Από τα ακροδεξιά περιθώρια της ισραηλινής πολιτικής σκηνής, ζητούσε επί χρόνια την προσάρτηση της Δυτικής Όχθης. Τώρα, ως υπουργός στην καρδιά της κυβέρνησης ο Μπέζαλελ Σμότριτς, χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να κατευθύνει αθόρυβα τα κατεχόμενα προς αυτή την κατεύθυνση.
Την Τετάρτη ως υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ γιόρτασε το πιο πρόσφατο επίτευγμά του: τη δημιουργία δημοτικών ορίων για την οικοδόμηση ενός νέου εβραϊκού οικισμού που θα συνδέσει ένα μεγάλο μπλοκ εποικισμών στη Δυτική Όχθη με την Ιερουσαλήμ.
Ο νέος οικισμός, με το όνομα Nahal Heletz, θα χτιστεί μέσα σε οικόπεδο που χαρακτηρίστηκε ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco το 2014.
Η κίνηση είναι μέρος μιας στρατηγικής των Ισραηλινών εποίκων να αποκόψουν τις παλαιστινιακές πόλεις στη Δυτική Όχθη από την Ανατολική Ιερουσαλήμ, εξαλείφοντας την πιθανότητα η Ανατολική Ιερουσαλήμ να γίνει μια μέρα η πρωτεύουσα ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
«Θα συνεχίσουμε να πολεμάμε την επικίνδυνη ιδέα ενός παλαιστινιακού κράτους και να δημιουργούμε δεδομένα επί τόπου», είπε ο Σμότριτς την Τετάρτη. «Αυτός είναι ο στόχος της ζωής μου, και αν θέλει ο Θεός, θα συνεχίσω με αυτόν όσο μπορώ».
Η άνοδός του στην εξουσία
Ο Σμότριτς ανήλθε στην εξουσία στα τέλη του 2022, όταν το ακροδεξιό Θρησκευτικό Σιωνιστικό Κόμμα του βοήθησε τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να κερδίσει μια ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Χρησιμοποιώντας τη νέα του δύναμη για να κερδίσει τα υπουργεία Οικονομικών και Άμυνας, ο Σμότριτς απέκτησε επιρροή στην πολιτική στη Δυτική Όχθη και αναπτύσσει γρήγορα την επιρροή αυτή για να ανατρέψει τα δεδομένα στην περιοχή.
Σύμφωνα με τη Wall Street Journal από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του, παλαιστινιακές και ισραηλινές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε ότι οι κατασχέσεις γης, οι οικοδομικές άδειες και τα παράνομα φυλάκια στη Δυτική Όχθη έχουν αυξηθεί. Οι κατεδαφίσεις παλαιστινιακών κατοικιών έχουν επίσης αυξηθεί.
Απαντώντας στη WSJ, βοηθός του Σμότριτς ισχυρίστηκε ότι η προσάρτηση της Δυτικής Όχθης δεν ήταν ο στόχος και ότι οι βελτιώσεις στις υποδομές ωφελούν και τους Παλαιστίνιους.
Ως υπουργός Οικονομικών, ο Σμότριτς έχει διοχετεύσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια των φορολογουμένων για την αναβάθμιση των υποδομών στην επικράτεια. Στο Υπουργείο Άμυνας, έχει αντικαταστήσει στρατιωτικούς θεσμούς που επιβλέπουν εδώ και καιρό την κατοχή του Ισραήλ με πολιτικούς που είναι καλύτερα εξοπλισμένοι για να χειριστούν πράγματα όπως το νερό, η κατασκευή δρόμων και οι οικοδομικές άδειες.
Ο απώτερος στόχος
«Ο στόχος είναι να αλλάξει το DNA του συστήματος για πολλά, πολλά χρόνια», είπε ο Σμότριτς για τα σχέδιά του στη Δυτική Όχθη, σύμφωνα με ηχογράφηση του Ιουνίου που κυκλοφόρησε από Ισραηλινούς ακτιβιστές κατά των εποικισμών και επαληθεύτηκε από τη Wall Street Journal.
Ο απώτερος στόχος του Ισραηλινού υπουργού είναι να ενισχυθεί ο ισραηλινός έλεγχος στη Δυτική Όχθη και να αποκλειστεί η πιθανότητα ενός παλαιστινιακού κράτους – μέσα από κινήσεις που όμως δεν θα τραβήξουν τη διεθνή προσοχή. Υποδομές και οικοδομικές άδειες είναι τα κύρια εργαλεία επίτευξής του.
