Ένας στενός διάδρομος, πλάτους μόλις 100 μέτρων, και η επιμονή του Νετανιάχου για τον έλεγχό του, βάζει σοβαρά εμπόδια στην εξέλιξη των συνομιλιών με την Χαμάς για κατάπαυση του πυρός και την απελευθέρωση των ομήρων.
Σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές ένας από τους στόχους του Ισραήλ είναι να ελέγξει την περιοχή για να δημιουργήσει νεκρή ζώνη και να απομονώσει πλήρως την Λωρίδα της Γάζας από τον υπόλοιπο κόσμο.
Το θέμα, έχει προκαλέσει έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις στο Ισραήλ, ακόμη και στο εσωτερικό της κυβέρνησης.
Την Κυριακή, ο υπουργός Άμυνας, Γιόαβ Γκάλαντ, συγκρούστηκε με τον Νετανιάχου στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, καλώντας τους υπουργούς να ανατρέψουν ψηφοφορία της περασμένης Πέμπτης για την παραμονή στο διάδρομο, αν αυτό βοηθούσε στην επίτευξη συμφωνίας.
Από την πλευρά του, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Γιαΐρ Λαπίντ, κατηγόρησε τον Νετανιάχου ότι ενδιαφέρεται περισσότερο να κατευνάσει τους ακροδεξιούς υπουργούς παρά για την τύχη των υπόλοιπων ομήρων.
Πάντως αν επιβεβαιωθούν σημερινές πληροφορίες για πιθανή αποχώρηση του Ισραήλ από τον διάδρομο θα μπορούσε να ανοίξει ο δρόμος για τις διαπραγματεύσεις, αν και όλα εξαρτώνται από τις αντιδράσεις της Χαμάς.
Τι είναι ακριβώς ο διάδρομος της Φιλαδέλφειας;
Ο διάδρομος της Φιλαδέλφειας είναι μια λωρίδα γης μήκους περίπου 14 χιλιομέτρων και πλάτους 100 μέτρων κατά μήκος των συνόρων της Γάζας με την Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένου του περάσματος της Ράφα.
Ορίστηκε ως αποστρατιωτικοποιημένη συνοριακή ζώνη μετά την αποχώρηση των ισραηλινών οικισμών και στρατευμάτων από τη Γάζα το 2005 και εκτείνεται από τη Μεσόγειο μέχρι το πέρασμα Κερέμ Σαλόμ με το Ισραήλ.
Η ειρηνευτική συνθήκη του Καμπ Ντέιβιντ του 1979 με την Αίγυπτο επέτρεπε στο Ισραήλ να διαθέτει περιορισμένο αριθμό στρατευμάτων στο διάδρομο, αλλά όχι βαρέα τεθωρακισμένα.
Μετά την αποχώρηση του Ισραήλ, το 2005 ο διάδρομος ήταν υπό την ευθύνη της Αιγύπτου και της Παλαιστινιακής Αρχής, ενώ 750 Αιγύπτιοι αστυνομικοί είχαν αναπτυχθεί για να αποτρέψουν το λαθρεμπόριο έως ότου η Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο της Γάζας το 2007. Καταλήφθηκε από το Ισραήλ τον Μάιο του τρέχοντος έτους, καθώς εισέβαλε στη Ράφα.
Στον διάδρομο λειτουργούν σήραγγες που χρησιμοποιούνται από τη Χαμάς για την εισαγωγή όπλων, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι τα τελευταία χρόνια λαθρεμπόριο όπλων διεξάγεται μέσω της Μεσογείου.
Η Αίγυπτος εξακολουθεί να απορρίπτει την εγκαθίδρυση ισχυρής ισραηλινής στρατιωτικής παρουσίας στα σύνορα και έχει καταστήσει γνωστό ότι οποιαδήποτε τέτοια παρουσία θα απειλούσε την ειρηνευτική συνθήκη.
