Skip to main content

Ιράν – Ισραήλ: Τα επεισόδια μιας «αρχαίας» σύγκρουσης

REUTERS/Dado Ruvic/Illustration/File Photo

Από το 1979 έως σήμερα

Το ισραηλινό χτύπημα εναντίον του Ιράν το Σάββατο ήταν το τελευταίο επεισόδιο μιας «αρχαίας» σύγκρουσης.

Ας θυμηθούμε τους βασικότερους σταθμούς της δύσκολης και αιματηρής αυτής σχέσης γυρνώντας πίσω στο μακρινό 1979.

1979: Ο φιλοδυτικός ηγέτης του Ιράν, Μοχάμεντ Ρεζά Σάχ, ο Σάχης της Περσίας όπως ήταν στα καθ’ ημάς γνωστός , ο οποίος θεωρούσε το Ισραήλ σύμμαχο, ανατρέπεται από την εξουσία ύστερα από μια Ισλαμική Επανάσταση που εγκαθιστά ένα νέο σιιτικό θεοκρατικό καθεστώς που στον πυρήνα του έχει ως ιδεολογική επιταγή την εναντίωση στο Ισραήλ.

1982: Καθώς το Ισραήλ εισβάλλει στον Λίβανο, οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν συνεργάζονται με άλλους σιίτες μουσουλμάνους εκεί για να ιδρύσουν τη Χεζμπολάχ. Το Ισραήλ αποκτά στο πρόσωπο της παραστρατιωτικής -αρχικά αυτής ομάδας τον πιο επικίνδυνο αντίπαλο στα σύνορά του.

1983:  Η υποστηριζόμενη από το Ιράν Χεζμπολάχ καταφεύγει σε βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας για να εκδιώξει δυτικές και ισραηλινές δυνάμεις από τον Λίβανο. Τον Νοέμβριο ένα αυτοκίνητο γεμάτο εκρηκτικά μπαίνει στο αρχηγείο του ισραηλινού στρατού στο Λίβανο. Το Ισραήλ αργότερα θα αποσυρθεί από μεγάλο μέρος του Λιβάνου.

1992-94: Η Αργεντινή και το Ισραήλ κατηγορούν το Ιράν και τη Χεζμπολάχ για ενορχήστρωση βομβιστικών επιθέσεων στην πρεσβεία του Ισραήλ στο Μπουένος Άιρες το 1992 και σε ένα εβραϊκό κέντρο στην ίδια πόλη το 1994. Καθεμία από τις επιθέσεις αυτές σκότωσε δεκάδες ανθρώπους. Το Ιράν και η Χεζμπολάχ αρνούνται την ευθύνη.

2002: Η αποκάλυψη ότι το Ιράν έχει μυστικό πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου προκαλεί ανησυχία ότι επίκειται η κατασκευή πυρηνικής βόμβας παραβιάζοντας τις δεσμεύσεις που του επέβαλε η συνθήκη μη εξάπλωσης πυρηνικών όπλων. Το Ισραήλ ζητά σκληρά μέτρα κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

2006: Το Ισραήλ πολεμά τη Χεζμπολάχ σε έναν πόλεμο που διαρκεί έναν μήνα στον Λίβανο, αλλά δεν είναι σε θέση να συντρίψει την βαριά οπλισμένη ομάδα και η σύγκρουση καταλήγει σε ουσιαστικό αδιέξοδο.

2009: Σε ομιλία του, ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ αποκαλεί το Ισραήλ «επικίνδυνο και θανατηφόρο καρκίνο».

2010: Ο Stuxnet, ένας κακόβουλος ιός υπολογιστή που πιστεύεται ευρέως ότι αναπτύχθηκε από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, χρησιμοποιείται για επίθεση σε εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου στην πυρηνική τοποθεσία Natanz του Ιράν . Είναι η πρώτη δημοσίως γνωστή κυβερνοεπίθεση σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

2012: Ο Ιρανός πυρηνικός επιστήμονας Μοσταφά Αχμαντί Ροζάν σκοτώνεται από βόμβα που τοποθετήθηκε στο αυτοκίνητό του στην Τεχεράνη. Αξιωματούχος της πόλης κατηγορεί το Ισραήλ για την επίθεση.

