Η δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, ήταν ένα βήμα προς την αλλαγή «της ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή για τα επόμενα χρόνια», διεκήρυξε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου. Κάτι φαίνεται να ξεχνάει.
Ο ηγέτης του Ισραήλ βλέπει μια ευκαιρία που ανοίγεται για μια θεμελιώδη αναδιάρθρωση της εξουσίας στη Μέση Ανατολή και μπορεί να υποθέσει ότι η Χεζμπολάχ έχει τραυματιστεί θανάσιμα. Ωστόσο, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το CNN, ο στόχος αυτός έχει επανειλημμένα στο παρελθόν αποδειχθεί άπιαστος.
Από τις 17 Σεπτεμβρίου, το Ισραήλ έχει καταφέρει στην υποστηριζόμενη από το Ιράν τρομοκρατική ομάδα αλλεπάλληλα ταπεινωτικά πλήγματα, που την έχουν σίγουρα αποδυναμώσει. Πρώτα οι εκρήξεις σε βομβητές και ασυρμάτους, μετά μια μαζική αεροπορική επιδρομή στη νότια Βηρυτό που σκότωσε τον ανώτερο διοικητή Ιμπραχίμ Ακίλ (μαζί με δεκάδες αμάχους) και στη συνέχεια η έναρξη μιας βάναυσης εκστρατείας βομβαρδισμών. Μέχρι το βράδυ της Παρασκευής – όταν ο Νασράλα σκοτώθηκε σε βομβαρδισμό στη Βηρυτό – η ανώτερη ηγεσία της Χεζμπολάχ είχε σχεδόν εξολοθρευτεί πλήρως.
«Η πρόσφατη ιστορία προσφέρει μόνο πικρά μαθήματα για τους Ισραηλινούς ηγέτες – και άλλους – που τρέφουν μεγάλες φιλοδοξίες για τεκτονικές αλλαγές στον Λίβανο και στη Μέση Ανατολή ευρύτερα», σχολιάζει το CNN και θυμίζει τι έχει συμβεί.
Το παράδειγμα του 1982
Τον Ιούνιο του 1982, το Ισραήλ εισέβαλε στον Λίβανο με στόχο να συντρίψει την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO). Πέρα από αυτό, ήλπιζε να δημιουργήσει μια εύπλαστη χριστιανική κυβέρνηση στη Βηρυτό και να εκδιώξει τις συριακές δυνάμεις από τη χώρα. Απέτυχε και στα τρία. Ναι, οι παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες στο Λίβανο αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα στο πλαίσιο μιας συμφωνίας με τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ που τους έστειλε εξόριστους στην Τυνησία, την Υεμένη και αλλού. Αλλά ο στόχος της εξάλειψης των παλαιστινιακών φιλοδοξιών μαζί με την PLO απέτυχε. Πέντε χρόνια αργότερα, η Πρώτη Παλαιστινιακή Ιντιφάντα ξέσπασε στη Γάζα και εξαπλώθηκε στη Δυτική Όχθη.
Ο κύριος σύμμαχος του Ισραήλ στον Λίβανο την εποχή της εισβολής ήταν ο Μπασίρ Αλ Γκεμάγιελ, αρχηγός μαρωνιτών χριστιανών πολιτοφυλακών που εξελέγη από το κοινοβούλιο, αλλά πριν αναλάβει τα καθήκοντά του δολοφονήθηκε σε μια τεράστια έκρηξη στην ανατολική Βηρυτό. Ο αδερφός του, Αμίν, τον αντικατέστησε και υπό την ηγεσία του και με ενεργή αμερικανική συμμετοχή και ενθάρρυνση τον Μάιο του 1983 ο Λίβανος και το Ισραήλ υπέγραψαν συμφωνία για την ανάπτυξη διμερών σχέσεων. Μπροστά στην έντονη αντιπολίτευση, η κυβέρνηση έπεσε τον επόμενο Φεβρουάριο και η συμφωνία καταργήθηκε.
Οι ΗΠΑ, οι οποίες είχαν αναπτύξει στρατεύματα στη Βηρυτό μετά τις σφαγές Σάμπρα-Σατίλα του Σεπτεμβρίου 1982, αποχώρησαν μετά τον βομβαρδισμό της πρεσβείας τους δύο φορές, μαζί με τους Αμερικανούς πεζοναύτες και τους στρατώνες του γαλλικού στρατού τον Οκτώβριο του 1983.
