Skip to main content

Πώς το μνημείο εξουσίας του Ερντογάν έκαψε τον δήμαρχο της Νέας Υόρκης

Οι Τούρκοι πίστευαν ότι μπορούν να λαδώσουν την Πυροσβεστική για να προσπεράσουν τις ανησυχίες για την ασφάλεια του «Σπιτιού της Τουρκίας» - Δεν το πέτυχαν. Αλλά βρήκαν άλλον πρόθυμο

Ένας ουρανοξύστης 35 ορόφων με τουρκική σφραγίδα βρίσκεται στο επίκεντρο της νομικής περιπέτειας που περνάει ο Έρικ Άνταμς.

Η τουρκική κυβέρνηση ήταν ήδη χρόνια πίσω από το χρονοδιάγραμμα για την ανέγερση του ουρανοξύστη στο Μανχάταν όταν έπεσε σε «μπλόκο» της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας της Νέας Υόρκης. Τούρκοι αξιωματούχοι έμαθαν το 2018 ότι οι απαιτήσεις της πυροσβεστικής είχαν αλλάξει και ότι θα έπρεπε να ενημερώσουν τα οικοδομικά σχέδια, γεγονός που θα στοίχιζε περισσότερο χρόνο και χρήμα.

«Πιθανότατα οι άνθρωποι του [τουρκικού] υπουργείου είναι έκπληκτοι που δεν μπορούν απλώς να δώσουν στα παιδιά του NYC FD μερικές λίρες και να εξαλείψουν αυτό το πρόβλημα», έστειλε email σε έναν συνάδελφο ο Φίλιπ Ίνφελις, διευθυντής του έργου. Το μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εμφανίστηκε σε μια αγωγή που κατέθεσε η Τουρκία το 2021 κατά του αρχιτέκτονα του ουρανοξύστη, όπως αποκαλύπτει σε ρεπορτάζ της η Wall Street Journal.

Αλλά οι κανόνες στην Τουρκία δεν είναι οι ίδιοι στην Αμερική, εξήγησε ο Ίνφελις, σε κατάθεση που έδωσε πέρυσι. «Και έπρεπε να τους ενημερώσουμε ότι δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνονται οι μπίζνες στη Νέα Υόρκη εξ όσων γνωρίζουμε», είπε. Αυτό τελικά ίσως και να μην ισχύει. Οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς υποστηρίζουν ότι Τούρκοι αξιωματούχοι βρήκαν τελικά κάποιον άλλον για να κάνουν μπίζνες με τον γνωστό σε εκείνους τρόπο και να λύσει τα προβλήματά τους με την Πυροσβεστική.

Στα τέλη του περασμένου μήνα, ασκήθηκε δίωξη στον δήμαρχο Έρικ Άνταμς για μια σειρά από κατηγορίες διαφθοράς που σχετίζονται με δώρα που φέρεται να δεχόταν από Τούρκο αξιωματούχο και επιχειρηματίες, συμπεριλαμβανομένων δωρεάν πτήσεων με την Turkish Airlines σε διάφορα σημεία του πλανήτη και διαμονή σε πολυτελή ξενοδοχεία. Ως αντάλλαγμα για τα «καλούδια» αυτά, ο Άνταμς πίεσε τους αξιωματούχους της πυροσβεστικής να υπογράψουν την πιστοποίηση ασφάλειας του κτιρίου παρά τις ανησυχίες τους.

Τώρα, το σχεδόν 300 εκατομμυρίων δολαρίων «Σπίτι της Τουρκίας», που ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σκόπευε να αποτελέσει μνημείο της παγκόσμιας επιρροής του έθνους του, εξελίσσεται σε βασικό στοιχείο ενός νομικού δράματος που μπορεί να κοστίσει στον δήμαρχο της Νέας Υόρκης τη δουλειά του και ίσως και συνολικά την πολιτική του καριέρα.

Ο Άνταμς δήλωσε αθώος. Πριν από μια εβδομάδα, οι δικηγόροι του ζήτησαν από έναν ομοσπονδιακό δικαστή να απορρίψει μια κατηγορία δωροδοκίας. «Τα φιλοδωρήματα δεν είναι ομοσπονδιακά εγκλήματα. Η ευγένεια προς τους πολιτικούς δεν είναι ομοσπονδιακά εγκλήματα», είπε ο δικηγόρος του, Άλεξ Σπάιρο, σε συνέντευξη Τύπου εκείνη την ημέρα. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι οι υπάλληλοί του τηρούν το διεθνές δίκαιο και τις διπλωματικές συμβάσεις. «Δεν υπάρχει κανένας τρόπος με τον οποίο θα ανακατευτούμε στις εσωτερικές υποθέσεις μιας άλλης χώρας», δήλωσε ο εκπρόσωπος στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu.

