«Ιστορικό αποτέλεσμα». Δυο λέξεις, που χωρίς υπερβολή, μπορούν να περιγράψουν την έκβαση των εκλογών στα ανατολικο-γερμανικά κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξονίας.
Για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η ακροδεξιά αναδείχθηκε πρώτη δύναμη σε ένα γερμανικό κρατίδιο και έχασε οριακά την πρωτιά σε άλλο ένα: Στη Θουριγγία, η «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) είναι το πρώτο κόμμα με σχεδόν το 33% των ψήφων. Στη γειτονική Σαξονία, ξεπέρασε επίσης το 30% και έχασε για ελάχιστες ψήφους την πρώτη θέση, την οποία διατήρησαν οριακά οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU).
Για την ιστορία: Ηταν στη Θουριγγία το 1929 που το Εθνικο-σοσιαλιστικό κόμμα των Ναζί είχε κερδίσει για πρώτη φορά τις εκλογές, τέσσερα χρόνια πριν από την άνοδο του Χίτλερ στην καγκελαρία.
Σαξονία και η Θουριγγία έχουν συνολικά μόνο 6 εκατομμύρια κατοίκους, ή το 7% του γερμανικού πληθυσμού. Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να υποτιμήσουμε τη σημασία αυτού που συνέβη την περασμένη Κυριακή.
Πρώτον, γιατί οι οργανώσεις της AfD στη Σαξονία και τη Θουριγγία είναι από τις πιο ακραίες, σχεδόν φιλο-ναζιστικές στη Γερμανία. Ο επικεφαλής του κόμματος στη Θουριγγία, Μπιορν Χέκε, μόλις καταδικάστηκε δύο φορές για δημόσια χρήση Χιτλερικών συνθημάτων και η οργάνωσή του έχει τεθεί «υπό επιτήρηση» από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος. Κι όμως! Κέρδισε πάνω από το ένα τρίτο των ψηφοφόρων.
Γερμανία: Σε αποδρομή η κυβέρνηση Σολτς μετά τον θρίαμβο της άκρας δεξιάς στις τοπικές εκλογές
Ανατολικογερμανικό φαινόμενο;
Η τρομακτική άνοδος της AfD δεν είναι άλλωστε ανατολικο-γερμανικό φαινόμενο. H ακροδεξιά ανθεί και στη δυτική Γερμανία, όπως το έδειξαν οι εκλογές του 2023 στη Βαυαρία και την Έσση.
H AfD έχει βέβαια ελάχιστες πιθανότητες να συμμετάσχει σε μελλοντικές κυβερνήσεις στη Σαξονία και τη Θουριγγία, καθώς τα άλλα κόμματα έχουν προειδοποιήσει πώς δεν θα συνεργαστούν με την άκρα δεξιά σε κυβερνητικό επίπεδο. Αλλά στη Θουριγγία, η AfD αποσπώντας πάνω από το ένα τρίτο των εδρών στο τοπικό κοινοβούλιο, διαθέτει πλέον τη λεγόμενη «ανασταλτική μειοψηφία», με την οποία μπορεί να μπλοκάρει όσες αποφάσεις απαιτούν πλειοψηφία δύο τρίτων. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να λειτουργήσει το συνταγματικό δικαστήριο της πολιτείας δεν θα μπορεί πλέον να λειτουργήσει.
Καταστροφικό αποτέλεσμα
Για την τρικομματική κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, τα αποτελέσματα είναι καταστροφικά. Και τα τρία κόμματα μαζί- SPD, Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι του FDP- συγκεντρώνουν μόλις λίγο πάνω από το 10%.
Αντίθετα, μεγάλη κερδισμένη είναι η «Συμμαχία της Σάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW), που αναδείχθηκε τρίτο κόμμα με ποσοστά πάνω από 15%. Ιδρύθηκε μολις πριν από οκτώ μήνες από την πρώην αριστερή βουλευτίνα, Σάρα Βάγκενκνεχτ που αποχώρησε πέρυσι από το Die Linke. Ένα κόμμα που επιδιώκει να είναι προοδευτικό σε κοινωνικά ζητήματα, αλλά πολύ συντηρητικό σε κοινωνικά θέματα, όπως η μετανάστευση και το οποίο απαιτεί- όπως η AfD- να σταματήσουν οι παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία και να επιδιωχθεί προσέγγιση με τη Ρωσία.
Με τα εκλογικά αυτά αποτελέσματα, η Θουριγγία και η Σαξονία αντιμετωπίζουν ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο σχηματισμού κυβέρνησης. Θεωρητικά, ένας συνασπισμός μεταξύ της AfD και του CDU θα ήταν δυνατός, ωστόσο οι Χριστιανοδημοκράτες απέκλεισαν το ενδεχόμενο συνεργασίας με την άκρα δεξιά.
Η AfD θα είχε επίσης ισχνή πλειοψηφία με τη Συμμαχία της Σάρα Βάγκενκνεχτ, αλλά η BSW έχει επίσης αποκλείσει έναν τέτοιο συνασπισμό. Οποιαδήποτε άλλη πιθανή κυβέρνηση θα εξαρτιόταν από την υποστήριξη της Σάρα Βάγκενκνεχτ στα τοπικά κοινοβούλια.
Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα των εκλογών για την ομοσπονδιακή πολιτική; Ο κυβερνητικός συνασπισμός στο Βερολίνο παρουσιάζει μια θλιβερή εικόνα. Ήδη πληθαίνουν οι φωνές στους Σοσιαλδημοκράτες που ζητούν την «ευγενική» αποπομπή του ίδιου του Σολτς ως υποψήφιου και πάλι για την καγκελαρία. Το δρόμο στους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες δείχνει άλλωστε το Δημοκρατικό κόμμα στην Αμερική που «παραίτησε» ως υποψήφιο τον πρόεδρο Μπάιντεν, ελπίζοντας με την Κάμαλα Χάρις να κόψει το δρόμο του Ντόναλντ Τραμπ για τον Λευκό Οίκο
