Η χθεσινή δήλωση Ζελένσκι ήταν η πρώτη αποσαφηνιστική των προθέσεων της Ουκρανίας, όσον αφορά στην εισβολή στο Κουρσκ. «Να μεταφέρουμε τον πόλεμο στα εδάφη του επιτιθέμενου».
Στρατιωτικά ωστόσο -τακτικά αλλά και στρατηγικά– εκφράζονται αμφιβολίες κατά πόσον η ουκρανική επιλογή θα φέρει αποτέλεσμα.
Η απόφαση της Ουκρανίας να αφιερώσει μεγάλο μέρος των πενιχρών στρατιωτικών της πόρων πέρα από τα σύνορά της με τη Ρωσία επιτυγχάνει μεν να «γεννήσει» πρωτοσέλιδα αλλά, μέχρι στιγμής, έχει ασαφή στρατηγικό στόχο: Σηματοδοτεί μια στιγμή είτε απόγνωσης είτε έμπνευσης για την Ουκρανία.
Και ίσως προαναγγέλλει μια νέα φάση του πολέμου, σχολιάζει ο στρατιωτικός αναλυτής του CNN, Νικ Πάτον Γουόλς.
Όχι επειδή οι εισβολές στη Ρωσία από την Ουκρανία είναι τρόπον τινά νέες: «Εισβολές συμβαίνουν για πάνω από ένα χρόνο, κυρίως από Ρώσους πολίτες, που πολεμούν για την Ουκρανία με προφανή ουκρανική στρατιωτική βοήθεια, αλλά χωρίς επίσημο ρόλο».
Το όλο πράγμα φαντάζει καινούριο καθώς, σύμφωνα με τη Ρωσία τουλάχιστον, πρόκειται για τον τακτικό ουκρανικό στρατό που επιτίθεται αυτή τη φορά στη Ρωσία.
Ισως η ουρανική απόπειρα να συνιστά τη δύσκολη ζαριά ενός γαλονά, του οποίου οι κινήσεις έχουν επικριθεί κυρίως τους τελευταίους 18 μήνες ως πολύ αργές και συντηρητικές.
Το άμεσο αποτέλεσμα της εισβολής ικανοποίησε δύο ανάγκες:
Πρώτον, πρωτοσέλιδα που κατέγραφαν τη ρωσική αμηχανία σε συνδυασμό με την ουκρανική προώθηση
Δεύτερον, τον εξαναγκασμό της Μόσχας να διασκορπίσει τις δυνάμεις της ώστε αυτές να ενισχύσουν τα σύνορα. Μετά από εβδομάδες δυσάρεστων ειδήσεων για το Κίεβο, κατά τις οποίες οι ρωσικές δυνάμεις κινούντο αργά αλλά σταθερά προς τους ουκρανικούς στρατιωτικούς κόμβους σε Πόκροβσκ και Σλόβιανσκ, η Μόσχα βρέθηκε να προσπαθεί να υποστηρίξει την πιο ουσιαστική γραμμή του μετώπου της: τα δικά της σύνορα.
Η συμφωνία της Σούτζα
Υπάρχει ευρύτερο στρατηγικό πλαίσιο στην ουκρανική κίνηση;
Ενδεχομένως. Η Σούτζα που μέχρι στιγμής τουλάχιστον τελεί εν μέρει υπό ουκρανικό έλεγχο, βρίσκεται δίπλα σε έναν ρωσικό τερματικό σταθμό φυσικού αερίου, ακριβώς στα σύνορα, που είναι το κλειδί για την παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία, μέσω Ουκρανίας, στην Ευρώπη.
Πρόκειται για μία συμφωνία που, λέγεται, θα κλείσει τον Ιανουάριο. Ισως η ουκρανική εισβολή έχει στόχο να περιορίσει μια προσοδοφόρα πηγή χρηματοδότησης για τη Μόσχα που εξοργίζει το Κίεβο.
Ωστόσο, μέχρι να αναδειχθεί η ευρύτερη σημασία αυτής της εισβολής, παραμένει ένα τεράστιο ερωτηματικό σχετικά με τους στρατηγικούς στόχους του Ολεξάντρ Σίρσκι, του σχετικά νεοδιορισθέντος αρχηγού των δυνάμεων της Ουκρανίας.
Προϊόν της Σοβιετικής εποχής
Αναταράξεις και αμφισβητήσεις για την αρχηγία του δεν έχουν μείνει κρυφές από τη δημοσιότητα, με πολλούς νεότερους υφισταμένους να αμφισβητούν την τάση του Σίρσκι να επιμένει σε μάχες φθοράς με σημαντικές απώλειες στην πρώτη γραμμή, όπου συνήθως υπερισχύει το ανώτερο ανθρώπινο δυναμικό της Ρωσίας.
