Πρώτη είδηση στον τουρκικό Τύπο ο θάνατος του 83χρονου ισλαμιστή ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν στην Πενσυλβάνια, όπου ζούσε εξόριστος από το 1999.
«Πέθανε ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ο αρχηγός της προδοτικής τρομοκρατικής οργάνωσης FETO», γράφει η Sabah.
«Ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ένας προδότης και αντίθρησκος τρομοκράτης που πέρασε όλη του τη ζωή συνωμοτώντας κατά της Δημοκρατίας της Τουρκίας, πέθανε», μετέδωσε η κρατική τηλεόραση TRT.
Ανάλογοι είναι οι τίτλοι στις ηλεκτρονικές εκδόσεις της Yeni Safak, της Hurriyet και της Millyet.
Ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ιδρυτής του κινήματος «Χιζμέτ», είχε αυτοεξοριστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες για να γλιτώσει από τα νύχια του πρώην συμμάχου του, Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος τον κατηγορούσε για «τρομοκρατία» για σχεδόν 15 χρόνια. Αλλά τώρα πλέον μένει να δούμε ποιον θα κατηγορεί για τα κακώς κείμενα…
«Ορκισμένος εχθρός» για τον τούρκο πρόεδρο, ο Γκιουλέν θεωρήθηκε ο υποκινητής της απόπειρας πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016, με αποτέλεσμα να εξαπολυθεί ένα τεράστιο ανθρωποκυνηγητό που οδήγησε σε χιλιάδες συλλήψεις των λεγόμενων «Γκιουλενιστών».
O Ερντογάν του αφαίρεσε μάλιστα την τουρκική ιθαγένεια το 2017.
Ο «Χότζαεφέντι» Γκιουλέν
Γνωστός στους υποστηρικτές του ως «Χόζαεφέντι» – «σεβαστός δάσκαλος», ο Γκιουλέν γεννήθηκε σε ένα χωριό στην ανατολική τουρκική επαρχία Ερζερούμ το 1941.
Γιος ιεροκήρυκα επίσης, ο Γκιουλέν μελέτησε το Κοράνι από τη βρεφική ηλικία και το 1959, διορίστηκε ιμάμης στην Αδριανούπολη. Άρχισε να γίνεται γνωστός ως ιεροκήρυκας τη δεκαετία του 1960 στη Σμύρνη, όπου μετέβαινε συχνά για να διδάξει το Ισλάμ.
Ίδρυσε μάλιστα και φοιτητικές εστίες, δημιουργώντας ένα άτυπο δίκτυο οπαδών, το οποίο εξαπλώθηκε τις επόμενες δεκαετίες μέσω της εκπαίδευσης, των επιχειρήσεων, των μέσων ενημέρωσης και των κρατικών ιδρυμάτων, δίνοντας στους υποστηρικτές του εκτεταμένη επιρροή.
Αυτή η επιρροή εξαπλώθηκε επίσης πέρα από τα σύνορα της Τουρκίας στις τουρκόφωνες δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, στα Βαλκάνια, την Αφρική και σε χώρες της Δύσης.
Η ρήξη με τον Ερντογάν
Ο Γκιουλέν ήταν αρχικά στενός σύμμαχος του Ερντογάν και του κόμματός του AKP, με αποτέλεσμα να αυτοεξοριστεί στις ΗΠΑ το 1999. Ο Γκιουλέν είχε ταξιδέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες για ιατρική περίθαλψη, αλλά παρέμεινε εκεί καθώς αντιμετώπιζε ποινική έρευνα στην Τουρκία.
Οι αυξανόμενες εντάσεις στη σχέση του Γκιουλέν με τον Ερντογάν εξερράγησαν τον Δεκέμβριο του 2013, όταν κατηγορήθηκε ότι ήταν πίσω από τις έρευνες για διαφθορά που στόχευαν υπουργούς και αξιωματούχους του στενού κύκλου του τούρκου Προέδρου. Το 2014 εκδόθηκε μάλιστα ένταλμα σύλληψης για τον Γκιουλέν και το κίνημά του χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική ομάδα δύο χρόνια αργότερα, μετά το πραξικόπημα του 2016.
Ο Ερντογάν περιέγραψε το δίκτυο του Γκιουλέν ως προδοτικό και «καρκίνο», υποσχόμενος να το ξεριζώσει όπου κι αν βρίσκονται οι οπαδοί του. Εκατοντάδες σχολεία, εταιρείες, μέσα ενημέρωσης και ενώσεις που συνδέονται με τον Γκιουλέν έκλεισαν και κατασχέθηκαν τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Ο Γκιουλέν καταδίκασε βέβαια την απόπειρα πραξικοπήματος «με τον πιο έντονο τρόπο»: «Ως κάποιος που υπέφερε από πολλαπλά στρατιωτικά πραξικοπήματα τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, είναι ιδιαίτερα προσβλητικό να κατηγορούμαι για οποιαδήποτε σχέση με μια τέτοια απόπειρα», είπε σε δήλωσή του.
Στην επιχείρηση καταστολής μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, το οποίο η κυβέρνηση απέδωσε στους οπαδούς του Γκιουλέν, συνελήφθησαν τουλάχιστον 77.000 άτομα και απολύθηκαν 150.000 κρατικοί υπάλληλοι, συμπεριλαμβανομένων δασκάλων, δικαστών και στρατιωτικών, καθώς η χώρα τέθηκε υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης.
Εταιρείες και ΜΜΕ που θεωρήθηκαν ότι συνδέονταν με τον Γκιουλέν κατασχέθηκαν από το κράτος ή έκλεισαν. Η τουρκική κυβέρνηση δήλωσε ότι οι ενέργειές της δικαιολογούνται από τη σοβαρότητα της απειλής από το πραξικόπημα.
Ο Γκιουλέν έγινε επίσης μια απομονωμένη φιγούρα εντός της Τουρκίας, υβρίστηκε από τους υποστηρικτές του Ερντογάν και τον απέφευγε η αντιπολίτευση, η οποία θεωρούσε ότι το δίκτυό του είχε συνωμοτήσει επί δεκαετίες για να υπονομεύσει τα κοσμικά θεμέλια της δημοκρατίας.
Η Άγκυρα ζητούσε επί μακρόν την έκδοσή του από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
