Ο Γιαχία Σινουάρ είναι νεκρός και αυτή είναι η μεγαλύτερη νίκη που μπορεί να επικαλεστεί έως τώρα ο Μπενιαμίν Νετανιάχου στον πόλεμο της Γάζας. Ωστόσο ο στόχος δεν ήταν απλώς η εξόντωση του όποιου ηγετικού στελέχους, αλλά η εξάλειψη της Χαμάς. Το ερώτημα λοιπόν είναι, σημαίνει ο θάνατος του Σινουάρ και θάνατο της οργάνωσης;
Το Foreign Policy επικαλείται παραδείγματα από το παρελθόν για να δείξει ότι μία τρομοκρατική οργάνωση, που άρχισε ως κίνημα κατά των δυνάμεων κατοχής, είναι δύσκολο να πεθάνει.
Το 1948, ο Αιγύπτιος πρωθυπουργός Μαχμούντ Φάμι Αλ Νουκράσι προχώρησε σε απαγόρευση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, πιστεύοντας ότι εάν η ομάδα διαλυόταν, η σταθερότητα θα επέστρεφε στη χώρα του. Στα τρία χρόνια πριν από αυτή την κίνηση, η Αδελφότητα είχε αναλάβει ηγετικό ρόλο στην υποκίνηση ταραχών, απεργιών και βίας, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών ενός πρωθυπουργού και ενός πρώην υπουργού Οικονομικών.
Ωστόσο, η απαγόρευση της Αδελφότητας πυροδότησε ακόμη περισσότερη βία. Αδέσμευτα από τον ηγέτη τους — τον Χασάν αλ Μπάνα — ένοπλα στελέχη των Αδελφών Μουσουλμάνων πήραν την κατάσταση στα χέρια τους και εξαπέλυσαν ένα εκδικητικό κυνηγητό, με αποκορύφωμα τη δολοφονία του Νουκράσι. Η κυβέρνηση απάντησε συλλαμβάνοντας χιλιάδες Αδελφούς Μουσουλμάνους και τον Φεβρουάριο του 1949, ο Μπάνα δολοφονήθηκε. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση δεν ανέλαβε επισήμως ποτέ την ευθύνη της δολοφονίας, αλλά θεωρείται λίγο – πολύ δεδομένο ότι ήταν εκείνη που έδωσε την εντολή. Σχεδόν 76 χρόνια αργότερα, η αιγυπτιακή κυβέρνηση εξακολουθεί να προσπαθεί να καταστείλει την ομάδα.
Είναι αυτό που λέμε «δεν μπορείς να σκοτώσεις μια ιδέα». Αλλά υπάρχει και ένα ακόμη πιο λεπτό σημείο σε αυτή την ιστορία: Είναι δύσκολο να ξεφύγεις από το πρόβλημα που θέτει ένα «κίνημα αντίστασης». Όταν τα ηγετικά στελέχη εξοντώνονται, τα φανατισμένα μέλη συχνά δεν παίρνουν το μήνυμα. Αντιθέτως εντείνουν τις προσπάθειές τους.
Χωρίς αμφιβολία, η δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ ήταν μια δίκαιη πράξη. Ήταν ο εγκέφαλος μίας φριχτής τρομοκρατικής επίθεσης, που ο ίδιος ήλπιζε ότι θα ήταν η αρχή ενός γενοκτονικού πολέμου για την εξάλειψη του Ισραήλ. Και σχεδιάζοντας την καταστροφική σύγκρουση που ξεκίνησε με την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023, ήξερε ότι οι Ισραηλινοί θα προκαλούσαν αδιανόητο πόνο και αιματοχυσία στους Παλαιστινίους της Γάζας.
Ο θάνατός του είναι μια στιγμή για να αναλογιστούμε τη ζημιά που έχει κάνει ο Σινουάρ σε τόσους πολλούς ανθρώπους, καθώς και την αιτία – το παλαιστινιακό κράτος και τη δικαιοσύνη – που ισχυρίστηκε ότι εκπροσωπούσε.