Το τηλεφώνημα του γενικού προξένου

Οι εισαγγελείς υποστηρίζουν ότι τον Σεπτέμβριο του 2021, ο γενικός πρόξενος της Τουρκίας στη Νέα Υόρκη, Ρεϊχάν Οζγκούρ, ζήτησε από τον Άνταμς και έναν από τους υπαλλήλους του, σε τηλεφωνικές κλήσεις και ηλεκτρονικά μηνύματα, να ανοίξουν το δρόμο για το Σπίτι της Τουρκίας εγκαίρως, ώστε η τελετή έναρξης να συμπέσει με ομιλία του Ερντογάν στα Ηνωμένα Έθνη. Ο Άνταμς δεν ήταν ακόμη δήμαρχος τότε, αλλά είχε κερδίσει τις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών και ετοιμαζόταν να αναλάβει τα ηνία.

Ένας επιθεωρητής της Πυροσβεστικής είχε αρνηθεί να υπογράψει, σημειώνοντας περισσότερα από 60 ελαττώματα στην πυροσβεστική ετοιμότητα του κτιρίου. Ο Οζγκούρ κάλεσε ένα από τα στελέχη του Άνταμς και είπε ότι ήταν «η σειρά του» να υποστηρίξει την Τουρκία, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Μετέφερε το μήνυμα στον Άνταμς. «Το ξέρω», απάντησε εκείνος, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Πίεσε την πυροσβεστική να κάνει μια εξαίρεση, είπαν οι εισαγγελείς, και λίγες ημέρες αργότερα Τούρκοι αξιωματούχοι πήραν αυτό που ήθελαν: Ο ουρανοξύστης άνοιξε για την άφιξη του Ερντογάν. Στην τελετή κοπής της κορδέλας, ο Ερντογάν είπε ότι  αντικατοπτρίζει το «μεγαλείο, την κληρονομιά και την αυξανόμενη δύναμη του έθνους του».

Από το Τουρκικό Κέντρο στο Σπίτι της Τουρκίας

Τα οικοδομικά έργα του Ερντογάν, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου τζαμιού της χώρας του, άρχισαν να μεταμορφώνουν την Κωνσταντινούπολη στα μέσα της δεκαετίας του 2000. Πρώην Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υπήρχαν λίγα μέρη στο εξωτερικό όπου ο Τούρκος ηγέτης ήθελε να προβάλει δύναμη περισσότερο από ό,τι στη Νέα Υόρκη, έναν οικονομικό κόμβο και κέντρο της διεθνούς διπλωματίας.

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, το Τουρκικό Κέντρο, ένα ήρεμο, 11όροφο κτίριο γραφείων απέναντι από την Πρώτη Λεωφόρο από τον ΟΗΕ, είχε χρησιμεύσει ως το προξενείο της Νέας Υόρκης της Τουρκίας και η αποστολή του ΟΗΕ. Το κτίριο, που αγοράστηκε από την IBM, επέζησε από μια τρομοκρατική έκρηξη βόμβας το 1980. Στη δεκαετία του 2000, ωστόσο, οι ηγέτες του ολοένα και πιο ευημερούντος έθνους ένιωσαν ότι το είχαν ξεπεράσει.

«Τα χαλιά ήταν λίγο σκισμένα και τα έπιπλα δεν ήταν σε πολύ καλή κατάσταση», θυμάται ο Φαρούκ Λόγκογλου, Τούρκος πρώην διπλωμάτης και πρώην μέλος του κοινοβουλίου της χώρας του.

Προέκυψε ένα φιλόδοξο σχέδιο: Να γκρεμιστεί το παλιό Τουρκικό Κέντρο και ένα γειτονικό κτίριο και να αντικατασταθούν με έναν γυάλινο πύργο τρεις φορές ψηλότερο με θέα στον ΟΗE- κάτι που ο πρωθυπουργός και μελλοντικός πρόεδρος Ερντογάν πίστευε ότι θα μπορούσε να επιδείξει την αυξανόμενη επιρροή της χώρας στην παγκόσμια σκηνή.