Η υπηρεσία δημόσιας υγείας της Σουηδίας κατέγραψε, όπως λέει, το πρώτο κρούσμα μιας νέας μεταδοτικής παραλλαγής του ιού της ευλογιάς των πιθήκων (mpox Clade 1) εκτός της αφρικανικής ηπείρου.
Το εν λόγω άτομο μολύνθηκε κατά τη διάρκεια παραμονής του σε μια περιοχή της Αφρικής όπου παρατηρείται μεγάλη εξάπλωση της μεταδοτικής παραλλαγής του ιού Clade 1.
Η είδηση έρχεται λίγες ώρες αφότου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την παγκόσμια υγεία για το θέμα.
«Πιο επικίνδυνη η παραλλαγή Clade 1»
Υπάρχουν δύο τύποι mpox, ο Clade 1 και ο Clade 2. Σύμφωνα με την σουηδική υπηρεσία η Clade 1 είναι πιθανό να συνδέεται με «σοβαρή εξέλιξη της νόσου και υψηλότερη θνησιμότητα».
Τουλάχιστον 450 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της αρχικής επιδημίας στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Έκτοτε η ασθένεια έχει εξαπλωθεί σε περιοχές της κεντρικής και ανατολικής Αφρικής.
Εμβόλιασμός στην Ελλάδα
Στο πλαίσιο της απόφασης του ΠΟΥ, ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης ενημέρωσε ότι από τις 22 Ιουλίου είναι διαθέσιμος ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox»
Η «ανατομία» της ασθένειας
Τι είναι όμως η ευλογιά των πιθήκων, ποια είναι τα συμπτώματά της και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πύλη Πληροφοριών Εμβολιασμού, η ευλογιά των πιθήκων είναι μια σπάνια ιογενής νόσος που προκαλεί συμπτώματα οξείας ιογενούς λοίμωξης (όπως: πυρετό, πονοκέφαλο, μυϊκούς πόνους) και στο δέρμα εμφανίζεται εξάνθημα με βλατίδες ή φυσαλίδες.
Το 2022, για πρώτη φορά, αναφέρθηκε μεγάλος αριθμός κρουσμάτων στην Ε.Ε. αλλά και παγκοσμίως σε χώρες στις οποίες η νόσος δεν ήταν κοινή. Πάνω από 20 000 κρούσματα αναφέρθηκαν στην Ε.Ε. / στον ΕΟΧ κατά τη διάρκεια της επιδημικής έξαρσης το 2022. Τα κρούσματα αυτά δεν σχετίζονταν με ταξίδια σε μέρη όπου ήταν ιστορικά γνωστό ότι κυκλοφορούσε ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων.
Τα συμπτώματα της ευλογιάς των πιθήκων
Όπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Πύλη Πληροφοριών Εμβολιασμού, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν βλάβες που μπορεί να είναι δύσκολο να διαφοροδιαγνωστούν από λοιμώξεις που προκαλούν άλλοι ευλογοϊοί και, σε κάποιο βαθμό, από την ευλογιά των πουλερικών.
Τα άτομα που έχουν προσβληθεί από την ευλογιά των πιθήκων εμφανίζουν συχνά έναν συνδυασμό των ακόλουθων συμπτωμάτων:
- πυρετό
- κεφαλαλγία
- ρίγος
- εξάντληση
- οίδημα των λεμφαδένων
- οσφυαλγία και μυϊκούς πόνους
- βλάβες των βλεννογόνων και δερματικό εξάνθημα.
- Το εξάνθημα μπορεί να εμφανιστεί πριν ή μετά των άλλων συμπτωμάτων και συνήθως εντοπίζεται στο πρόσωπο, στα χέρια, στα πόδια, γύρω από τα γεννητικά όργανα ή τον πρωκτό.
- Οι δερματικές βλάβες συχνά εμφανίζονται αρχικά ως κηλίδες που εξελίσσονται σε φυσαλίδες με υγρό και, στη συνέχεια, σε εφελκίδες με εσχάρα, πριν από την πλήρη επούλωση του δέρματος.
Oι επιπλοκές της ευλογιάς των πιθήκων
Τα περισσότερα άτομα που προσβάλλονται από την ευλογιά των πιθήκων αναρρώνουν χωρίς να εμφανίζουν επιπλοκές. Τα νεοδιαγνωσθέντα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων θα πρέπει να υποβάλονται σε ιατρική εκτίμηση για τη σοβαρότητα της νόσου και τους παράγοντες κινδύνου (π.χ. υποκείμενα νοσήματα ή συστηματική λήψη φαρμάκων που επηρεάζουν την ανοσολογική απόκριση, λοίμωξη από τον ιό HIV άνευ θεραπείας κ.λπ.). Τα άτομα με σοβαρή νόσο ενδέχεται να χρήζουν νοσηλείας και/ή θεραπείας με αντιιικά φάρμακα.
Πώς μεταδίδεται ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων;
Στην Αφρική, όπου ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων κυκλοφορεί μεταξύ των ζώων, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από τα ζώα στον άνθρωπο μέσω της άμεσης επαφής με μολυσμένα ζώα, όπως τρωκτικά.
Στην Ευρώπη, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο μέσω:
- της στενής επαφής με τις δερματικές βλάβες του προσβεβλημένου ατόμου
- των αναπνευστικών σταγονιδίων και σε παρατεταμένη επαφή
- της επαφής με μολυσμένες επιφάνειες.
- Κατά την επιδημική έξαρση του 2022, τα περισσότερα διαγνωσμένα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε ανθρώπους ήταν μεταξύ ανδρών που είχαν σεξουαλικές επαφές με άνδρες.
Ποιος κινδυνεύει από την ευλογιά των πιθήκων;
Οποιοσδήποτε έχει στενή, άμεση επαφή (συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής επαφής) με κάποιον που νοσεί από την ευλογιά των πιθήκων διατρέχει τον κίνδυνο να προσβληθεί από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων. Η επαφή με ρουχισμό, κλινοσκεπάσματα, πετσέτες, αντικείμενα και άλλες επιφάνειες που έχει αγγίξει κάποιος που νοσεί με την ευλογιά των πιθήκων μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μετάδοση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων.
Τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω των υποκείμενων νοσημάτων τους, καθώς και λόγω της λήψης ορισμένων φαρμάκων ή θεραπειών (π.χ. η χημειοθεραπεία), μπορεί να είναι πιο ευάλωτα στην ευλογιά των πιθήκων και στις επιπλοκές της.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, παρότι αυτές οι ομάδες μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο, η ευλογιά των πιθήκων μπορεί δυνητικά να προσβάλει οποιονδήποτε έρχεται σε επαφή με άτομο που έχει προσβληθεί από αυτήν.
Αν κάποιος υποψιάζεται ότι μπορεί να έχετε εκτεθεί στον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, συνίσταται να απομονωθεί και να ζητήσει ιατρική βοήθεια από πάροχο υγειονομικής περίθαλψης.