Οι αλλαγές που κάνει ο Σμότρις θα μπορούσαν να θέσουν τα θεμέλια για την ισραηλινή κυριαρχία στη Δυτική Όχθη στα πάντα, χωρίς αυτό να γίνεται κραυγαλέο και εύκολα κατανοητό στη διεθνή κοινότητα.
«Είναι πολύ γραφειοκρατικό, ρυθμιστικό και λεπτομερές για το ευρύ κοινό», εξηγεί ο Γιοχάναν Πλέσνερ, πρώην βουλευτής – κεντρώων πεποιθήσεων- και πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ.
Τον Ιούνιο, μετά από αίτημα του Σμότριτς, η κυβέρνηση του Ισραήλ ενέκρινε την οικοδόμηση του Nahal Heletz και τεσσάρων άλλων οικισμών. Ο Σμότριτς συμφώνησε επίσης να ξεπαγώσει τα φορολογικά έσοδα που εισπράττει το Ισραήλ για λογαριασμό της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία κυβερνά τους περισσότερους Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη. Μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου η ροή των χρημάτων είχε παγώσει.
Πώς ανατρέπει το καθεστώς στη Δυτική Όχθη
Για χρόνια, το Ισραήλ υποστήριζε ότι ο έλεγχός του στη Δυτική Όχθη είναι μια προσωρινή στρατιωτική κατοχή που διευθύνεται από τον στρατό για λόγους ασφαλείας και όχι μια μόνιμη προσάρτηση με πολιτικό έλεγχο. Το τελικό καθεστώς του εδάφους θα ήταν μέρος μιας διαπραγματευτικής διευθέτησης με τους Παλαιστίνιους.
Αλλά ο Σμότριτς έχει επιβλέψει τη δημιουργία ενός πολιτικού σώματος που ονομάζεται Διοίκηση Εποικισμών με σαρωτικές εξουσίες για πολιτικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της οικειοποίησης γης στη Δυτική Όχθη, της επέκτασης οικισμών και της έκδοσης αδειών για κατασκευή.
Οι αλλαγές άνοιξαν τον δρόμο για τον χαρακτηρισμό σχεδόν 6.000 στρεμμάτων στη Δυτική Όχθη ως κρατικής γης.
Αυτό ανοίγει τον δρόμο για μελλοντικούς οικισμούς σε αυτές τις περιοχές. Μέχρι στιγμής φέτος, έχει κατασχεθεί περισσότερη γη από ό,τι τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, ανέφερε η ισραηλινή οργάνωση εποικισμού Peace Now. Χιλιάδες χιλιόμετρα δρόμοι έχουν κατασκευαστεί, επεκτείνοντας την εμβέλειά τους βαθύτερα στην επικράτεια.
Το προφίλ και η δυσανάλογη ισχύς του
Ο Σμότριτς ξεκίνησε ως νεαρός δεξιός ακτιβιστής κατά τη διάρκεια της αποδέσμευσης του Ισραήλ από τη Γάζα στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Η υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας του Ισραήλ, Shin Bet, τον συνέλαβε το 2005 αφού βρέθηκαν στην κατοχή του 700 λίτρα βενζίνης και πετρελαίου, σύμφωνα με τον Ντβιρ Καρίβ, πρώην πράκτορα της Shin Bet που τον συνέλαβε.
Κρατήθηκε για τρεις εβδομάδες, αλλά αφέθηκε ελεύθερος χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες.
Το γραφείο του Σμότριτς αμφισβητεί αυτή την εκδοχή, υποστηρίζοντας ότι κατηγορήθηκε απλώς ότι έκλεισε έναν δρόμο και διοργάνωσε παράνομες διαδηλώσεις.
Πριν εισέλθει στην πολιτική, συνίδρυσε τη Regavim, μια ομάδα υπέρ των εποίκων. Μέσω αυτής απέκτησε μια σταθερή βάση στον περίπλοκο ιστό του οθωμανικού, βρετανικού, ιορδανικού και στρατιωτικού νόμου υπό τον οποίο ελέγχεται η Δυτική Όχθη.
Το 2015, κέρδισε μια έδρα στην Κνεσέτ και αργότερα υπηρέτησε ως υπουργός Μεταφορών και μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η πρόσφατη ανάδειξή του σε κορυφαίου στελέχους της κυβέρνησης την αυξανόμενη πολιτική δύναμη των υπερεθνικιστών Εβραίων του Ισραήλ, πολλοί από τους οποίους θεωρούν τη γη ως δώρο στον εβραϊκό λαό από τον Θεό. Σχετικά λίγοι σε αριθμό, διαθέτουν πλέον δυσανάλογη ισχύ μέσω της συμμαχίας τους με τον Νετανιάχου.