Ο εμφύλιος και η γέννηση της Χεζμπολάχ
Ο εμφύλιος πόλεμος του Λιβάνου ξέσπασε ξανά και διήρκεσε για περισσότερα από έξι χρόνια. Οι συριακές δυνάμεις, οι οποίες είχαν εισέλθει στον Λίβανο το 1976 ως «αποτρεπτική δύναμη» υπό την εντολή του Αραβικού Συνδέσμου, έφυγαν μόλις το 2005 μετά τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Αλ-Χαρίρι.
Ίσως το πιο σημαντικό αποτέλεσμα της ισραηλινής εισβολής του 1982 ήταν η γέννηση της Χεζμπολάχ, η οποία εξακολούθησε να διεξάγει έναν αδυσώπητο ανταρτοπόλεμο που ανάγκασε το Ισραήλ να αποσυρθεί μονομερώς από τον νότιο Λίβανο. Ήταν η πρώτη και μοναδική φορά που μια αραβική στρατιωτική δύναμη ώθησε επιτυχώς το Ισραήλ να υποχωρήσει από αραβική γη. Αυτή η νέα οργάνωση, με τη βοήθεια του Ιράν, αποδείχτηκε πολύ πιο θανατηφόρα.
Η Χεζμπολάχ ενεπλάκη και σε έναν αδιέξοδο πόλεμο με το Ισράηλ το 2006, ενώ τα χρόνια που ακολούθησαν γινόταν όλο και πιο ισχυρή με τη βοήθεια της Τεχεράνης.
«Σήμερα η Χεζμπολάχ είναι σε αταξία, με τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες να έχουν σίγουρα διεισδύσει στο εσωτερικό της – αλλά και πάλι, θα ήταν πρόωρο να γραφτεί ο επιτάφιος της», προειδοποιεί το CNN. Ο νέος αρχηγός της Χασέμ Σιαφεντίν, ξάδελφος του Νασράλα και με στενότατους δεσμούς με την Τεχεράνη, θα θελήσει να δώσει μία απάντηση – εκδίκηση.
Η εισβολή στο Ιράκ
Πέρα από τον Λίβανο και το Ισραήλ, υπάρχει το παράδειγμα της εισβολής στο Ιράκ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ το 2003, «ένα μάθημα για το πού μπορεί να οδηγήσει η ύβρις», σχολιάζει το CNN. Καθώς ο ιρακινός στρατός κατέρρευσε και τα αμερικανικά στρατεύματα έτρεχαν στη Βαγδάτη, η κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους έτρεφε φαντασιώσεις ότι η πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν θα οδηγούσε στην ανατροπή καθεστώτων στην Τεχεράνη και τη Δαμασκό και θα πυροδοτούσε μια άνθηση φιλελεύθερων δημοκρατιών σε όλη την περιοχή.
Αντίθετα, η αμερικανική κατοχή του Ιράκ οδήγησε σε ένα λουτρό αίματος σεχταριστικής βίας, το οποίο πλήρωσαν όλοι ακριβά με αίμα και χρήμα. Η δολοφονία του Σαντάμ Χουσεΐν επέτρεψε στο Ιράν να εξαπλώσει την επιρροή του στην ίδια την καρδιά του πολιτικού κατεστημένου στη Βαγδάτη. Η Αλ Κάιντα αναγεννήθηκε στο σουνιτικό τρίγωνο του Ιράκ και τελικά μετατράπηκε στο Ισλαμικό Κράτος στη Συρία και το Ιράκ.
«Καθώς γράφω αυτό, βλέπω καπνό να υψώνεται από τα χτυπημένα νότια προάστια της Βηρυτού και θυμάμαι τα λόγια της τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Κοντολίζα Ράις η οποία, κατά τη διάρκεια του πολέμου Ισραήλ-Χεζμπολάχ το 2006, είπε ότι όλη η αιματοχυσία και η καταστροφή που παρακολουθούσαμε τότε ήταν οι πόνοι του τοκετού μίας νέας Μέσης Ανατολής», σημειώνει ο αναλυτής του CNN, Ben Wedeman.
«Προσοχή σε αυτούς που υπόσχονται μια νέα αυγή, τη γέννηση μιας νέας Μέσης Ανατολής, μια νέα ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή. Ο Λίβανος είναι μια μικρογραφία όλων αυτών που μπορεί να πάνε στραβά», καταλήγει.
