«Σεισμό» στην πολιτική ζωή της Γερμανίας απειλεί να προκαλέσει η ακροδεξιά AfD, καθώς στις εκλογές που διεξάγονται την Κυριακή στα κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξονίας, αναμένεται να αναδειχθεί πρώτη δύναμη.
Οι εκλογές στα δύο ανατολικογερμανικά κρατίδια διεξάγονται μάλιστα μόλις μια εβδομάδα μετά την τρομοκρατική επίθεση Σύρου μετανάστη, που μαχαίρωσε και σκότωσε τρία άτομα στο Ζόλινγκεν. Μια επίθεση που έχει αναστατώσει βαθιά τη Γερμανία και πυροδότησε μια έντονη συζήτηση για τη μετανάστευση.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) αναμένεται να αναδειχθεί πρώτο κόμμα στη Θουριγγία με περίπου 30%, έχοντας μάλιστα ως επικεφαλής τον σκληροπυρηνικό ακροδεξιό Μπιορν Χέκε. Χρησιμοποιώντας ναζιστική ορολογία, ο Χέκε απορρίπτει την ιδέα ότι ο Χίτλερ ήταν «απόλυτα κακός» και τον εαυτό του και το κόμμα του ως την «τελευταία ειρηνική ευκαιρία για να σωθεί η πατρίδα μας».
Στη Σαξονία, το AfD είναι σύμφωνα με τις δημοκοπήσεις πάνω από το 30% και θα διεκδικήσει την πρωτιά από τους Χριστιανοδημοκράτες.
Λογικά, πάντως, ακόμη κι αν κερδίσει στις εκλογές, η άκρα δεξιά είναι απίθανο να έρθει στην εξουσία και στα δύο κρατίδια, καθώς τα άλλα κόμματα έχουν αποκλείσει οποιαδήποτε συνεργασία με το AfD. Aλλά το «πρόβλημα» παραμένει, ειδικά αν το AfD κάνει ακόμη μεγαλύτερη την έκπληξη και αποσπάσει ποσοστά «αυτοδυναμίας».
Η Σαξονία είναι το πολυπληθέστερο κρατίδιο στην πρώην Ανατολική Γερμανία, με περίπου τέσσερα εκατομμύρια κατοίκους και πολλές μεγάλες πόλεις, όπως η Λειψία και η Δρέσδη. Η Θουριγγία, η οποία έχει πληθυσμό περίπου δύο εκατομμυρίων, με μεγαλύτερη πόλη την Ερφούρτη, αλλά και την ιστορική Βαϊμάρη, είναι το μόνο κρατίδιο που είχε τα τελευταία χρόνια αριστερό πρωθυπουργό, τον Μπόντο Ράμελοφ.
Στο Βραδεμβούργο, ένα άλλο κρατίδιο της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, διεξάγονται επίσης εκλογές στις 22 Σεπτεμβρίου και το AfD προηγείται επίσης με περίπου 24%.
Οικονομία, Ουκρανία και μετανάστευση
Το AfD, που δημιουργήθηκε το 2013 ως κίνημα κατά του ευρώ, μπήκε στη Bundestag το 2017, στον απόηχο της μεταναστευτικής κρίσης που είδε εκατοντάδες χιλιάδες Σύρους και Αφγανούς να συρρέουν στη Γερμανία.
Το ακροδεξιό κόμμα εκμεταλλεύτηκε τη δυσαρέσκεια ενός τμήματος της κοινής γνώμης, που τροφοδοτείται από τον πληθωρισμό και τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο οποίος ανέβασε στα ύψη τις τιμές της ενέργειας,
Η γερμανική ακροδεξιά σημείωσε αρκετές εκλογικές επιτυχίες τους τελευταίους μήνες, με αποκορύφωμα τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, όπου απέσπασε το 15,9%, έχοντας μάλιστα τα μεγαλύτερα ποσοστά στην ανατολική Γερμανία, όπου είναι η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη.