Είναι μια σοβιετική νοοτροπία, και ο Σίρσκι (φωτογραφία) έρχεται από εκείνη την εποχή. Αλλά εκείνοι που πεθαίνουν ή επιστρέφουν στις οικογένειές τους ακρωτηριασμένοι προέρχονται από μια νεότερη γενιά που εκτιμούν πιο πολύ την επιδεξιότητα και την στρατιωτική πονηρία παρά την ωμή επιμονή.
Η Ουκρανία διέπρεψε εδώ και μήνες στο να στοχεύει -συχνά με δυτική οπλική βοήθεια- την εσωτερική υποδομή της Ρωσίας, ξεπαστρεύοντας διαδρόμους προσγείωσης, ναυτικές βάσεις και τερματικούς σταθμούς πετρελαίου σε μια προσπάθεια να προκαλέσει μακροπρόθεσμη ζημιά στην οικονομία της Μόσχας και την πολεμική της μηχανή.
Αλλά η επιχείρηση στο Κουρσκ είναι διαφορετική: Το Κίεβο στέλνει μια μεγάλη χερσαία δύναμη χιλιόμετρα μέσα σε εχθρικό έδαφος, όπου οι γραμμές ανεφοδιασμού της Ουκρανίας είναι πιο αραιές και οι στόχοι εξ ορισμού πιο δύσκολοι να επιδιωχθούν.
Η κίνηση προκαλεί επίσης απορίες δεδομένου ότι τα αμερικανικά τα F-16 έχουν ήδη φθάσει στη χώρα που μπορούν άνετα να πλήξουν τη φθίνουσα αεροπορική υπεροχή της Ρωσίας τους επόμενους μήνες.
Τα F-16 αναμένεται να μειώσουν τις βόμβες που πλήττουν τα ουκρανικά στρατεύματα πρώτης γραμμής και τους πυραύλους που τρομοκρατούν τις αστικές κοινότητες της Ουκρανίας.
Γιατί τώρα;
Γιατί λοιπόν τώρα αυτή η χερσαία κίνηση υψηλού κινδύνου; Αν κοιτάξουμε πέρα από τα θετικά πρωτοσέλιδα, για τον Ζελένσκι ίσω υπάρχουν άλλοι στόχοι.
Μία απάντηση ίσως κρύβεται στο εξής: Για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου, έχει αρχίσει η συζήτηση για συνομιλίες. Η Ρωσία ενδέχεται να κληθεί να συμμετάσχει στην επόμενη ειρηνευτική διάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί από την Ουκρανία και τους συμμάχους της. Το ποσοστό των Ουκρανών που εγκρίνουν τις διαπραγματεύσεις, είναι μεν μειοψηφία, αλλά αυξάνεται.
Και η πιθανότητα μιας προεδρίας Τραμπ είναι μια δύσκολη προοπτική για το Κίεβο.
Αστατο θηρίο
Η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις μπορεί, ως Πρόεδρος, να διατηρήσει την ίδια στάση με τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν απέναντι στην Ουκρανία. Αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η δυτική εξωτερική πολιτική είναι ένα άστατο και εύκολα εξαντλούμενο θηρίο. Ενώ και η συνεχιζόμενη υποστήριξη του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία είναι μια δύσκολη υπόθεση. Και καθώς ο πόλεμος πλησιάζει προς τον τέταρτο χρόνο του, τα ερωτήματα σχετικά με το πώς αυτός θα τελειώσει θα γίνονται όλο και πιο σκληρά.
Υπάρχει πραγματική αξία για την Ουκρανία να πολεμά και να «πεθαίνει» χωρίς πραγματική προοπτική να ανακαταλάβει τα κατεχόμενα εδάφη από τη Μόσχα;
Θέλει η Ρωσία μια απροσδιόριστη επαναπροώθηση προς τα εμπρός, στην οποία θα χάνει χιλιάδες άνδρες για μερικές γιάρδες προέλασης και θα βλέπει τις στρατιωτικές της δυνατότητες να φθείρονται σιγά-σιγά από τα ουκρανικά πλήγματα που θα είναι πια και μεγαλύτερης εμβέλειας;
Με την προοπτική μιας διευθέτησης μέσω διαπραγματεύσεων να είναι πλέον λιγότερο μακρινή, και οι δύο πλευρές θα προσπαθήσουν να βελτιώσουν τη θέση τους στο πεδίο της μάχης πριν καθίσουν στο τραπέζι. Δεν είναι σαφές εάν η κίνηση της Ουκρανίας στο Κουρσκ αντλεί κίνητρο από αυτήν την προοπτική ή συνιστά μια απλή κίνηση πρόκλησης ζημιών σε σημείο όπου ο εχθρός είναι αδύναμος.
Σε κάθε περίπτωση όμως σηματοδοτεί μια δύσκολη ζαριά δεδομένων των περιορισμένων πόρων του Κιέβου, και ίσως έτσι προαναγγέλλει αυτό που πιστεύουν πολλοί Ουκρανοί: Ότι προ των πυλών βρίσκεται μια μεγαλύτερη αλλαγή.