Το πλήθος των δολοφονηθέντων ηγετών
Θυμάται κανείς τον Χαλίλ αλ-Βαζίρ; Τον Αμπάς Αλ Μουσάουι; Τον Φατίχ Σικάκι; τον Αχμέντ Γιασίν; Ο Ουαζίρ ήταν ο Αμπού Τζιχάντ και μαζί με τον Γιάσερ Αραφάτ ηγήθηκαν της ένοπλης πτέρυγας της Φατάχ, οι δυνάμεις της οποίας τελικά απορροφήθηκαν από την PLO. Ο Σικάκι, γιατρός στο επάγγελμα, διηύθυνε την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ.
Ο Μουσάουι προηγήθηκε του Χασάν Νασράλα ως ηγέτης της Χεζμπολάχ. Και ο Αχμέντ Γιασίν ηγήθηκε της Χαμάς μετά τη δημιουργία της ομάδας του Παλαιστινιακού κλάδου των Αδελφών Μουσουλμάνων στα τέλη της δεκαετίας του 1980.
Είναι όλοι νεκροί. Δολοφονήθηκαν σε θεαματικές επιχειρήσεις των μυστικών υπηρεσιών ή του στρατού. Ωστόσο, όσο ικανοί στην εκδίκηση αίματος έχουν γίνει οι Ισραηλινοί στον επί δεκαετίες αγώνα τους με την τρομοκρατία, δεν κατάφεραν ποτέ να βάλουν ένα τέλος στον κύκλο της βίας.
Και οι οργανώσεις που έμειναν ζωντανές
Παραμένει μια ένοπλη πτέρυγα της PLO, η οποία έπαιξε αιματηρό ρόλο στη Δεύτερη Ιντιφάντα. Αφού οι Ισραηλινοί σκότωσαν τον Μουσάουι το 1992, ο Νασράλα δημιούργησε την ομάδα ως τον πιο βαριά οπλισμένη μη κρατική οντότητα στον κόσμο. Τις εβδομάδες από τότε που οι Ισραηλινοί σκότωσαν τον Νασράλα και εξάλειψαν το μεγαλύτερο μέρος της ηγεσίας της Χεζμπολάχ, οι μαχητές της έχουν εξαπολύσει τις πιο φονικές επιθέσεις ρουκετών στο Ισραήλ.
Το 1995, ο Σικάκι πυροβολήθηκε πέντε φορές μπροστά από ένα ξενοδοχείο στη Μάλτα, αλλά δεκαετίες αργότερα, η Ισλαμική Τζιχάντ συνέχισε να στοχεύει Ισραηλινούς με βομβιστές αυτοκτονίας και ρουκέτες από τη Γάζα. Ο Γιασίν —όπως ο Νασράλα— σκοτώθηκε σε αεροπορική επιδρομή. Ο βίαιος θάνατός του δεν ανάγκασε ποτέ τους διαδόχους του να ξανασκεφτούν τη στρατηγική τους. Γιατί η δολοφονία του Σινουάρ να είναι διαφορετική;
Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι ο θάνατος του Σινουάρ θα τσακίσει επιτέλους Χαμάς, που εδώ και έναν χρόνο δέχεται ισχυρότατα πλήγματα από τον ισραηλινό στρατό. Έχουν χάσει. Υπάρχει η πεποίθηση μεταξύ ορισμένων αναλυτών και εκλεγμένων αξιωματούχων στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι μόνο όταν το Ισραήλ έχει μία ολοκληρωτική ήττα μπορεί να είναι δυνατή η ειρήνη. Με τη δολοφονία του Σινουάρ, μπορεί να έρθει αυτή η στιγμή;
Αυτή είναι η ελπίδα. Αυτό ήταν ξεκάθαρο στη δήλωση του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Ωστόσο όσοι γνωρίζουν καλά την περιοχή, ξέρουν πως είναι πιο πιθανό τα στελέχη της Χαμάς να συνεχίσουν να πολεμούν, εκδικούμενοι τους εχθρούς τους. Η αντίσταση – όπως αντιλαμβάνονται τις πράξεις τους – είναι ένα κρίσιμο συστατικό της ταυτότητάς τους. Αυτός είναι ο λόγος που ο Σινουάρ ήθελε να πεθάνει με μια σφαίρα στο κεφάλι και όχι από εγκεφαλικό ή γηρατιά. Πίστευε, ότι ο βίαιος θάνατός του θα αποτελούσε έμπνευση για ακόμη περισσότερη «αντίσταση».