Η πρώην Ανατολική Γερμανία γνώρισε μεν υψηλότερη ανάπτυξη από τη Δυτική Γερμανία και οι αυξήσεις των μισθών ήταν επίσης μεγαλύτερες, αλλά«παρά τις θετικές οικονομικές εξελίξεις, οι διαφορές και οι ανισότητες μεταξύ Ανατολής και Δύσης εξακολουθούν να υφίστανται», σύμφωνα με τον Κάρστεν Σνάιντερ, κυβερνητικό επίτροπο για τις υποθέσεις της Ανατολικής Γερμανίας. Όπως λέει η Ούρσουλα Μιντς, διευθύντρια της Ακαδημίας Πολιτικής Εκπαίδευσης, «το συναίσθημα της μεταχείρισης ως πολιτών δεύτερης κατηγορίας, είναι πολύ διαδεδομένο στην πρώην ΛΔΓ»
Χαστούκι για την κυβέρνηση Σολτς
Υψηλά ποσοστά κοντά στο 20% διεκδικεί με αξιώσεις το νέο-ιδρυθέν κόμμα BSW, που δημιουργήθηκε από τη δημοφιλή αριστερή πολιτικό Σάρα Βάγκενκνεχτ μετά την αποχώρησή της από την Die Linke.
Το BSW έχει κερδίσει πόντους για τη στάση του ενάντια στις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία, αλλά και στη μετανάστευση. Απέσπασε το 6% στις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου και θα μπορούσε να γίνει σημαντικός παράγοντας για το σχηματισμό κυβερνητικών συνασπισμών στο Βραδεμβούργο, τη Θουριγγία και τη Σαξονία.
Το εκλογικό αποτέλεσμα αναμένεται πάντως να είναι ακόμα ένα ταπεινωτικό χαστούκι για τους Σοσιαλδημοκράτες του καγκελάριου Ολαφ Σολτς: Και στα δύο κρατίδια, οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο SPD περίπου 6%, ενώ σε παρόμοια ποσοστά θα κυμανθούν και τα άλλα δυο κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού- Πράσινοi και Φιλελεύθερoι. Και τα τρία κόμματα του Ομοσπονδιακού κυβερνητικού συνασπισμού κινδυνεύουν μάλιστα να μην περάσουν το όριο του 5% και επομένως να μην εισέλθουν στα περιφερειακά κοινοβούλια.
Παράδοξη κατάσταση
Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια παράδοξη κατάσταση. Για να μην βρεθεί ένα κρατίδιο χωρίς καμία μορφή διακυβέρνησης, οι Χριστιανοδημοκράτες θα πρέπει να σχηματίσουν συνασπισμό με ένα από τα «αντισυστημικά» κόμματα: είτε με τη Συμμαχία της Σάρα Βάγκενκνεχτ, είτε με το AfD, κάτι που θα ισοδυναμούσε με πολιτικό σεισμό. «Είναι πιθανό το BSW να γίνει σημαντικός παράγοντας για το σχηματισμό ενός συνασπισμού στο Βραδεμβούργο, τη Θουριγγία και τη Σαξονία», λέει η Μαριάνε Κνόιερ, καθηγήτρια Πολιτικών επιστημών στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης. «Αυτό το κόμμα θα μπορούσε ακόμη και να εισέλθει στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο κατά τις βουλευτικές εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2025, αποδεικνύοντας τον αυξανόμενο «κατακερματισμό» του γερμανικού πολιτικού τοπίου», τονίζει η Γερμανίδα καθηγήτρια.
Τα δύο «πρόσωπα» της Θουριγγίας
Για την ιστορία πάντως, η Θουριγγία έχει να επιδείξει δύο άκρως αντίθετα «πρόσωπα»: Μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η πρώτη δημοκρατική περίοδο στη γερμανική ιστορία έγινε γνωστή ως Δημοκρατία της Βαϊμάρης, αφού η συντακτική συνέλευση συνήλθε στην ομώνυμη πόλη της Θουριγγίας. Αντίθετα, το 1930, η Θουριγγία έγινε η πρώτη περιοχή στη Γερμανία που είχε κυβέρνηση με τη συμμετοχή του ναζιστικού κόμματος του Χίτλερ.
Τώρα, η Γερμανία βρίσκεται στην αυγή ενός νέου δραματικού και απρόβλεπτου κύκλου, που θα κορυφωθεί με τις βουλευτικές εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2025.
