Σε τελική ευθεία φαίνεται πως βρίσκονται οι αποφάσεις του Ιράν για αντίποινα στο Ισραήλ. Πληροφορίες που μεταδίδει ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Axios, αναφέρουν ότι οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών πιστεύουν ότι η Τεχεράνη έχει αποφασίσει να επιτεθεί απευθείας στο Ισραήλ και ενδέχεται να το πράξει αυτό εντός λίγων ημερών.
Ο δημοσιογράφος που δημοσιεύει την είδηση, Μπαράκ Ραβίντ, επικαλείται δύο πηγές.
Η μία, είναι ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας, ο Γιοάβ Γκάλαντ, ο οποίος κατά τη διάρκεια συνδιάλεξής του με τον ομόλογό του των ΗΠΑ, τον Λόιντ Όστιν, τον ενημέρωσε πως οι ιρανικές στρατιωτικές προετοιμασίες δείχνουν ότι το Ιράν έχει σκοπό να εξαπολύσει ευρείας κλίμακας επίθεση στο Ισραήλ,
«Ανιχνεύοντας» τις ενδείξεις
Τις τελευταίες ημέρες, κάθε σημάδι, κάθε δήλωση ή κάθε ομιλία αξιωματούχου του Ιράν μπαίνει εδώ και μέρες στο μικροσκόπιο της Δύσης. Ο στόχος είναι προφανής: Να ανιχνευθεί κάθε ένδειξη ή σημείο που ενδεχομένως παραπέμπει στον τρόπο αντίδρασης της Τεχεράνης. Tα αποτελέσματα, μέχρις στιγμής, είναι πενιχρά.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την Ισλαμική Διάσκεψη στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας που ολοκληρώθηκε την Τετάρτη. Ήταν η διάσκεψη του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC), μιας ομάδας 57 χωρών, που συνεδρίασε εκτάκτως -κατόπιν αιτήματος του Ιράν- για να συζητήσει, μεταξύ άλλων, τη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, στην Τεχεράνη. Η συνεδρίαση ήταν μια ευκαιρία για το Ιράν -του οποίου ο ανώτατος ηγέτης Αγιατολάχ Χαμενεΐ έχει ορκιστεί «σκληρή τιμωρία»-, να περιγράψει τους λόγους που πρέπει να προχωρήσιε για τα αντίποινα.
Ο Μπακερί Αλί Μπαγκερί Κάνι, υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, αρκέστηκε να πει ότι η χώρα του «δεν έχει άλλη επιλογή» παρά να απαντήσει και ότι αυτό θα γίνει «την κατάλληλη στιγμή και με την κατάλληλη μορφή».
Περιγράφοντας δε την πιθανή αντίδραση έκανε λόγο όχι μόνο για «υπεράσπιση της δικής του κυριαρχίας και εθνικής ασφάλειας», αλλά και για «υπεράσπιση της σταθερότητας και της ασφάλειας ολόκληρης της περιοχής».
Όμως με τις πληροφορίες της Δύσης προφανώς περιορισμένες, το τί θα μπορούσε να κάνει το Ιράν, παραμένει ασαφές.
Το παράδειγμα του Απριλίου
Ούτε και οι αντιδράσεις του Ιράν στο πρόσφατο παρελθόν είναι εύκολο να χρησιμεύσουν ως παράδειγμα. Τον Απρίλιο, φερ’ ειπείν, το χτύπημα σε ιρανικό διπλωματικό συγκρότημα στη Δαμασκό, σκότωσε οκτώ αξιωματικούς των Φρουρών της Επανάστασης. Ηταν μία ακόμη επίθεση που χρεώθηκε στο Ισραήλ και άλλη μια «ντροπιαστική ήττα» για το Ιράν.
Εκείνες τις ημέρες, μετά από μέρες σεναρίων για τις προθέσεις του, το Ιράν εκτόξευσε τελικά περισσότερους από 300 πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Ισραήλ. Σχεδόν άπαντες αναχαιτίστηκαν από το Ισραήλ και έναν συνασπισμό υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Τα αντίποινα δεν είχαν σημαντικό αντίκτυπο.
Την περασμένη εβδομάδα, Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούσαν ότι αυτή τη φορά, το Ιράν ίσως ετοιμάζει μια μεγαλύτερη επιχείρηση, σε μια προσπάθεια να αποφύγει μια επανάληψη της αποτυχίας.
Δεύτερες σκέψεις;
Ωστόσο, οι πρόσφατες πληροφορίες για τον τρόπο που δολοφονήθηκε ο Χανίγια -δηλαδή το σενάριο ότι εξοντώθηκε με συνωμοσία από το εσωτερικό του Ιράν– σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν σκοτώθηκε Ιρανός, οδηγούν μερικούς στο συμπέρασμα ότι η Τεχεράνη αναγκάστηκε να επανεξετάσει τα σχέδιά της.