2018: Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου χαιρετίζει την απόσυρση των ΗΠΑ (με Πρόεδρο Τραμπ) από την πυρηνική συμφωνία που είχε συνάψει το Ιράν με τις παγκόσμιες δυνάμεις μετά από χρόνια πίεσης κατά της συμφωνίας, χαρακτηρίζοντας την απόφαση του Τραμπ «ιστορική κίνηση».

Τον Μάιο το Ισραήλ εκείνης της χρονιάς το Ισραήλ πλήττει μια η στρατιωτική υποδομή του Ιράν στη Συρία – όπου η Τεχεράνη υποστηρίζει τον Πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ στον εμφύλιο πόλεμο. Είχε προηγηθεί από τις ιρανικές δυνάμεις η εκτόξευση ρουκετών στα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα Γκολάν.

2020: Το Ισραήλ χαιρετίζει τη δολοφονία του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί, διοικητή του υπερπόντιου βραχίονα των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν. Η δολοφονία του έγινε με επίθεση αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους στη Βαγδάτη. Το Ιράν αντεπιτίθεται με πυραυλικές επιθέσεις σε ιρακινές βάσεις που στεγάζουν αμερικανικά στρατεύματα. Περίπου 100 στρατιωτικοί των ΗΠΑ τραυματίζονται.

2021: Το Ιράν κατηγορεί το Ισραήλ για τη δολοφονία του Μοχσέν Φακριζαντέχ, ο οποίος θεωρείται από τις δυτικές υπηρεσίες μυστικών υπηρεσιών ως ο εγκέφαλος ενός κρυφού προγράμματος του Ιράν για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.

2022: Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιάιρ Λαπίντ υπογράφουν κοινή δέσμευση να απαντήσουν στα πυρηνικά όπλα του Ιράν σε μια επίδειξη ενότητας από τους συμμάχους.

Το εγχείρημα είναι μέρος της «Διακήρυξης της Ιερουσαλήμ» που επιστεγάζει την πρώτη επίσκεψη του Μπάιντεν στο Ισραήλ ως προέδρου. Ο Μπάιντεν δηλώνει σε τοπικό τηλεοπτικό σταθμό ότι είναι ανοιχτός σε μια «έσχατη λύση» χρήση βίας κατά του Ιράν και καλεί για μια «αξιόπιστη στρατιωτική απειλή» από τις παγκόσμιες δυνάμεις.

Απρίλιος 2024 – Ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στο συγκρότημα της πρεσβείας του Ιράν στη Δαμασκό σκοτώνει επτά αξιωματικούς των Φρουρών της Επανάστασης, συμπεριλαμβανομένων δύο ανώτερων διοικητών. Το Ισραήλ ούτε επιβεβαιώνει ούτε αρνείται την ευθύνη της επίθεσης.
Το Ιράν απαντά με μπαράζ drones και πυραύλων σε μια άνευ προηγουμένου άμεση επίθεση επί ισραηλινού εδάφους στις 13 Απριλίου. Αυτό ωθεί το Ισραήλ να εξαπολύσει επίθεση στο έδαφος του Ιράν στις 19 Απριλίου.

1 Οκτωβρίου 2024: Το Ιράν εκτοξεύει πάνω από 180 πυραύλους στο Ισραήλ ως εκδίκηση για τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα στις 27 Σεπτεμβρίου σε αεροπορική επιδρομή στα νότια προάστια της Βηρυτού και τη δολοφονία του αρχηγού της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε στο Ιράν . πρωτεύουσα στις 31 Ιουλίου.

Και φθάσαμε στο σήμερα 26 Οκτωβρίου 2024 – Το Ισραήλ χτυπά στρατιωτικές τοποθεσίες στο Ιράν , λέγοντας ότι ανταπέδωσε τις επιθέσεις της Τεχεράνης στις αρχές του μήνα. Ιρανικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν εκρήξεις για αρκετές ώρες στην Τεχεράνη και σε κοντινές στρατιωτικές βάσεις. Το Ιράν αναφέρει «περιορισμένες ζημιές» σε ορισμένες τοποθεσίες.