Γιατί τίθεται θέμα τώρα;
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι σκοπεύει να διατηρήσει τα ισραηλινά στρατεύματα στον έλεγχο του διαδρόμου, συμπεριλαμβανομένου του περάσματος της Ράφα, μετά την κατάληψή του τον Μάιο, προς ανησυχία της Αιγύπτου.
Αυτό έχει διπλωματικές προεκτάσεις, και ακόμη πιο σημαντικό, έχει επιπτώσεις στις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός με τη Χαμάς και την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων που κρατούνται από την παλαιστινιακή οργάνωση. Οι IDF έχουν αναφέρει ότι εντόπισαν πολυάριθμες σήραγγες στην περιοχή του διαδρόμου κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων.
Πρόκειται για κάτι καινούργιο;
Όχι εντελώς. Το καθεστώς του διαδρόμου της Φιλαδέλφειας απασχολεί εδώ και καιρό τον Νετανιάχου. Ακόμη και πριν τα ισραηλινά στρατεύματα καταλάβουν τον διάδρομο, τον Ιανουάριο, τρεις μήνες μετά τον πόλεμο στη Γάζα, είχε δηλώσει ότι το Ισραήλ σκόπευε να ελέγξει τα σύνορα Γάζας-Αιγύπτου.
Σύμφωνα με την Χαμάς, ο Νετανιάχου στην λίστα των συνομιλιών για την κατάπαυση του πυρός πρόσθεσε τον έλεγχο του διαδρόμου της Φιλαδέλφειας αλλά και του διαδρόμου Νετσαρίμ -μια στρατηγικής σημασίας διαδρομή που διχοτομεί τη Γάζα- γεγονός που την ώθησε στο να αποσυρθεί από τις συνομιλίες.
Γιατί απασχολεί και πάλι την επικαιρότητα
Η ανάσυρση των σορών των έξι Ισραηλινών ομήρων από σήραγγα της Ράφα το Σαββατοκύριακο, που φέρεται να δολοφονήθηκαν από Χαμάς, λίγο πριν τους εντοπίσουν οι IDF, προκάλεσε ένα ξέσπασμα οργής στο Ισραήλ καθώς θεωρείται ότι η κυβέρνηση εγκατέλειψε τους κρατούμενους της Χαμάς.
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ο Νετανιάχου είχε προκαλέσει ψηφοφορία στο υπουργικό συμβούλιο προκειμένου το Ισραήλ να διατηρήσει τον έλεγχο του διαδρόμου, κάτι που θεωρήθηκε στρατηγική για να κατευνάσει τα ακροδεξιά μέλη της κυβέρνησής του που αντιτίθενται σε οποιαδήποτε παραχώρηση.
Τη Δευτέρα, ο Νετανιάχου απέρριψε και πάλι τις εκκλήσεις να υποχωρήσει από την απαίτησή του να παραμείνουν τα στρατεύματα στο διάδρομο ως αντίτιμο για συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, λέγοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας για το Ισραήλ να ελέγχει αυτό που χαρακτήρισε «σανίδα σωτηρίας» για τη Χαμάς.
Υπάρχουν άλλες επιλογές εκτός από την ισραηλινή στρατιωτική παρουσία στα σύνορα;
Οι ειδικοί έχουν προτείνει τεχνολογικές λύσεις, συμπεριλαμβανομένων της επιτήρησης με επίγειους αισθητήρες, που θα μπορούσαν να ελέγξουν αποτελεσματικά τις προσπάθειες για την αποκατάσταση των σηράγγων λαθρεμπορίου της Χαμάς.
Η ιστορία δείχνει, ωστόσο, ότι η πολιτική βούληση από την πλευρά του Καΐρου να πατάξει το λαθρεμπόριο στην αιγυπτιακή πλευρά, έχει υπάρξει ανύπαρκτη δημιουργώντας προβλήματα και στις δύο πλευρές των συνόρων.