Οι πιέσεις άλλωστε δεν ήταν λίγες: Ο Ιορδανός υπουργός Εξωτερικών πραγματοποίησε μια σπάνια επίσκεψη στο Ιράν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και, την Τετάρτη, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, μίλησε με τον Μασούντ Πεζεσκιάν, προτρέποντάς τον να «κάνει τα πάντα για να αποφύγει μια νέα στρατιωτική κλιμάκωση».
Στο μεταξύ υπάρχει επίσης η αναμονή για την άλλη επίθεση, αυτήν της Χεζμπολάχ στο Ισραήλ. Η οργάνωση έχει ορκιστεί να απαντήσει στη δολοφονία του ανώτερου διοικητή Φουάντ Φουκρ.
Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, ο οποίος έχει υποσχεθεί μια «ισχυρή» και «αποτελεσματική» απάντηση, περιέγραψε τον Σουκρ ως ένα από τα «στρατηγικά μυαλά της αντίστασης» και εκμυστηρεύθηκε ότι είχαν μιλήσει στο τηλέφωνο μόλις μία ώρα πριν από τη δολοφονία του.
Στο παρελθόν, η Χεζμπολάχ ανταπέδιδε τις δολοφονίες ανώτατων διοικητών εκτοξεύοντας μπαράζ ρουκετών στο Ισραήλ. Η δολοφονία όμως μιας τόσο υψηλού προφίλ προσωπικότητας στη βάση τους, πρωτεύουσα του Λιβάνου, πιθανότατα θα οδηγήσει σε μια πιο «σημαδιακή» απάντηση.
Δεν είναι γνωστό εάν το Ιράν και οι «πληρεξούσιοί του» θα συντονίσουν την απάντησή τους, αν και δημοσιεύματα σε αμερικανικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι η Χεζμπολάχ μπορεί να δράσει ανεξάρτητα και πρώτη.
Από την πλευρά του το Ισραήλ έχει ενισχύσει την αεράμυνά του εν αναμονή των από αέρος αντιποίνων του Ιράν.
Αξιωματούχοι του Ισραήλ αναμένουν ότι το πολυεπίπεδο σύστημα αμύνης της χώρας θα αντιμετωπίσει, στις μέρες που έρχονται, ίσως τη μεγαλύτερη πρόκληση.
Το σενάριο του ‘κατακλυσμού’
Πολλά θα εξαρτηθούν από το τι είδους αεροπορική επίθεση θα εξαπολύσει το Ιράν, η Χεζμπολάχ και οι άλλες περιφερειακές ισλαμιστικές ομάδες, λένε αναλυτές: «Εάν θα είναι μια μαζική συνδυασμένη επίθεση, σε ένα μόνο κύμα και ταυτόχρονα (. . .) αυτό θα μπορούσε να ‘κατακλύσει’ το ισραηλινό σύστημα σε κάποιο βαθμό», λέει ο Γιάακοβ Λάπιν (Yaakov Lappin), ισραηλινός αναλυτής στρατιωτικών υποθέσεων.
Δεν είναι ερμητικό
Ενδεικτική ανησυχιών είναι και μια δήλωση του εκπροσώπου του ισραηλινού στρατού Ντάνιελ Χαγκάρι νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα: Αφού διαβεβαίωσε ότι η άμυνα της χώρας έχει ενισχυθεί με επιπλέον προσωπικό «στον αέρα, στη θάλασσα και στην ξηρά» και έχει τεθεί σε ύψιστη επιφυλακή, προειδοποίησε ότι το υπερσύγχρονο σύστημα «Iron Dome» «δεν είναι ερμητικό».
Το «κενό» του συστήματος αεράμυνας επισημάνθηκε τον περασμένο μήνα, όταν ένας πύραυλος, μάλλον της Χεζμπολάχ, έπεσε σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου στα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν, σκοτώνοντας 12 παιδιά.
Ποσοστά επιτυχίας
Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις επαίρονται για ποσοστό αναχαίτισης 90% επί των βλημάτων που είχαν εκτοξευτεί με στόχο κατοικημένες περιοχές της χώρας από τη Χαμάς και άλλους κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης στη Γάζα το 2021. Δεν αναφέρουν όμως λεπτομερώς το ποσοστό των αναχαιτίσεων κατά τη διάρκεια της τρέχουσας σύγκρουσης, αν και η Χαμάς εκτόξευσε περίπου 3.000 ρουκέτες στο Ισραήλ κατά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.
