukDQVpL
— Vahid Online (@Vahid) October 26, 2024
Από την πλευρά τους Αμερικανοί αξιωματούχοι θέλουν να δείξουν τον βαθμό στον οποίο η επίθεση του Ισραήλ ήταν ακριβής, ώστε να τονίσουν τις (όχι άκαρπες) πιέσεις των ΗΠΑ στο Ισραήλ να μην επιτεθεί στην ενεργειακή υποδομή του Ιράν, από φόβο μήπως πυροδοτήσει μια ευρύτερη σύγκρουση, ένα αίτημα που το Ισραήλ φαίνεται ότι έλαβε υπόψη.
Είναι ακόμα νωρίς
Όμως το Ισραήλ δεν ικανοποιεί πάντα τις απαιτήσεις των Αμερικανών. Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, το Ισραήλ αψηφούσε τις εκκλήσεις των ΗΠΑ για αυτοσυγκράτηση -είτε στη Γάζα είτε στον Λίβανο.
Οι διαφωνίες μεταξύ των δύο κυβερνήσεων κορυφώθηκαν με την επιστολή των ΗΠΑ προς το Ισραήλ στις 13 Οκτωβρίου, απαιτώντας από το εβραϊκό κράτος, δράση για βελτίωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα εντός των επόμενων 30 ημερών υπό την απειλή να χάσει τη στρατιωτική βοήθεια.
Ο Ντάνι Σιτρίνοβιτς (Danny Citrinowicz), ερευνητής Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας στο Τελ Αβίβ θεωρεί ότι είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθούν οι επόμενες ώρες και ημέρες. «Αλλά ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο», εκτιμά, «το Ισραήλ και το Ιράν ήρθαν πιο κοντά από ποτέ χθες το βράδυ στο χείλος του άμεσου πολέμου».
Ο Σιτρίνοβιτς προσθέτει ότι το ιρανικό καθεστώς πιθανότατα αντιμετωπίζει το γνωστό δίλημμα: να αντεπιτεθεί για να κερδίσει σε γόητρο φήμη ή να εκλάβει την επίθεση του Ισραήλ ως ένα τέρμα στην άμεση σύγκρουση.
Ο επόμενος γύρος ίσως είναι πιο άγριος
Όταν πάντως το Ιράν επέλεξε την αυτοσυγκράτηση μετά τα αντίποινα του Ισραήλ τον περασμένο Απρίλιο, το Ισραήλ ενθαρρύνθηκε να προχωρήσει στην εξόντωση των βασικών ηγετών της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό, γεγονός που πυροδότησε νέο κύκλο επιθετικότητας.
Ειδικοί εκτιμούν ότι ενώ το Ισραήλ συνεχίζει τους πολέμους του στη Γάζα και τον Λίβανο, οποιαδήποτε παύση στις άμεσες μάχες μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ είναι πιθανό να είναι βραχύβια.
Last night, during the Israeli strike on Iran, a factory owned by the Navaran Teksaz Sanat Engineering Company (TIECO), which manufactures agricultural and drilling machinery, was targeted in the Shams Abad industrial town of Tehran province. pic.twitter.com/4aqL6HzpeG
— War Watch (@WarWatchs) October 26, 2024
Όσο συνεχίζονται αυτοί οι περιφερειακοί πόλεμοι, η συνολική τροχιά της σύγκρουσης Ισραήλ-Ιράν θα κλιμακώνεται. «Αν και μπορεί να δούμε κάποια τακτική αποκλιμάκωση, η τροχιά παραμένει κλιμακούμενη», λέει ο Πάρσι, προσθέτοντας ότι «μια νέα ανταλλαγή πυρών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν θα είναι μόνο θέμα χρόνου«, με τον επόμενο γύρο να είναι πιθανότατα «πιο άγριος».