Και θαλάσσιο Ιron Dome
Μια ναυτική εκδοχή του Iron Dome, γνωστή ως C-Dome, αναπτύσσεται επίσης σε κορβέτες του ισραηλινού ναυτικού. Έχει καταρρίψει επιτυχώς μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εκτοξεύτηκαν στην Ερυθρά Θάλασσα από τους Χούτι.
Τρομάζει το οπλοστάσιο της Χεζμπολάχ
Βεβαίως η Χεζμπολάχ διαθέτει πολύ μεγαλύτερο και πιο εξελιγμένο οπλοστάσιο από τη Χαμάς ή τους Χούτι, με 150.000 πυραύλους και ρουκέτες, κάποιους μεγάλης εμβέλειας και μεγάλης ακριβείας καθοδήγησης καθώς και επιθετικά drones, αντιαρματικούς και αντιαεροπορικούς πυραύλους. Πολλά από αυτά παρασχεθέντα από την Τεχεράνη, λένε ειδικοί. Το Ιράν διαθέτει επίσης το «μεγαλύτερο και πιο ποικιλόμορφο πυραυλικό οπλοστάσιο» της Μέσης Ανατολής, σύμφωνα με το think-tank CSIS, το οποίο αποτελείται από χιλιάδες πυραύλους, ορισμένοι εκ αυτών με εμβέλεια ικανή να πλήξουν από το Ισραήλ έως τη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Η «Σφενδόνα του Δαβίδ»
Για να αντιμετωπίσει αυτήν την απειλή, το Ισραήλ ανέπτυξε ένα δεύτερο στρώμα άμυνας γνωστό ως η Σφενδόνα του Δαβίδ, με αποστολή να καταρρίπτει βαρύτερους πυραύλους και τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, όπως οι Σκουντ.
Τέλος υπάρχει και ένα τρίτο στρώμα ισραηλινής αεράμυνας, που προορίζεται να υπερασπιστεί το Ισραήλ από βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, αναχαιτίζοντας εισερχόμενα βλήματα έξω από την ατμόσφαιρα της Γης, συχνά ψηλά και μακριά από τον ισραηλινό εναέριο χώρο.
Eίναι ανίκητο το Ισραήλ;
Στρατιωτικοί αναλυτές λένε ότι η αεράμυνα του Ισραήλ δεν απέχει πολύ από το να είναι απόρθητη.
Επισημαίνουν όμως την ιδιαίτερη πρόκληση που θέτουν τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα «χαμηλής τεχνολογίας» της Χεζμπολάχ, τα οποία έχουν αποδειχθεί δύσκολο να εντοπιστούν, να εντοπιστούν και να καταρριφθούν. Τα drones αυτά έχουν προκαλέσει μεγάλες καταστροφές σε μεγάλο μέρος του βόρειου Ισραήλ, σε πείσμα του Iron Dome, των αμερικανικών Patriot και των ισραηλινών μαχητικών αεροσκαφών. Η Χεζμπολάχ έχει επίσης στείλει μη επανδρωμένα αεροσκάφη παρακολούθησης βαθιά στο Ισραήλ για να καταγράψει πλάνα από ευαίσθητες στρατιωτικές τοποθεσίες.
Γενικά οι ρουκέτες της Χεζμπολάχ έχουν πολύ λιγότερη απόσταση να διανύσουν για να φτάσουν στο Ισραήλ από ό,τι οι πύραυλοι που εκτοξεύονται από το Ιράν.
Καθαρός ουρανός
Αλλά και το μη επανδρωμένο αεροσκάφος των Χούτι που έπληξε την καρδιά του Τελ Αβίβ τον περασμένο μήνα, υπογραμμίζει την απειλή που μπορούν να αποτελέσουν οι αντάρτες της Υεμένης.
Ένα μεγάλο ζήτημα για το οποίο το Ισραήλ δεν είχε προετοιμαστεί επαρκώς ήταν ότι η Χεζμπολάχ στόχευε ενεργά τις συστοιχίες αεράμυνας και ανίχνευσης. Ομοίως, μια τεράστια συγχρονισμένη επίθεση από το Ιράν και τους συμμάχους του – με επιθέσεις που προέρχονται από διαφορετικές κατευθύνσεις και σε πολλαπλές μορφές – θα ήταν πρόκληση για τα ισραηλινά συστήματα να εντοπίσουν και να παρακολουθήσουν, προειδοποιούν οι ειδικοί.
«Η πολλαπλότητα των στόχων και τα συντονισμένα πυρά από μια ποικιλία στοιχείων καθιστούν δύσκολη τη δημιουργία μιας «χαρτογράφησης του ουρανού», επηρεάζοντας την ικανότητα κατάρριψής τους.
Και μία από τις υποθέσεις εργασίας είναι ότι θα υπάρχουν περισσότεροι επιτιθέμενοι παρά αναχαιτίζοντες.
Με πληροφορίες από BBC, Financial Times
